Reisverhaal «Havana»

enkele Antillen | Cuba | 5 Reacties 02 Mei 2014 - Laatste Aanpassing 05 Mei 2014

12. Havana

We komen voor de derde keer deze reis in Havana. Eerst hebben we in Havana Vedado overnacht. In Vedado is de kwaliteit van de huizen gemiddeld een stuk beter en zijn de banen ook breder.
Voor de rondrit door Cuba hebben we één nacht in Havana Centro overnacht. Hier hebben ooit mooie koloniale huizen en paleizen gestaan, het verval is echter zeer groot. In vele van die bouwvallen wonen nog vele families.

Nu overnachten we in Havana Vieja, de oude stad. Ook hier staan vele bouwvallige huizen, ooit mooie gebouwen. Na het begin van de revolutie en de vlucht uit Cuba van vele rijken, zijn de huizen staatseigendom geworden en werden ze ingenomen door arme families . Die bouwden soms zelfs tussenverdiepingen waardoor in veel gevallen, zowel hoofd- als tussenverdiep is ingestort. Daarna heeft de staat maatregelen genomen om deze rampen te voorkomen.

en typisch zeer groot koloniaal gebouw, nu verloederd en bewoond door vele tientallen families

Echter in de oude stad is men bezig om hele pleinen en straten te renoveren. Alles in Havana Vieja kost iets meer en die taks is voor de renovatie. Het is echter een werk van lange adem en, zelfs met de zeer lage loonkost, is het nog een dure aangelegenheid.

Er is veel te zien in de oude stad (en ook nog wel wat in de andere wijken). We hebben 5 dagen in Havana gepland, zodat er ook nog wat tijd overblijft om de blog (van enkele weken) door te sturen.

Overnachtingsplaatsen zijn er in overvloed, een deel echter van lage kwaliteit.

Op 1 mei is het groot feest in Cuba, feest van de overwinning, het socialisme, het communisme.

het Monument van de Revolutie en rechts ervan een 19m hoog beeld van Marti

Als we rond 8u30 richting Plaza de la Revolucion (Plein van de Revolutie) stappen (bijna 1u wandelen) komen we na een tijdje al enkelingen, wat later tientallen mensen tegen die reeds terug keren. Bij het naderen van het plein staan er honderden autobussen te wachten op duizenden mensen die verder weg wonen .

grote groepen mensen keren terug naar hun bus of te voet naar huis

Vanaf 3u ’s nachts worden mensen aangevoerd, of komen ze te voet naar het plein. De schatting is dat er om en bij het 1 miljoen mensen verzamelen op dit reusachtig grote plein in Havana. Er zijn ook delegaties van zusterpartijen, voor zover we zien uit Turkije en uit Brazilië. Er zijn grote groepen van allerlei binnenlandse organisaties en ook zeer veel leerlingen van het pre-universitair onderwijs.

de grote groep scholieren

De mensen hebben vlaggen mee van klein tot groot, karton of spandoeken waarop hun sympathie vermeld staat.

deze 3 kinderen hebben hun stuk karton mee

vele mensen maken er een feest van met opvallende en ludiek accenten

deze man heeft al wat medailles verzameld, een oud-strijder

De ontruiming van het plein verloopt zeer gedisciplineerd, overal staan er ordetroepen en vrijwilligers die meehelpen.
Iets na 10u is iedereen weer weg, voordat de grote hitte toeslaat. Rode Kruisposten en heel wat medisch personeel is paraat.
Dé toespraak wordt dit jaar gegeven door de secretaris van de socialistische arbeidsvakbond, de enige vakbond trouwens die in Cuba toegelaten is.
Tegen 10u worden hele vrachtwagens vol kuisploegen aangevoerd om het plein en het gebied er rond schoon te vegen.

de eerste veegploeg, want meer dan een borstel en een soort vuilnisblik hebben ze niet. Toch is kort na de middag het plein helemaal schoon

Een eindje verder dan het plein is het grootste kerkhof van Cuba, genoemd naar Christoffel Colombus, gevestigd. Dit kerkhof is in de tweede helft van de 19^de eeuw opgericht omdat wegens de cholera-epidemie en de volle andere kerkhoven, nood was om de doden te begraven.

de architecten van het kerkhof hebben een reusachtige toegangspoort laten maken voor een plaats waar nu al meer dan 800.000 mensen hun gebeente bewaard wordt

