Reisverhaal «de Togian eilanden»

Indonesia: Sumatra en Sulawesi | Indonesië | 6 Reacties 22 Oktober 2017 - Laatste Aanpassing 22 Oktober 2017

5. Togian eilanden

In de Tominabaai ligt een eilandengroep in een marien nationaal park, de Togian eilanden. Ze vormen een boog welke ongeveer 120 km lang is. Wij kiezen het eiland Malenge, iets verder verwijderd en rustiger gelegen met goede snorkelplaatsen.

Kaart van Centraal-Sulawesi waar Malenge met een rode pijl is aangeduid

Vertrek naar de eilanden, welke net onder de evenaar liggen en tot Centraal-Sulawesi behoren, is Ampana. Hier krijgen we al een voorproefje: af en toe valt de stroom uit en internet is hier onbestaand.
Normaal zou er een boot varen welke enkele eilanden aandoet, maar die boot ligt in een dok voor herstelling. Dus moeten we de snelboot naar Wakai nemen en daar een boot charteren om in Malenge terecht te komen.

kaart waarop Ampana en Wakai is aangeduid

Voordat de “snelboot” uiteindelijk vertrekt is er heel wat heen en weer gepraat. De bootjes naar de eilanden zijn privé bezit, dus geld maken is belangrijk. Eerst zou de boot niet varen wegens teveel golven (we zien wel geen golven, maar ja), dan zou “miss harbour” iets regelen voor de 6 blanken -een Russisch koppel, twee Duitse meisjes en wij – direct naar één of ander eiland. Wat later komen er nog 15 Indonesiërs toe en dan vaart de “snelboot”plots wel. Miss Harbour geeft prijzen op, lager dan wat wij betaalden deze ochtend in het hotel, dan moeten de blanken bijbetalen, dan gaat de boor enkel naar het eerste eiland met de haven Wakai, en regelt “miss Harbour” een bootje om verder te varen, ….

de snelboot Hercules met 42 plaatsen. In het passagiersgedeelte is het verboden te roken, maar vooraan bij de stuurman mag er a volonté gerookt worden …

op 2 plaatsen wordt er halt gehouden om mensen te laten uit- of instappen

Onderweg zien we enkele dolfijntjes uit het water springen. Misschien zien we ze later nog eens.

De “snelboot” doet er 1,5u over tot Wakai. Wanneer we daar aankomen staat er een lokale schipper voor ons, geregeld door het hotel, en een lokale schipper voor de 6 blanken, geregeld door miss Harbour. De laatste schipper wil een duidelijk hogere prijs dan wat miss Harbour vertelde. Wij gaan dan verder met “onze” schipper, wat er met de andere gebeurd is weten we niet. Waarschijnlijk blijven ze in Wakai wegens een te hoge prijs -hoewel deze prijs in de reisgidsen vermeld is.

Gelukkig heeft onze gecharterde boot stabilisatoren. Dat is vrij comfortabel varen. We zitten soms op onze valiezen, soms op de planken vloer in de boot.

er is ruim plaats voor wij beiden, de schipper en een helper én onze bagage. Voor 4 mensen zou het bootje klein zijn

Er zijn meer dan 50 eilanden in de Togian archipel, sommigen zijn klein, andere wat groter. De grotere eilanden zijn rotsen, de kleinere koraalriffen.

een klein eiland, de rots is al ondergraven door het zeewater dat een heldere turquoise kleur heeft

hier en daar is er zelfs een grot

wegens de schommelingen van het bootje staat de horizon van vele foto’s niet horizontaal

meestal zijn de eilanden erg steil bij de kust, op die plaatsen ontoegankelijk

zolang we tussen de eilanden doorvaren is de zee erg kalm zonder golven

op 2 plaatsen zien we een dorp van het Bajo volk, de zeenomaden, welke zich nu op eilanden hebben gevestigd (onder druk van de regering)

de huizen van de Bajo staan niet op land, ze zijn gebouwd als paalwoningen in de zee

we zijn van plan om een Bajo-dorp te bezoeken een van de volgende dagen

af en toe is er een strandje, meestal met huisjes, soms van een “resort”, soms voor bewoning

3,5u later komen we op onze overnachtingsplaats op het eiland Malenge aan.

in de ganse omgeving enkel natuur. Aan de voet van een steile rots is hier een strandje en plaats voor wat hutjes, onze verblijfplaats voor de volgende 5 nachten. Hier is er geen contact met de buitenwereld, een Robison Crusoe eiland ….

na een koffietje en een babbel, vertrekt het bootje terug. Nog net op tijd voor de duisternis invalt zou het terug in Wakai moeten zijn

adieu, een nieuw avontuur begint

We verblijven op minder dan een halve graad zuiderbreedte. Dat betekent dat het op 30 minuten tijd donker is, en ’s morgens op 30 minuten tijd helemaal licht.

