Reisverhaal «Centraal Lanzarote»

Lanzarote | Spanje | 3 Reacties 06 Maart 2023 - Laatste Aanpassing 19 Maart 2023

4. Tweede week, het centrum

We verblijven in Mozaga van waaruit we het centrale deel van Lanzarote bezoeken.

Mozaga is omcirkeld

Volgens de gegevens die we overal kunnen zien, ligt Mozaga in het centrum van het eiland.

het hart van Lanzarote

het kerkje van Mozaga, mooi wit zoals trouwens alle huizen

grote bloemen in een tuin, ze doen ons denken aan Zuid-Afrika

De omgeving is hier groener dan in het noorden, op weiden of vlaktes zijn heel veel bloemen te zien, vooral geel gekleurd.

naast de gele bloemen die we al zagen in het noorden, een hogere plant, minder aangepast aan de droogte …

 … en met grote bloemen

Op muurschilderingen zien we vooral de landbouwactiviteit vroeger en deels nu nog

Mozaga is vooral bekend omwille van het ‘Monumento al Campesino’, 15 meter hoog en ontworpen door … César Manrique, uit 1968. In die tijd kwam het toerisme op en werden de traditionele beroepen, visser en boer, op de achtergrond verdreven. (monument voor de boer, soms ook monument van de vruchtbarheid genoemd).

Het monument bestaat uit witgeschilderde watertanks die vissers meenamen op zee, andere witgeschilderde materialen, beton en ijzer. Het stelt de boer voor met zijn ezel en een dromedaris …

Het zal wel aan ons liggen, maar we herkennen noch de boer, noch de ezel, noch de dromedaris, aan welke zijde we ook kijken

de boer met zijn ezel en een dromedaris, model voor het Monument van de Boer

Bij het monument hoort een voormalige boerderij, er zijn enkele oude werktuigen te zien, weer een mooie cactustuin, infoborden over de landbouwstreek (van hier af richting zuidwesten, La Geria genoemd), ….

Na de uitbarsting van de vulkaan Timanfaya in de jaren 1730 tot 1736 is hier in de omgeving een dik pak vulkaanas en -stenen neergekomen. Ondertussen heeft men ‘ontdekt’ dat de vulkaanas uitstekend is om vocht bij te houden (de as zijn in feite poreuze korrels, voor te stellen als een soort stevige spons). Hiervan wordt gebruik gemaakt voor de cultuur van wijnranken en fruitbomen. Een grote, conische put zorgt voor bescherming tegen de wind, de vulkaanas houdt water bij, de zon schijnt volop, … ideaal dus

een werktuig gebruikt om gras en ander materiaal (volgens wat voorhanden was) te verkleinen om een hooimijt te maken

systeem gebruikt als hooitassen om door kamelen vervoerd te worden

Er wordt hier regelmatig verwezen naar kamelen, in feite zijn het dromedarissen. Op het einde van de 15^de-begin 16^de eeuw werden vanuit Afrika dromedarissen naar Lanzarote en Fuerteventura (de meest oostelijke eilanden) gebracht. Later werden er ook op andere eilanden gebracht. De dromedarissen konden hier overleven, het klimaat leek (en lijkt) hier erg op dat van de woestijn.

Dromedarissen werden gebruikt als biologische vrachtwagen, om goederen te vervoeren.
Vanuit de Canarische eilanden werden dromedarissen later ook naar Amerika en Australië vervoerd.

Nu nog zijn er dromedarissen, in het Nationaal Park Timanfaya (of net erbuiten) kan men een ritje maken op de dieren. Er zouden ook in het zuiden van het eiland nog ‘kameeltochten’ aangeboden worden

 … en in de voormalige gebouwen, nu opgeknapt, zijn er lokale handswerklieden die hun producten verkopen.