In 1870 werd de eerste mens, een zekere Tobias van 32 jaar oud er begraven. Naar hem is de eerste ondergrondse galerij vernoemd. De galerij is 95m lang. Bovengronds zijn er de graven waar de doden de eerste 2 jaar in een houten kist liggen. Daarna worden ze opgegraven en komen hun botten in een kistje terecht. In de galerij liggen er nu meer dan 10.000 van die kistjes.

de kistjes staan tot op de trappen van de toegang tot de galerij, opgestapeld

zijn de beenderen te lang, dan blijft het kistje maar open!

bovengrond liggen deze die de laatste 2 jaar gestorven zijn

Rijk, rijker, rijkst, ook dat moest getoond worden door de grootte van het grafmonument.

hier versieren 14 engelen de tombe

Wie voor de onafhankelijkheid en de Revolutie gestreden heeft krijgt een plaats in een praalgraf

Dit monument is er voor geneeskundestudenten die op het einde van de 19^de eeuw in opstand waren gekomen tegen de Spanjaarden (voor de onafhankelijkheid) en gedood werden

Het graf van de wereldkampioen schaken van 1921 tot 1927. Naast zijn passie voor schaken, had hij een heel bijzondere voorliefde voor vrouwen.

op zijn graf dus het schaakstuk “dame”

Een dominospeler die een hartaanval kreeg omdat hij verloor in het spel heeft een kistje met een dominoblok “dubbele 3”

Een vrouw stierf bij de geboorte van haar kind. De baby volgde haar een uurtje later. Volgens de legende werd ze begraven met het kind tussen haar benen. Toen ze later opgegraven werd lag het kind aan haar borst. Nu komen hier dagelijks heel wat mensen die ofwel kinderloos blijven of waarvan het kindje ziek is, naar het graf om hulp af te smeken. Ze brengen ook bloemen mee.

we zien heel wat mensen met bloemen op het kerkhof komen en rechtstreeks naar dit graf gaan

Op het kerkhof is er ook een beeld van een hond. Als zijn meesteres stierf en begraven werd is het dier op haar graf gaan liggen tot het zelf ook stierf

Het Capitool, dat momenteel in de stellingen staat voor renovatie, is een getrouwe kopie van dat in Washington DC. Het werd ten tijde van dictator Machedo (1929-1932) gebouwd om de grote vriend, de VS, te plezieren. Tot 1958 was hier de Kamer en de Senaat gehuisvest. Nu huist er de Academie voor de Wetenschap en de Nationale Bibliotheek voor Wetenschap en Technologie.

Wegens de renovatie is het gebouw nu niet te bezoeken.

Naast het Capitool ligt het Groot Theater Garcia Lorca. Het zou zeer mooi moeten zijn maar ook hier is een grondige restauratie aan de gang. De gevel staat in de stellingen en binnen is het één puinhoop. Zo te zien wordt ongeveer alles vernieuwd

Hier in de buurt liggen enkele grote musea. Vooreerst is er het Museo de Bellas Artes (Museum voor Schone Kunsten). De collectie ervan is onder gebracht in 2 gebouwen, van de collectie mogen er geen foto’s genomen worden. Overal staan er horden bewakers.

een stukje van de traphal van dit paleis

het plafond is één groot glasraam waar de overwinning op de Spaanse Zilvervloot (in Matanzas) wordt voorgesteld

een zo groot mogelijk overzicht op de traphal

In het Paleis van Asturië is er enerzijds de antieke verzameling met stukken van de Egyptenaren, de Assyriërs, de Feniciërs, de Etrusken, Griekenland en Rome, anderzijds schilderijen van de Italiaanse, de Spaanse, Hollandse, Duitse en Vlaamse school. Voor zover mijn kennis hierover is zijn er geen grootse schilderijen te zien.
Al die stukken zijn door vnl. Spanjaarden verzameld en naar Cuba verscheept. Er liggen zelfs 2 volledige mozaïeken van Romeinse vloeren en een Egyptische volledige sarcofaag
In een modern gebouw is de Cubaanse kunst voorgesteld met 1200 werken van vnl. Cubanen. De enkele andere werken hebben als onderwerp een of andere Cubaanse stad. Voor zover ik hier weer iets van ken, zijn de Europese periodes hier niet terug te vinden.

in dit gebouw is de inkom versierd met moderne werken

het binnenplein van dit zeer grote museum

enkele werken uit de Cubaanse kunst

ook de revolutie en figuren uit de revolutie zijn onderwerp van kunst

Nog iets noordelijker is er het Museum van de Revolutie, in het voormalige presidentiële paleis.