het strandje van onze verblijfplaats

ons huisje dichtbij het water om te snorkelen, en dichtbij bomen met endemische vogels

het water is hier heerlijk warm

zodra de zon op het strand schijnt komen deze grote insecten (1,5 cm lang schatten we) uit de grond. Ze hebben geen enkele interesse voor mensen, enkel voor de zon

De uitstappen gebeuren per boot. De meeste gaan naar snorkelplekken. In de waters rond de eilanden, een uurtje varen, liggen enkele koraalriffen, ideaal voor snorkelaars. Andere eilanden geven toegang tot duikplaatsen, Malenge niet.
Vlak voor het "resort" liggen koraalriffen met heel veel moois.  Vermits Stephan geen onderwaterfoto's maakt, hier enkele beelden van internet

we zien deze waterslang op minder dan een meter afstand

Er is het meer, dichtbij de zee, waar niet stekende kwallen (kwalletjes) te vinden zijn

En dan zijn er de riffen, waar ook haaien te zien zijn.

Waar geen riffen zijn is het water bij heldere lucht mooi blauw gekleurd. Bij de riffen is het eerder grijsgroen

mooie blauwe kleur

Het water is tropisch warm en wat verder dan het strand vrij helder, tenminste als het de laatste dagen niet heeft gestormd

Net voor ons huisje staat er op het strand een boom met eendagsbloemen, een Hibiscusboom. Gisteren waren er enkel knoppen te zien, ’s morgens om 6u zijn er gesloten gele bloemen en om 15u vallen de bloemen af. Een heel veegwerk voor de strandonderhoudsploeg

dit plantje staat nog maar 10 cm boven de grond

na enkele dagen komt de lelie voor ons huisje in bloei

wanneer de kokos te rijpt, is er kans dat ze valt, een heel gevaarlijke situatie voor een mens welke net onder de palm loopt. Daarom klauteren de lokale helpers in d boom, alsof het niets is

zelfs met een groot kapmes in de hand lijkt het helemaal geen probleem om tot boven in de boom te geraken

sommige kokos bevat nog kokoswater, lekker zo vers geplukt. Andere kokos zijn al uitgedroogd, dan is er het kokoswit, niet gezond volgens de nieuwe voedingsmiddelentabel, toch wel lekker voor een keertje

Voor het strandje zijn er koraalriffen met hee wat soorten koralen en vissen

in de gekleurde schelp zit een heremietkreeftje, de witte is een fossiele schelp welke aangespoeld is

een lege schelp, heel mooi gevormd

nog enkele andere zeer grote schelpen

het kalkskelet van een soort koraal

alle Conusslakkenjes zijn giftig voor de mens, toch even mee uit het water gebracht terwijl Stephan snorkelt

En dan zijn er de vogels. Op de eilanden wonen weinig mensen, ze hebben blijkbaar geen interesse om vogels neer te schieten of te vangen.
Om 6u ’s mogens, dan is het al licht, is hier een vogelconcert.

Witrugspitsvogel (Artamus monachus)

hier is de witte rug goed te zien.  Deze vogel kunnen we de ganse dag spotten

Staalborsthoningzuiger (Nectarinia jugularis)

Roodstuitspreeuw (Scissirostrum dubium)

Sumatraanse reiger (Ardea sumatrana)

 het mannetje vanZwartnekjufferduif  (Ptilinopus melanospila)

en zijn wijfje, heel wat minder kleurrijk

Op slechts 15 minuten varen komen we op hetzelfde eiland Malenge, in een dorpje.

voor de jongens welke op de resort werken, zijn wij “opa” en “oma”, een beleefdheidsvorm voor de aanspreking van mensen die heel wat ouder zijn. Indien het leeftijdsverschil kleiner is, worden de begrippen “tante” en “oom” gebruikt. Onnodig te zeggen dat er voor opa en oma goed gezorgd wordt

we zien nu de oostelijke zijde van het eiland

koraalrotsen begroeid met bomen in een kristalheldere koraalzee ….

 in vele rotsen zijn er ondiepe grotten, soms is de rots afgebrokkeld

We zouden daar ook kunnen komen, klimmend over de steile modderige berg, en dan nog enkel bij laagtij omdat we door de zee zouden moeten stappen. Deze tocht laten we aan ons voorbijgaan. Zelfs jonge mensen keren terug omdat de steile helling erg modderig ligt door de regelmatige hevige stortbuien.

Het dorpje is bebloemd en ligt er netjes bij. Hier staan geen luxe huizen, de bewoning is gemaakt uit materiaal welke de mensen in het bos vinden: hout, palmbladeren en bamboe.

een van de meest degelijke huizen

hier is net een nieuwe kano uit één boomstam uitgehouwen

kinderen komen naar ons toegelopen om hun Engelse kennis wat te oefenen

een van de huizen

aan de linkerzijde is er de ondiepe zee

en rechts een met bloemen versierd huis

Voorbij het dorp begint er een breed en goed wandelpad, soms iets klimmend en meestal langs de zee.

overal spoelen heel wat bomen en takken aan

Na een korte tijd zien we een goed gebouwd houten staketsel staand in de ondiepe zee.

