Reisverhaal «België wandeling 7 Oost-Vlaanderen, Bachte»

en nu eens dichtbij: Vlaanderen wandelland | België | 1 Reacties 14 Oktober 2020 - Laatste Aanpassing 17 Oktober 2020

Wandeling 7 Oost-Vlaanderen Bachte

Vandaag kiezen we weer een wandeling dichtbij huis. We wandelden hier voordien wel eens, som stappen we een eindje met de Nordic, Stephan fiets hier af en toe. De totale wandeling echter brengt ons op plaatsen die we echter nog niet kenden.

kaart Oost-Vlaanderen waarop Bachte is aangeduid, een onderdeel van stad Deinze

Bachte was deel van de allereerste fusie, nog voor België een feit was. In 1823 nl. werden Bachte en Sint-Maria- Leerne samengevoegd tot de fusiegemeente Bachte-Maria-Leerne

op deze kaart van een gedeelte van Deinze zijn de verschillende delen van de Leie aangeduid
1 is de rechtgetrokken Leie zoals ze Deinze binnenstroomt
2 is de Leie vanaf Deinze richting Gent
3 is het Schipdonkkanaal dat aftakt van de Leie ter hoogte van 1. Het Schipdonkkanaal voert het teveel aan water van de Leie af richting Heist en Noordzee zonder dat Gent zou overstromen
4 de Leiebochten die nu afgesneden zijn, de Oude Leie-arm

Tijdens onze wandeling vandaag wandelen we langs zowel de Oude Leie, de Leie als het Schipdonkkanaal

de wandeling zoals wij ze ongeveer maken, wij wandelen bijna 14 km

Bij deze wandeling kunnen we op verschillende punten starten, wij parkeren de auto bij Astene (Deinze) sas

de ophaalbrug oven de sluis in Astene (Deinze), was de eerste 20 jaar uit hout gemaakt, daarna vervangen door een metalen brug. De brug kan opgehaald worden wanneer boten in het sas varen

 op de kaart geeft de pijl de plaats van het sas weer

Voor 1861 moesten schepen de bocht tussen punt 1 en punt 2 op bovenstaande kaart maken, een vaarweg van 5 km. In 1861 heeft men de afstand tussen punt 1 en punt 2 uitgegraven, een afstand van 100m. De bochten werden afgesneden van de Leie, een besparing van 5 km voor de toenmalige scheepvaart. Omdat er echter een niveauverschil was tussen punt 1 en punt 2 moest er een sluis gebouwd worden, dit gebeurde echter pas in 1876, na een reeks overstromingen

het gebouw aan de overzijde, met annex een kleiner gebouw, is het sasmeesterhuis

Nu is hier een café, dat enkel soms open is tijdens de zomermaanden. Immers er is binnen geen zitplaats, want er is een klein museumpje in ondergebracht. De schrijver Hugo Claus heeft als kind hier meermaals de zomer doorgebracht, zijn opa was immers sasmeester.

Het sas wordt maar bediend als het café geopend is, dus enkel tijdens de zomermaanden. De Leie hier wordt immers alleen nog gebruikt voor pleziervaart. Commerciële schepen gaan via het Schipdonkkanaal (1), en via het kanaal Gent-Brugge-Oostende (2) naar de Ringvaart (3)in Gent waar ze dan op de Schelde verder kunnen (het Schipdonkanaal voorbij Schipdonk kan immers geen schepen groter dan 350 ton toelaten)

de bovenstaande nummers zijn op deze kaart vermeld

Vanaf het sas vertrekken we links, eerst nog een asfaltweg, later een grindpad

klaar voor de wandeling

de eerste bladeren tonen al hun mooie herfstkleuren

het is de Gelderse Roos met haar mooie rode bessen en de gekleurde herfstbladeren die de aandacht trekt

naast de mooie kleuren zien we een Sleedoornstruik met zijn rijpe bessen

we wandelen even langs de Leie, hier buigen wij af

net over de afsluiting zien we deze blauw bloeiende Salvia uliginosa, een variëteit van salie, ze is afkomstig van Zuid-Amerika en hier ingevoerd als sierplant. Ze is echter niet vorstbestendig