de voorgevel van het Museum van de Revolutie

Van 1920 tot 1959 woonden hier 20 presidenten. In dit gebouw werden de aanslagen op dictator Batista uitgevoerd, de plaatsen waar de kogels tegen de muur kaatsten zijn gewild niet gerestaureerd. De stenen gedeelte van de buitenzijde van het gebouw is al aangepakt. De ramen , deuren en balkons echter moeten nog helemaal vernieuwd worden, evenals de binnenzijde.
Na alles wat we de voorgaande weken gezien en geleerd hebben, verstaan we wat hier allemaal wordt tentoongesteld en wordt voorgesteld.
Eerst gaat het over de tijd van de aanval en inname van Cuba door Fidel, zijn broer Raul, Che en al hun medestanders.
Het grote materiaal staat buiten opgesteld.

met dit kanon heeft Fidel geschoten op het Amerikaanse schip Houston, dat steun bood bij de inval van de Cubanen in ballingschap in 1962 bij Playa Grande. De Houston werd vernield.

Verder gaat het  in het Museum voor de Revolutie over de eerste jaren en al hun verwezenlijkingen waardoor het overgrote deel van de bevolking, boeren en arbeiders, eindelijk een beter leven kregen en erkend werden. Voor al de rijken die nog in Cuba gebleven waren na de onafhankelijkheid, was het natuurlijk een (grote) stap terug. Velen zijn dan ook gevlucht (maar daar gaat het niet over in het museum).

en enkel karikaturen van Batista, Reagan, Bush Sr en Bush jr met de bedanking om de revolutie veroorzaakt en versterkt te hebben

Al de hiervoor beschreven gebouwen liggen bij het Centrale Park, het meest westelijke deel van de oude stad, Havana Vieja.

in het Centrale Park bevindt zich een buste van Marti, de grote generaal in de onafhankelijkheid van Cuba

De rest ligt oostelijker tot bij de baai. Mooi is die baai niet want daar is de petroleumraffinaderij en andere industrie langs gelegen.

In de oude stad, oostelijk van het Centrale Park is er ook heel wat te zien. Enerzijds zijn er de vuile straten met oude koloniale gebouwen die voor een deel bijna op invallen staan, sommige zijn al ingevallen. Sommige gebouwen zijn al gerestaureerd. Een ander deel is al bijna helemaal vernieuwd.

een vernieuwde straat

en een vernieuwd plein met een standbeeld van dé man die Latijns Amerika bevrijd heeft van de Spaanse kolonisator

en binnenplein waar nu een tentoonstelling is over de vriendschap tussen Chavez (Venezuela) en Fidel, en waar ook indiaanse kunst verkocht wordt

In 1982 is het historische hart van Havana (Havana Vieja) door de Unesco als werelderfgoed uitgeroepen. Heel wat Spanjaarden hadden rijkdom verworven in de 18^de en 19^de eeuw. Bij de onafhankelijkheid (1898) van Spanje zijn de meeste van deze mensen moeten vluchten. De Amerikanen, die nadien een grote invloed uitoefenden en de dictators steunden, waren helemaal niet geïnteresseerd in de oude stad en lieten ze verloederen, evenmin als de dictators zelf. De oude stad vervulde de rol van opvangplaats voor Cubanen uit de provincies die naar de stad trokken. De mooie gebouwen werden woonkazernes en niemand bekommerde er zich nog om. Na de revolutie werden er maatregelen genomen om het leven op het platteland en in de provincies te verbeteren. Vele mensen of hun nakomelingen keerden terug naar hun vroegere streek. De oude stad echter kende nog meer verval .
Na het uitroepen van Havana tot Cultureel Erfgoed, moest er werk gemaakt worden van de sanering. Maar na korte tijd kwam hier een einde aan, wegens de val van de USSR. Er was geen geld meer.
In 1993 werd er een nieuwe impuls gegeven. De stadshistoricus, die aangesteld werd om de sanering te leiden, Eusebio Leal, had vrij spel om buitenlandse bedrijven te contacteren en mee samen te werken en hij mag ondernemingen stichten. Hierdoor er is geld om te saneren, de gebouwen moesten (buitenlands) geld opbrengen, en hierdoor is er weer vers geld om opnieuw te saneren.
Het enige probleem hierbij is dat woningen voor de bevolking hierbij niet betrokken worden, want die kan men hen niet verkopen voor de prijs die de restauratie heeft gekost. Restaureren en dan verhuren zit er al evenmin in. De mensen kunnen die huurprijs niet ophoesten, daarvoor verdienen ze veel te weinig.
Wie weet wat de toekomst brengt…….