021

En zoals het past bij Manrique, er is ook weer een diepte waar een draaitrap in geïnstalleerd is, via een tunnel komt men dan in een feestzaal

en water …

In de uitgehouwen tunnel zijn er ook hier uitsparingen versierd met traditionele potten

enkele vensters in de tunnel tonen ons de opeenvolgende lagen vulkanische as van de uitbarstingen tijdens de 18^de eeuw

Op minder dan 10 km noordoostelijk van Mozaga, ligt de voormalige hoofdstad van Lanzarote, La Villa of Teguise. In 1852 koos het eilandbestuur Arrecife als hoofdplaats, maar Teguise is nog altijd welvarend.

Teguise hoort thuis op de lijst van de mooiste dorpen van Spanje

Het stadje is, in tegenstelling tot het noorden, super toeristisch. We horen vooral Engels, ook Frans en Duits, en een enkele maal Nederlands. De straatjes en pleinen in het oude centrum zijn een aaneenrijging van bars, restaurants en souvenirwinkels (waarschijnlijk toch wel heel wat made in China en andere lageloonlanden)

Spaanse en Portugese architecten hebben hier kerken en paleizen gebouwd voor de toenmalige happy few.

We maken hier vandaag een wandeling om dit alles te bekijken.

een straatje net buiten het toeristische centrum

Casa Torres, het paleis van Bartelomeus Torres, gebouwd in de 18^de eeuw, niet te bezoeken

we staan op het centrale plein, Plaza de la Constitucion. Voor ons de parochiekerk, gewijd aan de Madonna van Guadeloupe. De kerk met zijn opvallende toren dateren uit de 15^de eeuw, één van de oudste kerken van de Canarische eilanden. De kerk is vele malen verwoest (door piraten) en telkens opnieuw opgebouwd. In 1909 werd de kerk de laatste maal verwoest, nu door een brand

het dak aan de achterzijde van de kerk

binnen in de kerk, ander tijdsbeeld dan de bouw

achteraan in de kerk zit Jezus op zijn ezel

zij ingang van de kerk

andere beelden van het plein

2 leeuwen sieren de trappen op het plein

overal staan hier grote bomen die een welkome schaduw geven, ook weer een groot verschil met het noorden

Jimenez huis was het paleis door een bekende lokale muzikant gebouwd in de 18^de eeuw

kerkgebouw als enige restant van het voormalige kloostercomplex van de Franciscanen, gesticht in 1590, vele malen verwoest door piraten, en nu eigendom van de stad. Er is een museum van sacrale kunst in gehuisvest

het enige dat we kunnen zien is dit houtsnijwerk, de rest zit verstopt achter hoge doeken. Enkel wie betaalt ziet meer …

gelukkig is dit maar een beeld, Los Diabletes de Teguise, homage aan de Duivelse Carnavalsfiguren

tegenover de Franciscanenkerk, in een klein parkje, in de schaduw van deze Drakenbloedboom, vonden we een plekje om de bocadillo (belegd broodje) op te eten

in datzelfde parkje een borstbeeld, een van de velen in het stadje

paleis van Markies de Herrera, de Heren van Lanzarote, het hoofdkwartier van het eilandbestuur. Gebouw uit de 15^de eeuw. Door verschillende Berberinvallen verwoest en heropgebouwd. In mei 1618 bij een inval volledig verwoest door een brand

we komen bij het noordelijke park. Hier staat een windmolen. De restauratie is door Europa bekostigd

Palacio Ico, nu mooi hotel en restaurant. Ooit huis van de Kolonel van Fuerteventura, 18^de-19^de eeuw

met een mooi houten balkon

wat verder sieren de mooie Mimosabloesem een plein

De Silo. Gebouwd tijdens de 15^de eeuw door de bisschop. Boeren moesten hier hun bijdrage komen betalen in natura, waardoor dit gebouw opslagplaats werd van graan en andere gewassen.
César Manrique heeft de restauratie geleid en heeft daarbij de oorspronkelijke structuur behouden. Nu huist hier een bank

en als laatste de kerk van het Santo Domingo klooster, gebouwd in 1698. Later eigendom van de stad. In de kerk worden regelmatig tentoonstellingen gehouden

boven de stad torent het Castillo de Santa Barbara Guanapay, op de rand van de gelijknamige krater gelegen. De oudste delen dateren van de 14^de eeuw. In de tijd van de piraten moesten de bewoners van Teguise gewaarschuwd worden bij een inval ….. Nu is daar een piratenmuseum. 