we wandelen nu binnenin de Oude Leie (bocht)

dus dit is een foto van de Oude Leie, de afgesneden bocht wordt ook wel Vosselare-Put genoemd, naar de nabij gelegen gemeente Vosselare

hier is geen bewoning, enkel weiden en bomen

de wilgen hier zijn nog, de knot is nog vrij klein

hier kan nog verkeer komen, vooral tijdens de warme zomermaanden. In Vosselare Put immers mag er gezwommen worden, dit gebeurt wat verder langs de weg bij een grasstrand annex café-restaurant

de Oude Leie

plots zien we in een weide een Blauwe Reiger landen, na een korte tijd vliegt de vogel weg

een speciaal schapenras of een kruising …

rustige natuur, weinig mensen en bijna lege weiden

ook hier een enkele Meidoornplant

we komen langs een weide met pony’s en een ezeltje

Omdat we in de binnenbocht van de Oude Leie wandelen, moeten we het water over om verder te kunnen wandelen

de overtocht over de Oude Leie is op het kaartje aangeduid, nee gelukkig moeten we niet zwemmen …

er is een zelf-te-bedienen veer. Mensen aan de overzijde draaien een wiel zodat het veer naar hen komt

omdat we hier moeten wachten, hebben we even tijd om links …

 ... en rechts te kijken

ondertussen is het veer aan de overzijde aangekomen, de mensen stappen op

wegens corona restricties op de bezetting van het veer

draaien aan het wiel om het veer voort te bewegen is niet moeilijk, maar blijkbaar steeds mannenwerk

 het wateroppervlak is bijna een spiegel

 aan de overzijde is er een weide met een pony, aan de modder te zien komt het beestje meermaals kijken naar de gebruikers van het veer

een bord geeft info over de herinrichting van Vosselare-Put,waarschijnlijk al (bijna) volledig gerealiseerd

Hierdoor werd in 2001 het veer ingericht, het kreeg de naam Bathio, de oorspronkelijke naam van Bachte. Het veer is aangepast voor mensen in een rolwagen, hier dichtbij bevindt zich immers een MPI voor kinderen en volwassenen met een meervoudige beperking

een brug over de Rekelingenbeek ligt er ook al bijna 20 jaar

de Rekelingenbeek met veel water, het heeft dan ook wel enkele dagen zeer hard geregend …

kijken we in de andere richting dan zien we dat het water hier eerder stil staat

eendjes en waterkoeten vervolledigen het plaatje

net over de beek is het gebied van het MPI Heilig Hart

aan de andere zijde is er een boerderij

 het is het seizoen van de bessen, hier van de Egelantier, een rozensoort

bij het MPI komen we aan een drukke weg, we steken over

In Bachte wandelen we even langs een drukke weg. Vandaag start hier blijkbaar een wielerkoers, nadar, auto’s met koersfietsen, jongens in koersuitrusting, benen die gemasseerd worden, een luide omroep , mensen met vlaggetjes, …
We nemen de afslag naar Bachte grot, we gaan natuurlijk niet naar de grot, maar nemen de volgende straat. Eerst nog wat wielerbeelden, dan komen we weer in de velden

rechts een veld met bloemkolen

Na wat bochten in de weg komen we bij een bosje

gelukkig staat er geen water in de sloot die we oversteken, en het wandelpad is duidelijk te zien

we klimmen op een talud, hier werd de modder, bij het uitbaggeren van het Schipdonkkanaal, gedeponeerd, we wandelen langs de bosrand verder