Wanneer we op het staketsel wandelen zien we in het water heel wat koralen, vissen, zeeëgels en zeesterren.

Het staketsel is goed onderhouden, dat in tegenstelling tot vele andere kunstwerken in Indonesië.

Het pad leidt naar een Baja dorp, een dorp van voormalige zeenomaden. Vroeger hadden zij een zwerversbestaan, nu zijn ze (verplicht door de nationale regering) in dorpen neergestreken.
Alle Bajo dorpen bestaan uit paalwoningen. Per gezin is er een lange, fijne boot, zelden met stabilisatoren.

Net zoals de andere 9 etnische groepen, leven ook zij van de visvangst. Ook hier zijn de huizen eenvoudig.
Meestal leven er in de dorpen, ook deze van de Bajo, meerdere etnische groepen samen.  Zo wonen hier nogal wat Bugis, het varende volk dat ooit uit Makassar verdreven werd

hier wordt een nieuw huis in hout gebouwd. Het huis zal groot worden

voor het dak zijn de Padanus (palmsoort) bladeren al gedroogd en mooi op een stuk bamboe vastgemaakt

hier en daar is ook hier een huis versierd met bloemen en sierplanten

De mensen leven en wonen in en van de zee. De was gebeurt hier in het zeewater, kinderen nemen een bad in het zeewater.

We houden halt om een koffie of thee te drinken. Daar zit een Bajo jongen welke goed Engels spreekt.
Wij vragen hem waarom kinderen ons vragen om een (schrijf)boek te geven. Toeristen, zo vertelt hij, brengen schriften en stylo’s mee en geven het aan de kinderen. Hierdoor hebben sommige kinderen -zij welke toeristen aanspreken, of de kinderen van de café-eigenaar- massa’s schriften en andere geen. Daarom tracht de bevolking nu de schriften op één plaats te verzamelen. Zij bevoorraden hiermee de school, gelegen in het eerste dorp, de rest bewaren ze tot de school opnieuw schriftjes nodig heeft. De overheid subsidieert immers de scholen niet of zeer weinig. Elk hulpmiddel is welkom.

het kind vraagt om een boek, we hebben dat niet mee, dus vraagt ze een foto

De jonge man vertelt ons ook dat kinderen in feite maar tot 6 jaar in het naburige dorp naar school kunnen. Daarna moeten ze naar een ander eiland, en vanaf 12 jaar naar Ampana, op het vaste land.
Men probeert echter lessen in te richten zodat kinderen tot 12 jaar op het eiland kunnen blijven.

hier hebben ze een papegaai. Het dier spreekt Indonesisch, zo vertelt de jongen ons

Voor oudere kinderen is Ampana OK als daar een familielid woont welke hen kan opvangen. Zo niet moeten ze als het ware in een gastgezin , betalend, opgevangen worden. En dat is voor vele mensen een probleem, zowel de vreemde opvang als de kostprijs voor verplaatsing en verblijf.

Wat later komt een man met een bootje, hij heeft 3 kreeften gevangen. Ze zijn niet gedood, en worden in een zeewatertank gebracht om daar verder te groeien.

Hier wordt gevist op tonijn. De vissen zijn niet zo groot.

Lokale vissers gebruiken, om een octopus te vangen, een nep-octopus (inktvis). Die hangen ze in het water zodat de octopus, een dier dat zijn territorium afbakent, naar boven komt om tegen de nep-octopus te vechten. Op dat moment vangt de visser de octopus, een dier dat groot genoeg is en genoeg geld opbrengt om weer enkele dagen van te leven.

Hoewel de Togian eilanden deel uitmaken van een nationaal park, waarbij ook de zee en de koraalriffen rond de eilanden beschermd worden, gebruiken vissers nog steeds de dynamietmethode om koralen op te blazen en gemakkelijk vis te vangen.

wanneer we terugkeren varen we langs het Bajodorp heen

En als laatste de zonsondergang in de Tominibaai

de zonsondergang is zelden goed te zien, wegens de bewolking in de namiddag. Het is nu 17u30

vandaag is er ook een wolk, de zon verdwijnt er achter en komt dan weer tevoorschijn. Goed voor een mooie zonsondergang

We keren terug met een tragere ferry welke de verschillende eilanden aandoet.  Ik neem nog wat foto's maar ze zijn niet zo verschillende van eerdere foto's.  
In Ampana zijn we terug waar onze auto enkele dagen gestaan heeft, morgen rijden we da lange weg naar het noorden