Drogisterij Sarrà is het eerste wat we bezoeken. De apotheek werd in de 19^de eeuw opgericht door een Catalaanse apotheker. Hij verkocht niet alleen zijn producten, hij deed ook onderzoek, maakte nieuwe medicijnen en had een grote medicamentenfabriek.
Het gebouw zelf is aan de buitenzijde helemaal gerenoveerd.

 een heel klein deeltje van de gevel

Binnenin zijn er drie winkelgedeeltes

dit is het mooiste deel, de apotheek is nog steeds in gebruik

verder is ook de tweede en derde zaal te zien

Achter de winkel is er een zaal voor de bereiding en ook een labo waar medicamenten werden ontworpen. Het labo is nu in restauratie

de zaal achter de winkel heeft een prachtige verlichting

een antiek inhalatietoestel voor TBC patiënten

een andere achterzaal, ook weer met mooie en originele glasramen

De Plaza Vieja is een plein dat zelf al gerenoveerd is en waarlangs de meeste gebouwen ook al een restauratie hebben ondergaan. In verscheidene gebouwen zijn er dure, westerse boetieks te vinden.

enkele van die mooie gebouwen

hier heeft zich een soort bistro bar in gevestigd

en dit is nu een lagere school met veel ruimte voor de kinderen

beneden is er een boetiek

door de geopende poort kunnen we binnen kijken. De binnenzijde is ook helemaal mooi gerestaureerd

aan het gebouw er naast is men nog druk met herstelwerkzaamheden bezig

net om de hoek van het plein is er nog een gebouw zus en zo hersteld, verder niets meer

bij elk gebouw op het plein hangt er een doek met een afbeelding voor en een afbeelding achter de restauratie

 het grote gebouw op de hoek herbergt een immobiliënkantoor en boven worden verscheidene appartementen verhuurd voor buitenlanders die een lagere tijd in Havana verblijven

een zicht op een deel van het plein

In de jaren 1500 werd in Havana reeds een aquaduct gebouwd die met water uit een rivier gevoed werd. De leiding was 11 km lang . Er zijn een aantal delen opgegraven en tentoon gesteld

Andere straatjes voorbij de Plaza Vieja zijn ook al gerestaureerd

In dit straatje is er een parfumwinkel, niet met de producten en merken die we in België vinden, wel met eigen creaties

 de geurstoffen worden hier van uit een erlenmeyer (de glazen recipiënten) op een teststrookje aangebracht

het destillatietoestel om de geurstoffen vrij te stellen

Onderweg komen we voorbij enkele praktijklokalen van beroepsscholen in de sector bouw

hier worden mets- , beeldhouw-, en glastechnieken aangeleerd

In de Casa de Chocolate, museum en verbruikszaal voor chocoladeproducten zien we ook oude reclame voor Belgische producten, en oude vormen voor paaseieren geschonken door een Belgische chocolatier

sinterklaas- en paasklokvorm van De Beuckelaer’s

melkchocolade figuren. We hebben enkele kleintjes geproefd, de Belgische chocolade is echter veel beter en minder zoet dan deze producten. Omwille van de hitte moeten deze figuren en pralines steeds in de koelkast blijven

Een zitbank met een bronzen figuur…

Op de Plaza de San Francisco staan ook grootse gebouwen

Mensen proberen hier op alle mogelijke manieren wat geld (bij) te verdienen, sommigen op een ludieke manier, andere op een oneerlijke manier

een foto met jou erbij en wat geld in mijn bakje…

Een restaurant in een oude drukkerij waar nog een aantal machines te zien zijn

Nippen aan een glaasje daiquiri

In navolging van Hemingway die in bar El Floridita dagelijks zijn daiquiri(s) kwam drinken en er zelfs over schreef in een van zijn romans. Deze bar zit nokvol mensen en de daiquiri kost hier 3 tot 4 zoveel als ergens anders

Havana, in 1519 op zijn huidige plaats gesticht, ligt aan een baai dat via een niet al te breed kanaal toegang heeft tot de zee. In 1607 werd de stad door Spanje uitgeroepen tot de hoofdstad van het eiland. De stad en haar haven werden meer en meer de toegang tot Spaans Amerika. Bijna alle schepen legden eerst aan in Havana voor ze doorvoeren, en omgekeerd was Havana de laatste haven voor ze de oceaan overstaken naar de Canarische eilanden en van daar naar Spanje. Vele galjoenen kwamen langs Havana langs
Om de stad te beschermen tegen piraten en zeerovers werd er een fort gebouwd Real Fuerza.

model van het fort

Tussen 1589 en 1620 werden er 2 nieuwe forten gebouwd, daar waar het kanaal in de zee uitmondt.