We horen de volgende dag dat het Castillo Santa Barbara gesloten is

Zondag komen we terug, want dan vindt hier de grootste markt op Lanzarote plaats. Kraampjes en heel veel mensen versperren dan het zicht

Teguise is gebouwd om op zondag een massa mensen te ontvangen die daar naar de markt komen.

buiten het centrum zijn er parkings georganiseerd. Mensen komen dus langs alle kanten naar de markt

grote pleinen en de parking (voor de 6 andere dagen) worden nu ingenomen door de kraampjes

een dagelijkse koude wind, gelukkig hebben we een trui en een jas mee

De kraampjes staan ver uit elkaar, alles is mooi geordend.

allemaal kraampjes met dezelfde dakbedekking, allemaal zelfde bouwstijl, dus geen kakafonie…

een gedeeltelijk overzicht van bovenaan

Het grootste deel van de markt verkopen dingen die of nep zijn, of geen waarde hebben.

het ‘cortenstaal’ lijkt en voelt eerder als roest ijzer

allerlei mogelijke ‘juwelen’ te koop voor een paar enkele euro

enkele kramen die producten verkopen waarop Aloë vera vermeld is. We hebben voordien gelezen dat dit een grote bron van misleiding is. Om een product te hebben waar de goede eigenschappen van Aloë vera tot hun recht komen, moet er minstens 25% van de hoeveelheid product bestaan uit Aloë vera. Daarbij blijkt dat er heel wat buitenlandse en minder kwalitatieve ‘Aloë vera’ op de markt is (en deze info komt niet van lokale bedrijven, maar van waarschuwingen voor toeristenvallen)

We horen veel Engels, ook wat Duits, Frans en een beetje Hollands en Vlaams.

enkele kraampjes die lederwaren verkopen

hoeden en petten, geen concurrentie

Een klein gedeelte van de markt is voor echte kunstenaars, dezelfde die ook in Haria op de kunstenaarsmarkt op zaterdag staan. Hun prijzen zijn natuurlijk heel wat duurder, ze trekken niet het grote publiek.

Eén zijde van de markt bestaat uit kramen die voedsel en drank aanbieden, een kraam met Engelse dranken en snacks, een met Duitse, … en dan zitten daar ook mensen van het betreffende land …

zonder woorden

Een zeer klein deel van de markt wordt ingenomen door lokale productie van voedsel

2 kaasboeren verkopen hier hun lazen, de ene laat proeven, de ander helemaal niet

Centraal is er een optreden van iemand die showt, die wat trucs uithaalt en die mensen entertaint..

Ook de winkels in het centrum van Teguise zijn geopend, zij kunnen ook een graantje meepikken …

Na de eerste nacht in Mozaga, voelen we dat het hier duidelijk kouder is dan in Punta Mujeres. Ook de volgende ochtend is het enkele graden kouder.
Het hoogteverschil tussen Mozaga en Punta Mujeres bedraagt 250m, niet zoveel, maar het zal misschien wel zijn invloed hebben op de temperatuur. In Mozaga is het vochtig, ’s morgens is o.a. de auto nat. Planten kunnen hier dus duidelijk profiteren van dat vocht, waardoor het hier dus groener is en er ook meer aan landbouw kan gedaan worden.

Ons volgend bezoek is Arrecife, de huidige hoofdplaats van het eiland. Arrecife ligt aan de oostkust.