Gelukkig werd het natuurgebied langs het kanaal gespaard toen het kanaal verbreed en uitgediept werd om schepen tot 1350 ton toe te laten

de storm van het voorbije weekend heeft hier heel wat takken met bladeren van de bomen gerukt

verder een rustgevend landschap aan onze rechterzijde

en het aangelegde bos aan onze linkerzijde

we komen op de rechteroever van het Schipdonkanaal, niet voor regulier autoverkeer zoals de weg op de linkeroever

de wandeling gaat verder stroomafwaarts

eens voorbij het bosje zien we terug weiden

gevolgd door een tweede bosje

 wat verder zien we één boerderij, de toegang is niet langs het kanaal

een binnenschip is op weg naar Deinze of verder zuidwaarts richting Kortrijk

na meer dan 1 km stappen langs het kanaal zien we de torenspits van Vosselare, een deelgemeente van Nevele. De plaats werd voor het eerst vermeld in het jaarboek van de Sint-Pietersabdij van Gent in 694, een tweede maal in 802

De oudste vermelding van de Sint-Eligiuskerk dateert uit de 11^de eeuw, waarschijnlijk stond daar toen een houten kerk. Nadien kwam er een stenen kerk welke meermaals werd heropgebouwd, vernieuwd, bijgebouwd, …. Maar in 1940 werd ze opgeblazen. De huidige kerk dateert dus vrij recent met nog weinig overblijfselen van de oudere kerken

tijdens de laatste paar honderd meter langs het kanaal zien we een boot alsmaar op en neer varen, met heel veel waterverplaatsing en roepende en verschrikt opvliegende watervogels. Tijdsbesteding op zondagnamiddag …

na 1,4 km langs het kanaal komen we bij een tegelpad dat we volgen richting Vosselare

eerst gaat het tussen velden, de mais is reeds geoogst. Nu zijn de velden nat, erg nat … het water kan hier in de bodem sijpelen

we komen via een aarden pad dichterbij bewoning, dikbil koeien staan hier te grazen

bij een klein bosje heeft de storm grotere takken afgerukt, we banen ons een weg tussen takken en bladeren

 tijdens de 19^de en 20^ste eeuw zijn er, naar ons mening, heel wat kerken op een vrij snelle manier neergepoot in Vlaanderen, esthetica kwam er niet bij te pas

net voor we de straat naar de kerk verlaten, zien we en huisje te koop, de deur en ramen trekken onze aandacht

de vrij korte Oude Hofstraat en het lange Pestelpad maken het vervolg van de wandeling uit

het Pestelpad is grotendeels een tegelpad

links is er een groot domein, het pad volgt de omtrek ervan

Via een rijweg komen we bij Ijskelder, eerst een aardenweg, later ook een tegelpad

wat verder een waterplas met half omgevallen knotwilgen

we eindigen het pad bij een betonweg, links een appelaar met blozende appels

wat verder slaan we weer een weg in, tussen de velden met slechts één, grote boerderij

 een grote koeienstal, de meerderheid van de runderen staat op de weide achter de stal

een zondagse uitstap in een koetsje, getrokken door 2 paarden, eens een andere manier om de omgeving te verkennen …

we laten boerderijen, weiden, akkers en vee achter ons. Het kerkje van Bachte-Marie-Leerne is dichtbij

 Bachte-Maria-Leerne is de toegang tot het kasteel van Ooidonk

de straat welke naar het kasteel leidt is in oude stijl onderhouden, de huizen en tuintjes zien er keurig verzorgd uit

een kunstgalerie mag hier niet ontbreken …

 aan de overzijde van het straatje bevindt zich de kerk

Wat info over de geschiedenis van de kerk van Bachte-Maria-Leerne ((uit https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/38118)