 één van de 2 forten bij de ingang van het kanaal naar baai

In 1762 werd de stad veroverd door Engeland met 200 schepen en 22.000 manschappen. 11 maanden later ruilde Spanje Florida tegen Cuba in.
In 1774 werd het vierde en grootste fort op de heuvel aan de overzijde van de stad gebouwd. Havana was toe de best beschermde stad in de Nieuwe Wereld.

het wapenschild van de stad, 3 torens met een liggende sleutel onder

We bezoeken het eerste fort, Real Fuerza. Hier is een scheepvaartmuseum ondergebracht.

hier bevindt zich een deel van de schat van de Spaanse Zilvervloot, grote hoeveelheden zilver onder de vorm van muntstukken, of schijven of staven

en ook goud onder de vorm van dikke schijven. Duikers hebben vanaf 1980 de resten van de schepen van de Zilvervloot opgehaald.

op één van de torentje bevindt zich een kopie van La Giraldina. Het origineel staat in het fort zelf. Dit beeldje stelt een adellijke vrouw voor, wier man vertrokken was om in Florida te gaan strijden voor de Spaanse Kroon. Ze staat dagelijks op de uitkijk met het geloof dat hij goed nieuws zal meebrengen van een overwinning. Na een tijd echter krijgt ze het nieuws dat hij gestorven is aan malaria. Van verdriet is ze dan zelf gestorven

de kopie op de toren

het zicht vanaf de toren op de inkom van de baai

In hetzelfde stadsdeel bevindt zich ook de kathedraal met een barokke gevel. De kerk is ook uitgeroepen tot werelderfgoed door de Unesco.
We beklimmen de toren. Die is niet zo erg hoog, maar geeft toch een uitzicht op het omliggende stadsdeel.

de ramen zijdelings van de koepel zijn uit albast gemaakt

er zijn 5 klokken in de toren. Eén ervan, een zeventonner, is gemaakt in Spanje en verscheept naar Havana

de patio van het paleis

voor het gebouw staat er weer een bronzen figuur, nu de beste mannelijke Cubaanse danser ooit

Wat verder ligt het Palacio de los Capitanes Generales, ook een barok gebouw. De bouw was klaar in 1781 en van 1791 tot 1898 (onafhankelijkheid van Cuba) woonde hier de Spaanse gouverneurs.

een stukje van één van de 4 gevels

het binnenplein met het standbeeld van Colombus

De Spaanse koning zou hier kunnen komen, er was dus ook een troonzaal ingericht. Er is echter nooit een Spaanse koning op bezoek geweest, tot Juan Carlos in Havana is geweest. Maar hij wou geen plaats nemen op de troon. Die was immers niet voor hem bedoeld.

Van 1898 tot 1902 hebben de Amerikanen hier hun intrek genomen. Tot 1920 was dit het presidentieel paleis en later gemeentehuis tot 1967.
Nu is hier het stadsmuseum ingericht.

de voormalige spiegelzaal

Het paleis heeft zijn hoofdingang aan de Plaza de Armas. Aan de andere zijde van het plein is er het Nationaal Museum van de Natuurgeschiedenis. We kunnen het niet laten om ook daar eens binnen te gaan. Het doel van dit museum is om kinderen in contact te laten komen met dieren, grotten, het ontstaan van de aarde, en ook de fauna van andere continenten. Het geheel komt goed over (als we vergelijken met wat we elders in het land hebben gezien).

er is een ruimte voor kinderen met boekjes en met opgezette dieren die ze mogen aanraken

Ten zuiden van de oude stad bevindt zich het Centraal Station, de draaischijf voor het spoorwegverkeer op het eiland. Het gebouw werd in 1912 opgericht in Renaissancestijl, dichtbij de haven. Hierdoor zou men goederen direct van het schip naar het spoor en vv kunnen overbrengen.
Maar de eerste Cubaanse spoorlijn lag er al in 1834 en verbond Havana met een andere plaa

het stationsgebouw

Niet zover van het station is er de Memorial voor de Martelaars van La Coubre. Naast het bord met de vermelding liggen wat wrakstukken van het Belgisch schip La Coubre dat in 1960 Belgische wapens zou leveren aan Fidel Castro. Maar de contrarevolutionairen, gesteund door de VS; bliezen het schip in de haven van Havana op.

 de gedenksteen

wat stukken verwrongen metaal van La Coubre

Terug richting toeristisch deel van de oude stad komen we voorbij een reuzen havenloods waar het grootste kunsthandwerkcentrum van het land gevestigd is. Van verre is de plaats al te herkennen want er staan vele toeristenbussen te wachten op het kopende publiek.
Wat verder is er een Russisch Orthodoxe kerk. Die is gebouwd ten tijde van de goede betrekkingen tussen beide landen.

de Russisch orthodoxe kerk

Dichtbij de Russisch orthodoxe kerk bevindt zich het rhum-museum.