Deze havenstad is ontstaan rond het vissersdorp San Ginés en dankt zijn naam aan de rotseilandjes die voor de kust liggen. Arrecife betekent letterlijk klif of rif.

een van de vele mini-eilandjes of riffen voor de kust. Een aantal is verbonden met het vaste land via een of meer bruggen

Hierdoor zijn er ook enkele beschermde binnenbaaien ontstaan, het zijn echter nog altijd open verbindingen met de zee

Charco de San Ginés was ooit de oude haven van waaruit vissersbootjes naar de open zee vertrokken

ook nu nog liggen hier vissersbootjes

Het ganse gebied rond deze lagune is autovrij en leuk om er te wandelen. Dit is in feite het hart van de oude stad. Hier rond liggen naast cafés en eetgelegenheden ook enkele gebouwen

In het reisgidsje nog de Gemeentelijke Tentoonstellingszaal, nu cinema

geen gebouw, maar het skelet van een Dwergvinvis. Dit vrouwelijk jong is 11m lang en woog 5 ton, het strandde in Tenerife in 1995. Het marien onderzoekscentrum van de Canarische eilanden bevindt zich op Lanzarote, het skelet is dus naar hier gebracht

dichtbij ligt de oudste kerk, San Ginés, de parochiekerk van het oude vissersdorp

bomen op het pleintje voor de kerk zorgen voor schaduw

De kerk dateert uit de 16^de eeuw en heeft, typisch voor die tijd, houten plafonds in mudejar stijl

de plafonds zijn in donker hout, dus sterk verlicht om het houtsnijwerk te kunnen zien

verder heel wat heiligenbeelden

een koffietje in deze wijk, gezelliger dan in de winkelstraat

amaai … hier stof afdoen …

Het stadhuis bevindt zich ook in het oude stadsdeel

we zien nog enkele andere mooie gebouwen

dicht bij de boulevard, in de voornaamste winkelstraat (of wat ervoor moet doorgaan) bevindt zich Casa Amarilla, het Geel Huis. De tegels op de gevel zijn in de loop der tijd donkerder geworden. Het gebouw is zo ongeveer een eeuw oud

er loopt momenteel een tijdelijke tentoonstelling over de dood en alles daar rond …

één beeld, een postkaart van een begraafplaats op Lanzarote, 1895-1900

eindelijk een voorzet voor mijn bril tegen de zon. Door het grijze, grauwe weer in België, nooit gedacht om een zonnebril mee te brengen. Enkel in Arrecife en zeer toeristische stranden is er een optieker die dit soort dingen verkoopt …

de winkelstraat

Dankzij de bloei van het scheepvaartverkeer van en naar Amerika werd Arrecife een plaats van betekenis. Het is nu het zakelijke centrum van Lanzarote. Hoogbouw wordt net als op de rest van Lanzarote in Arrecife geweerd; er is slechts één torenflat.

de enige hoogbouw werd in 1974 opgericht, toen Manrique nog niet terug was neergestreken op Lanzarote. Het is 54m hoog en telt 17 verdiepingen. Was ooit gebouwd als hotel, geraakte verloederd, kende dan een brand en werd in 2004 opnieuw ingericht en als hotel in gebruik genomen

Ook mensen die hier niet verblijven kunnen naar de bovenste verdieping waar de bar toegankelijk is. Dus wij naar boven, er zijn gelukkig liften

uitzicht over een deel van de stad, zeker niet de mooiste plek van het eiland

voorbij het fijne-zand-strand is nog een heel eind een wandelboulevard aangelegd

Ten zuiden van deze plaats bevindt zich een groot strand, Playa del Reducto

zicht van het hoogste verdiep van de enige hoogbouw op het voornaamste strand

We wandelen langs het strand van zuid naar noord

een breed strand met weinig beschutting, zeker in het zuidelijkste gedeelte

er liggen weinig mensen op dit strand, enkele waden in de ondiepe zee. Door het voorliggende rif is het gebied beschermd tegen hoge golven

mensen in een rolstoel kunnen via een goed onderhouden pad op het strand komen, en er zijn toegankelijke toiletten. Gedurende enkele uren per dag is hier iemand aanwezig die helpt om vanuit de eigen rolwagen in een strandrolwagen te komen. Op deze manier kunnen rolstoelrijders ook in zee

het noordelijk strandgedeelte telt enkele palmen. Daarnaast is een brede wandelboulevard en een rijweg