De neogotische kerk Onze-Lieve-Vrouw en Sint-Jan-Baptist, gebouwd in 1877-1880 naar ontwerp van architect A. Van Assche, ingeplant op de historische site van het oude, tot de 12de eeuw opklimmende kerkje, vormt de kern van het vroegere dorp Sint-Maria-Leerne, ontstaan aan de oude heerbaan en steenweg van Gent-Deinze-Tielt. Vooral de historische en ruimtelijke context door de ligging aan het begin van de Ooidonkdreef in de nabijheid van het historische kasteel bepalen mee de uitzonderlijke waarde van het kerkgebouw.
Volgens getuigenissen van de geschiedschrijvers F. De Potter en J. Broeckaert in 1868, was de kerk van Sint-Maria-Leerne "één van de kerken van Vlaanderen die het best haar oorspronkelijke karakter had bewaard, in haar oudste delen opklimmend tot de 12de eeuw". Het romaanse, oorspronkelijk éénbeukig kruiskerkje met achthoekige kruisingstoren, opgetrokken uit Doornikse steen (opus incertum), was ondanks verbouwingen in de 14de eeuw en uitbreiding tot driebeukige kerk in de 16de eeuw nog vrij authentiek bewaard. Het bezat ook een belangrijke kunstcollectie, geschonken door de opeenvolgende kasteelheren. In de 16de en 17de eeuw was het een belangrijke bedevaartplaats door de aanwezigheid van een relikwie van Sint-Jan de Doper en de grote ommegang ter ere van Sint-Jan op de derde Pinksterdag.
Als gevolg van de demografische groei vanaf het einde van de 18de eeuw was het kerkje te klein geworden. Ook de bouwfysische toestand van het oude gebouw was zorgwekkend. In 1871 werd advies gevraagd aan de bouwkundige Charles ’t Kindt van Nevele die aandrong op spoedige herstellingen. In 1875 werd door de Gentse architect August Van Assche een volledige opmeting van de oude kerk gemaakt met voorstel tot restauratie en uitbreiding van de kerk
Onder druk van de gefortuneerde nieuwe kasteelheren, de familie t’ Kint de Roodenbeke-de Naeyer en als voorwaarde voor de financiering, werd de oude kerk in 1877 gesloopt ondanks een ongunstig advies van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen.
De nieuwe kerk werd naar ontwerp van dezelfde architect August Van Assche gerealiseerd en grotendeels gefinancierd door baron Henri t’ Kint de Roodenbeke (Brussel 14 april 1817- 6 november 1900). Als voorwaarde stelde de baron dat de plannen voor de nieuwe kerk aan zijn goedkeuring moesten onderworpen worden, dat een gestoelte rechts in het koor voor de schenker en zijn afstammelingen moet voorzien worden, dat zij over een particuliere ingang aan de noordzijde zouden beschikken en dat aan de noordzijde van het kerkhof een terrein voorzien wordt waar de familie een grafkelder zal laten aanbrengen.

via dezelfde kasseiweg komen we bij de Blauwe Poort, toegang tot de landerijen van het kasteel van Ooidonk

dezelfde toegangspoort, nu een foto van de binnenzijde

op het domein van het kasteel bevinden zich ook een aantal kasteelboerderijen

op de weide naast de boerderij grazen 2 Brabantse trekpaarden

een mooie lommerrijke laan die naar het kasteel leidt

de directe toegang tot het kasteel van Ooidonk. Hier is de ingang voor de bewoners en hun familie en genodigden, of voor bezoekers in het kader van een georganiseerde rondleiding, heel interessant. Men kan er ook een evenement laten plaatsvinden (alles natuurlijk betalend)

Op sommige momenten van het jaar kan men ook de tuinen bezichtigen

wat meer uitleg over het kasteel van Ooidonk uit (https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/38118)Het dorp (Bachte-Maria-Leerne) behoorde tot de heerlijkheid, later baronie van Nevele en maakte deel uit van het Land van Nevele. Sinds 1387 was het binnen het dorp gelegen kasteel van Ooidonk (Hoge donk binnen een moerassig gebied) de residentiële verblijfplaats van de heren van Nevele. De aanwezigheid van dit kasteel en haar invloedrijke heren, eerst de familie Van Nevele, later onder meer de Fosseux (midden 14de tot begin 15de eeuw), de Montmorency (15-16de eeuw), della Faille (eind 16de tot begin 19de eeuw) en sinds 1864 de familie t’ Kint de Roodenbeke, speelde een belangrijke rol in de geschiedenis van het dorp en de parochie.

het kasteel is het mooist te bewonderen op een mooie dag (foto genomen tijdens de zomer van 2020 door Stephan). Om dit zicht te krijgen wandelt men de toegang tot het eigenlijke kasteel naar links voorbij. De weg buigt af naar rechte, wandel verder onder een gemetste boog en kijk dan rechts
(opgelet dit pad is modderig bij regenweer)