“het gesprek” een kunstwerk van Etienne (wie dat ook moge weze) uit 2012

Nog iets noordelijker staat er een treinwagon opgesteld, de Mambi wagon. Hij werd in 1900 in de VS gebouwd en in 1907 naar Cuba verscheept. Het is een presidentiële wagon waarvan er ooit 3 gemaakt zijn. Eén ervan bevindt zich in de VS, een tweede in Mexico en een derde in Cuba. Ten tijde van de dictators werd de wagon gebruikt voor de verplaatsing van de president en zijn familie door het land tijdens de verkiezingscampagnes.

de Mambi wagon

de inkom van de presidentiële treinwagon. Beide zetels kunnen tot een 2-persoonsbed omgevormd worden, en bovenaan kan men de 2 luiken openen waardoor er nog een bed kan gebruikt worden. Al het hout is duurzaam en mooi. Alleen het beste was goed

ook het kind van de president mocht mee op campagne. Er is immers een bed voorzien

de slaapkamer van de president. Er is een soortgelijke kamer voor zijn vrouw.
De ganse wagon had een vorm van airco, door in elke ruimte een container met droog ijs te voorzien. Verlichting was weer met carbure (zoals de mijnwerkerslampen)

de eetkamer met links vooraan een schrijftafel

natuurlijk mag hier de keuken niet ontbreken

Wat verder tijdens onze wandeling komen we bij het voormalig regeringsgebouw. Er is een gidse die ons rond leidt en uitleg geeft. Dit gebouw werd in 1902 met veel luxe gebouwd en de presidentiële (dictatoriale) regering huisde er tot 1920. Dan was het Capitool klaar en verhuis

de inkomhal van het voormalige regeringsgebouw

in de vloer van de werkkamer van de president zijn de wapenschilden van de toenmalige (6) provincies ingewerkt. Het plafond is in hout met in elk vierkant beschilderd leder.

De presidenten gingen er openlijk prat op dat ze corrupt waren, evenals het ganse regeringsbestel.

Bij de Plaza Vieja, in het hoogste gebouw is er een Camera Obscura, de enige in Amerika. In Europa zijn er nog een aantal exemplaren te vinden. Via lenzen in de toren bovenop het gebouw, 35m hoog, en een draaisysteem, zien we een actueel beeld van de straten, gebouwen en industrie. Het beeld wordt weergegeven op een scherm en de man , die het bedient, toont waar zich welk gebouw bevindt. Interessant als men de stad al wat kent.

camera oscura, de kijker, voorzien van lenzen, en die 360° kan draaien. Het lijkt wel een periscoop van een duikboot

zicht op de Plaza Vieja van af het terras bij de camera oscura

In het gebouw van het Nationaal Museum van de wetenschap Dr. Carlos Finlay, is er niets meer tentoon gesteld. Hier huist de Academie voor de medische en farmaceutische wetenschap. Vermits er overal bewakers in de inkom met open deur zitten, vragen we om even binnen te mogen kijken.

 we gaan de mooie marmeren trap op, maar boven zien we vooral opgestapelde dozen onder het stof

een gedenkplaat voor de 8 studenten geneeskunde (op de begraafplaats Colon zagen we een groot herdenkingsmonument) die in 1871 werden doodgeschoten door de Spaanse heersers omdat ze hun anatomie beoefenden op een lijk van een Spanjaard

We komen langs het huis waar Alexander von Humbolt (1769-1857), de grote Duitse wetenschapper (geoloog, geograaf, bioloog, mineraloog, …. ) een tijd gewoond heeft. Ook hier mogen we even binnen. Van af morgen gaat het gebouw voor minstens een jaar dicht wegens renovatiewe

een tekst op de muur vaan het gebouw maakt ons attent op dit huis

en beeltenis van de nog jonge von Humbolt. De man heeft in Centraal en Zuid-Amerika heel veel wetenschappelijk onderzoek verricht