Meer noordelijk van het torengebouw bevindt zich de oude stad.

we zien een veerboot die net vertrokken is (veerboten naar Spanje en naar alle andere Canarische eilanden)

In Castillo de San Gabriel bevindt zich het Archeologische museum (Museo Arqueologico), dat talrijke tentoonstellingsstukken toont van de oorspronkelijke inwoners.

Castilo San Gabriel is op een eilandje gebouwd en verbonden met nog een verder eilandje en met het vasteland

er zijn 2 bruggen naar het fort, dit is een ophaalbrug

het archeologische museum van Arrecife bevindt zich in het fort

toegang tot het fort

en van hieruit zicht op (het nieuwere deel van) de stad

Om het aantal bezoekers binnen het fort wat te regelen, legt een man uit hoe de tentoonstellingen georganiseerd zijn. Afhankelijk van de taal worden er kleine groepjes gevormd. Daarna mogen bezoekers met mondjesmaat naar binnen, we moeten eerst vertellen uit welk land we komen. Wij zijn vandaag de eerste Belgen …

De man vertelt dat er voor meer dan 2 uur leesteksten zijn, ik heb ze allemaal gefotografeerd.
Wat hebben we hier vooral onthouden ….. Voordat de Normandiërs de eerste voet aan wal zette, woonden hier al een vrij grote groep blanke mensen, type Middellandse Zee/Noord Afrika.

De hoofdstad van het eiland is Arrecife. Lanzarote is echter geen zelfstandig onderdeel van Spanje, het behoort samen met Gran Canaria en Fuerteventura + een reeks kleinere eilanden tot de provincie Las Palmas. De provincie Las Palmas vormt samen met de provincie Santa Cruz de Tenerife de autonome regio Canarische Eilanden binnen het land Spanje.

Van waar ze kwamen weet men niet, maar door contact met de zeevaarders en hun bacteriën en virussen, stierf de lokale bevolking vrij snel uit (zoals trouwens overal ter wereld – lees maar eens het boek ‘Paarden, Zwaarden en ook Ziektekiemen’ van Jared Diamond uit 1997 – heel verhelderend)

Voor de veroveraars was Arrecife eerst haven, pas later kwam hier bewoning. Het was een aanlegplaats voor ontdekkers die naar Afrika en Amerika voeren, een plaats waar soms gewacht werd op ‘goede’ winden om over te zeilen.

Piraten en zeerovers kwamen hier al vroeg opdagen, er werden immers schatten meegebracht uit de ontdekte gebieden (een voorbeeld in 1581 waren er op 4 maanden tijd meer dan 100 bootjes van piraten en zeerovers die hier aanlegden, Hollanders, Fransen, Engelsen en Berbers …)

Tijdens de eerste helft van de 20^ste eeuw leefden men hier vooral van de visvangst. Tijdens deze periode kwamen er in totaal 5 visverwerkende fabrieken. Voor de Spanjaarden waren de eilanden immers ideaal, goedkope arbeidskrachten en dicht bij visgronden (Afrikaanse kusten). Vanaf de jaren 1970 kwamen er vooral politieke problemen met de Afrikaanse landen 

het fort telt een aantal kleine zaaltjes met heel dikke muren

huidige kaart van het zeegedeeltelvan Arrecife

De veroveraars hebben ook hier de vegetatie en bijhorende fauna geplunderd en verwoest, ze hadden immers voedsel en hout nodig

voordat Lanzarote bewoond werd, 3000 jaar geleden, waren hellingen bebost en bedekte een woud het eiland.