(uit https://www.openmonumenten.be/monumenten/kasteel-ooidonk)
De middeleeuws versterkte burcht is een uniek voorbeeld van de Spaans-Vlaamse architectuur uit de Renaissance. Het kasteel werd in 1595 herbouwd en is op dit moment een van de mooiste kastelen in België. Met zijn kenmerkende trapgevels en uivormige torens hoeft deze Oost-Vlaamse parel niet onder te doen voor de imposante kastelen van de Loire.
Ondanks de renovatie- en restauratiewerkzaamheden van vorige eeuwen is Ooidonk altijd blijven blinken als juweel van de flamboyante renaissance-architectuur. Vandaag, 150 jaar na hun grootvader, bewonen de zesde graaf en gravin t’Kint de Roodenbeke en hun drie kinderen het kasteel. Dit historische erfgoed vormt de dagelijkse leefomgeving van het gezin. Met veel passie onderhouden zij het kasteel en het domein, net als graaf (Juan) t’Kint de Roodenbeke dat vóór hen deed. Het is hun betrachting dat iedereen - gasten en bezoekers - de herinnering overhoudt aan een prachtige plaats nog verfraaid door het water, zowel van de diepe slotgracht als van de zacht meanderende Leie.

mooie foto’s kan je ook bekijken op http://www.ooidonk.be/

(uit https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/38122)
In oorsprong vermoedelijk een grote landbouwuitbating met mottestructuur uit de Frankische periode (8ste tot 9de eeuw), Odonck of Hoedonc genaamd, van het Germaanse hoge donk of zandige bodemverhevenheid midden een moerassig gebied. Vermoedelijk sinds de 12de eeuw deel uitmakend van de heerlijkheid van Nevele. Eerste vermelding in oorkonde van 1230: "Nicolaas, capelaan van Hodunc" en dus vermoedelijk reeds een aanzienlijk herenverblijf. Sinds 1387 woonplaats van de heren van Nevele en centrum van de heerlijkheid en Land van Nevele. Inrichting van Ooidonk als residentieel verblijf door J. de Fosseux met behoud van oude motte met opperhof en nieuwe omgevende muur op vierkante plattegrond met vier hoektorens, verbonden door onderaardse gangen met schietgaten en omringende brede wal, typisch voor de militaire versterkingen uit die tijd. Door huwelijk kwam het kasteel in de 15de eeuw in handen van de familie de Montmorency. Belangrijke strategische functie tijdens de oorlogen tussen Frankrijk en het graafschap Vlaanderen. Deel uitmakend van de gordel versterkingen rond Gent, samen met de kastelen van Gavere, Laarne en Poeke. In 1491 door de Gentenaars volledig verwoest.

Op deze laatste website kan je nog veel meer info lezen

de wandeling gaat verder rechts van de toegang tot het kasteel, in mooie dreven

af en toe vangen we een glimp op van het kasteel

voorbij het park en bos rond het kasteel zijn er akkers en weiden

Verderop komen we op een pad dichtbij de Leie. Nergens in dit gebied mag men de auto parkeren, enkel op de grote parking bij de toegang is er gelegenheid om de auto achter te laten. Daar bevindt zich ook het restaurant Koetshuis.

langs het pad zien we een els met elzenkatjes, de vrouwelijke zijn eerder eirond, de mannelijke langwerpig, …

… een knoestige knotwilg …

… en een akker waar de bodem verzadigd is aan water

een volgend pad brengt ons terug naar de meer bewoonde wereld …

 … en de Oude Leie (Vosselare Put) …

… bij mooi weer zien we regelmatig mensen aan de oever zitten en picknicken, als het een tijd heel erg vriest kon er hier geschaatst worden – dat was zo vele jaren geleden

Nog 250 m stappen en we komen terug bij Astene-sas

aan de overzijde van de bevaarbare Leie is er een woonwijk

we komen terug bij ons beginpunt na een wandeling met toch wel wat variatie