Dan is er nog het Museum van de Keramiek, nu niet van potjes en pannetjes, maar wel met werken in keramiek van kunstenaars.

vele van de keramiekwerken hangen of staan buiten opgesteld rond de patio

een werk van René Portocarrero (1912-1985) ook wel de “Chagall van Cuba” genoemd

bij dit werk “geheime gevoelens” van Fernando Vazquez Torres uit 1975 is er in de opening van de buik een echte menselijk foetus op formol (sterk water) ingewerkt

In de Casa de los Arabes huist de enige en kleine moskee in Cuba. De moskee wordt enkel op vrijdag gebruikt door diplomaten en ambassadepersoneel uit Arabische landen, zij het dan wel in de Spaanse taal. Er is ook een klas waar 24 twaalfjarigen, de helft jongens , de andere helft meisjes, naast hun vakken ook de Arabische taal leren.

op de bovenverdieping zijn er gekleurde glasramen (in feite een boog boven de ramen zelf)

in de patio komt er een waterbekken in keramiek voor

de kleine moskee, waar (bij uitzondering) ook de (vrouwelijke) moslima binnen mogen

traditioneel moet er ook een minaret zijn. Dit torentje echter wordt helemaal niet gebruikt om tot gebed op te roepen. Cuba zelf heeft immers geen moslims.

de verlichting komt uit Marokko

 achteraan is er een kleine patio met een waterput

We komen voorbij een boekhandel, die vandaag, zondag, geopend is. We lopen even binnen.

dit is de collectie boeken die er verkocht worden. Daarnaast enkel nog een reisgids van Cuba en veel postkaarten. Verder niets!

Eén man heeft 3 jaar gewerkt aan een maquette op schaal 1:500 van de oude stad en een deel van de haven. De gebouwen zijn in detail weergegeven. Af en toe wordt er nacht gesimuleerd en ziet men de straatverlichting. Heel leuk omdat we veel van de gebouwen bezocht of gezien hebben.
We mogen geen foto’s nemen.

De Casa de Obra Pia (letterlijk vertaald, het huis van de goede werken) dat in 17^de eeuw werd gebouwd als villa van een rijke Spaanse generaal, toont nog de grootsheid van het gebouw. Op de benedenverdieping is er een tentoonstelling over de schrijven Carpentier.
Verder is er ook nog een tentoonstelling van werken, gemaakt door oudere mensen, waarbij mooie glasramen in stof zijn nagemaakt.
Boven wordt de luxe levensstijl van die tijd weergegeven.

net zoals rond de toegangspoort is ook het raam erboven overdadig gedecoreerd

de eerste en grootste patio

de zeer bekende Cubaanse romanschrijver Carpentier (1904-1980) leeft ten tijde van de dictators in ballingschap in Parijs. Na de revolutie keerde hij naar zijn land terug. Daarna werkte hij ook nog op de Cubaanse ambassade in Parijs. Deze VW Kever gebruikte hij tijdens zijn diplomatentijd in Frankrijk. In 1978 kreeg hij de hoogste Spaanse literatuurprijs als eerste Latijns-Amerikaanse schrijver

 het patroon van een glasraam gemaakt door stukken stof met de gepaste kleur via borduurwerk (dat het lood voorstelt) aan elkaar te naaien

een erg praktische theetafel. Bij niet gebruik worden de 2 zijpanelen toe geklapt terwijl het deel dat het theeservies bevat naar beneden zinkt. Wordt er thee gedronken, gewoon de twee plankjes open draaien en het servies komt naar boven.

een kastje in een mooie en duurzame houtsoort met bovenaan een lavabo gemaakt uit één stuk marmer. Bovenaan werd er een luxe recipiënt geplaats met water zodat bij het openen van de kraan het water onder de schelp komt uitgevloeid. Dit meubelstuk is van een tijd toen er nog geen waterleiding op de bovenverdieping was

Er bevinden zich nog enkele musea in de oude stad, zoals dat van Afrika, een ander van Azië, … die we niet bezoeken. Een hele reeks andere, die we wel zouden bezoeken, zijn gesloten wegens restauratie.