Tot ongeveer 10.000 jaar geleden was Lanzarote met Fuerteventura verbonden, het was één eiland. Na de laatste Ijstijd steeg het waterpeil en de dieper gelegen engte tussen wat nu de beide eilanden zijn, kwam onder water te liggen.
Een heel interessante, technische uitleg over de vorming en de geologie van de eilanden is te lezen.

Ook over de oerbevolking, of de weinige relikten die men er over vond, is er een hele uitleg 

er zijn 3 mummies gevonden. Wetenschappers verbazen zich over de kennis die deze mensen hadden van mummificatie. De manier waarop is verschillend van deze uit het Oude Egypte, maar lijkt wel wat overeenkomst te vertonen met deze van de Feniciërs en Puniërs (streek huidige Libanon en Carthago-Noord-Afrika)

Vermits wetenschappers niet weten waar de oerbevolking vandaan kwam, heeft men dezemensen dan ook geen naam gegeven (in tegenstelling tot de Guanchen in Tenerife en Gran Canaria). De eerste resten werden in 1876 gevonden in de Cuevas de los Verdes, later ook op enkele andere plaatsen op Lanzarote

replica van potten gebruikt door de oorspronkelijke bewoners

Verder nog heel wat over de geschiedenis van de invallers. Na de zaaltjes komen we nog even op het dak van het fort

zicht op de bruggen

Daarna wandelen we nog richting Nieuwe Haven

een werk ‘the Old man and the Sea’ heeft verband met het gelijknamige werk van Hemingway. Voor zijn boek inspireerde Hemingway zich op een oude visser uit de Ginés wijk

hier liggen kleinere en grotere schepen …

… een oceaanstomer komend uit Zweden, Stockholm

… een groot reddingsschip ….

en een scheepswerf…

Met de auto rijden we dan even buiten de stad richting noorden

Het Castillo de San José is op zich al een bezienswaardigheid. Dit kleine kasteel, dat is gerestaureerd door de beroemde Canarische kunstenaar César Manrique, herbergt een vaste tentoonstelling met hedendaagse en moderne kunst en een restaurant met zicht op de haven.

José Maria Yturralde ‘Structuur’ uit 1975

César Manrique ‘Hommage aan Malcolm Lowry, onder de vulkaan’ 1977

Pacho Laso ‘Hoofd van een man en een vrouw’

in de traphal naar beneden, een werk van Manrique

de bar van de restaurant onderaan het gebouw…

… een lamp ..

een zaal die als titel heeft ‘Dromen’ met werken van Carmela Garcia

Van op het dak van het dort hebben we zicht op de haven

een bewaker in een wachttorentje …

Na al de cultuur terug tijd om te wandelen. De eerste wandeling verloopt aan de voet van El Risco de Famara, de wandeling hoort in feite thuis bij het noorden.

hier is de vallei erg breed en zijn we in het lager gedeelte van Lanzarote. Het is ook het oudste gedeelte van het eiland, hier ligt geen lava, maar zien we de basaltrotsen

Er is echter geen mogelijkheid om hier te geraken omdat de ganse westkust van het noordelijk deel op een klif ligt. We waren vorige week op enkele plaatsen, met zicht op La Graciosa en de Playa de Famara.

kaart van het noorden van Lanzarote. Het gebied waar we wandelen is omcirkeld

Het strand van Famara, aan de voet van de kliffen, is een lang strand met fijn zand. Het strand maakt een grote bocht, het zuidelijk deel is gemakkelijk bereikbaar.

foto genomen tijdens de wandeling, zicht op het strand van Famara

en deze foto namen we enkele dagen geleden van hoog boven op de klif

Wanneer we hier toekomen staan parkings en wegkanten vol met vooral campers. De meeste auto’s en campers hebben surfplanken mee. De zee, tussen La Gaciosa en Famara is immers (bijna) steeds erg winderig en dus ideaal voor surfers. Er zijn ook heel wat surfscholen die ook voor beginnelingen cursussen aanbieden, materiaal inclusief.