We maken ook nog een stevige wandeling langs de Prado, de voormalige pronkboulevard, en langs de Malecon , de weg langs de zeezijde van de stad.

links en rechts zijn er 2 rijbanen, tegen de gebouwen een voetpad en in het midden van de Prado een erg breed flaneergedeelte

op de banken houden de Cubanen gezellig hun babbel

en er is ruimte genoeg voor de les lichamelijke opvoeding

 van dit zeer grote gebouw staat er enkel nog ongeveer een vierde van de gevel en dan nog helemaal gestut

ook zo een groot gebouw, maar dit is al hersteld (toch zeker aan de buitenzijde)

 ooit een prachtboulevard, nu al meer dan een eeuw vergane glorie

nee, helemaal geen oorlog!

afgedankte stadsbussen van Sevilla leiden hier nog een tweede leven

er staan ook nog mooie, gerenoveerde gebouwen

De gebouwen welke we daar zien, en we kunnen ze goed bekijken omdat de lanen erg breed zijn. Ze geven een goed beeld van de staat waarin de huizen in Havana zich bevinden. Het enige grote verschil is dat in deze lanen geen vuil ligt, ze worden regelmatig schoongeveegd. In de smallere straten van de stad zijn de meeste gebouwen ook (bijna) vervallen en liggen vele straten er nogal vuil bij, zeker als het heeft geregend. Hier komt de veger minder frequent langs.

zicht op de stad vanaf het beginpunt van de Malecon

De Malecon start in de oude stad, daar waar het kanaal in de zee uitmondt, bij het derde fort. Het is een brede laan, in elke rijrichting zijn er 3 baanvakken. Langs de zeezijde is er een (meestal) breed voetpad dat afgesloten wordt van de zee via een dikke betonnen muur. Op de meeste plaatsen heeft men aan de zeezijde van de muur golfbrekers gebouwd evenwijdig met de muur. Waar er geen golfbreker ligt klotst het water zo hard tegen de muur bij een iets grotere golf, dat wandelaars kletsnat worden. Als er veel golven zijn, wandelt men veiliger aan de overkant, langs de gebouwen.

de golfbrekers en de skyline langs de Malecon

de straatveger aan het werk voor een vervallen gebouw. Toch zien we er nog mensen binnen gaan, ze wonen er!

hopelijk heeft het gerenoveerde gebouw voldoende stevigheid als zijn buren zouden instorten

dit gebouw staat op de lijst van de deels ingestorte gebouwen. Zo zijn er veel in Havana, maar blijkbaar heeft men de intentie om hier iets te doen, af te leiden uit het bord

achter elk raam (of soms 2 ramen) woont er iemand of een gezin.  Wel te verstaan, elke verdieping van vroeger is al sinds lang in de hoogte in 2 verdiepingen verdeeld 

Verder westelijk dan de oude stad ligt Havana Centro en nog verder Vedado. Wij wandelen een eind in Havana Centro naar de Callejon (steegje) Hamel. Het eerste deel van dit straatje is hét centrum voor de AfroCubaanse cultuur en vooral voor hun godsdienst, de Santeria. Naast de verschillende vereringen die de slaven meebrachten, is de Santeria het meest verbreidde. De slaven verzetten zich tegen de missionarissen en het katholicisme. Vermits de eigen vereringen verboden werden door de Spanjaarden, gebruikten de zwarte slaven de katholieke heiligenbeelden, maar gaven hen namen en eigenschappen van hun eigen goden en natuurkrachten. Dit is de oorsprong van de Santeria.
Santeria aanhanger en kunstenaar Salvador Gonzales begon hier in 1990 hele gevels met graffiti te beschilderen, thema’s uit de Santeria. Nadien kwamen ook beelden, niet de heiligenbeelden, maar totems en andere structuren. Ook dit stelde figuren uit de Santeria voor.

enkele beelden uit de straat

de totems, met een beeld van de onafhankelijkheidsstrijder Marti

een fleurig laagje verf, maar binnenin blijft het gebouw een krot

 een schilderij van Gonzales

Terug in de oude stad brengen we ons laatste bezoek aan een bedrijf van kunstenaars en mensen die de werken lithografisch vermeerderen. Alles is 100% handwerk.

een kunstenaar bezig met zijn tekening

deze staat op steen

net gedrukt (met fouten)

en hier zijn al afdrukken van gemaakt

We mogen zeggen dat we een groot deel van toeristisch Havana afgewandeld hebben. Daarbuiten hebben we verschillende plaatsen bezocht waar minder toeristen komen. En dat alles zonder enig vervoermiddel, alhoewel we continu “mister, taxi” hoorden roepen.

We hebben het land en zeker zijn bevolking leren kennen en appreciëren. Het grootste deel van de mensen zijn niet commercieel ingesteld en zijn echt hartelijk.  Weer veel bijgeleerd!