Ik heb de wandeling, zoals steeds, uitgezet op de app van Route You, we kunnen ze dan gemakkelijk volgen zonder verloren te lopen

eerst wandelen we op asfalt naast een private woonwijk. De straten zijn afgesloten, dus we parkeren ons net voor de woonwijk

Na de woonwijk komen we op een niet verharde rijweg, een pas splits af en gaat meer dan 500m de hoogte in, niets voor ons

dat zijpad gaat deze vallei in en klimt nadien hoog naar de buurt van de radarinstallaties

we kijken hier uit op het zuiden van La Graciosa (zoals je ook op de kaart kan zien)

verder weg langs de westkust van Lanzarote zien we de kliffen tot in de zee, de Risco de Famara. Vorige week stonden we daar boven op verschillende uitzichtpunten te kijken

straks zullen we daar beneden stappen, terug naar Famara

Er zijn weer heel wat bloemen te zien, doet ons denken aan de bergweiden in Zwitserland en aan reuzegrote rotstuinen, vol met bloemen. Er komen hier enkele soorten voor die we nog niet hebben gezien

Matthiola bolleana, endemisch op de oostelijke eilanden, geen Nederlandse naam

Reichardia tingitana

een endemische plant op sommige Canarische eilanden en op Madeira ,Lavandula pinnata, Varenbladlavendel

Asphodelus fistulosus, Sint-Joseph’s Garnaal of Toverstok

Echium lancerottensis, geen Nederlandse benaming, is endemisch enkel op Lanzarote

Helianthemum canariense (Canarisch Zonneroosje), endemisch op de Canarische eilanden

Senecio leucanthemifolius

hier en daar een mooi rood toefje tussen de vele soorten gele bloemen

en ondertussen klimmen we rustig verder

de Atlantische Hagedis, Gallothiaatlantica mahoratae, één van de drie hagedissoorten op het eiland

hier verlaten we het pad dat nog verder klimt, maar dan als een smaller en steiler, en rotsachtig

het dalende pad is veel smaller, soms erg stenig, vooral op de steilere stukken

bij een steenhoop te midden op het pad, moeten we afslaan naar beneden

we zijn beneden, nog wel een 10-tal meter boven zeeniveau

we stappen nog even verder, het pad eindigt wanneer de steile kliffen beginnen

ons broodje eten en dan bijna 3,5 km terug naar ons startpunt

hier liggen mooie schelpen

eerst 1,6 km langs een onverharde weg

waar de rijweg weer het binnenland ingaat, stappen we verder langs het strand

ik stap liever in het zand, in de bandensporen is het vrij gemakkelijk stappen

hier begint het langere en drukkere strand. Ondanks de rode vlag, verboden te zwemmen, is hier een reddingspost aanwezig, surfers mogen immers wel in zee

Vandaag is het regenachtig, deze nacht heeft het geregend. Goed voor de planten en de landbouw.

We bezoeken 2 dorpen

de 2 dorpjes zijn omcirkeld

San Bartolomé is een zelfstandige gemeente met een mooi centraal plein.

de hoogste toren is niet deze van de kerk, wel van het gemeentehuis

naast het gemeentehuis is er een theater. Deze week zijn er dagelijks optredens

er zijn zitbanken en verschillende bomen om schaduw te geven

de kerk, gesloten

een levensgroot beeld

In San Bartolomé is er het Museo Etnografico Tanit, het museum van het volk. Het werd gesticht door een koppel in het typisch Canarische woonhuis van haar (begoede) familie, een wijnbedrijf

het koppel dat het museum stichtte

Het museum is in privé bezit, mooi onderhouden, maar weinig bezoekers.

op de eerste binnenplaats zien we een Canarische Drakenbloedboom

We hebben hier nog geen idee van de inhoud van het museum … Wanneer we binnen komen in de eerste zaal worden we overvallen door de hoeveelheid materiaal dat daar uitgestald is …. En de dame die er het stof moet verwijderen doet haar werk goed …

een klein voorbeeld van een muur in één van de kamers ..

Een kleine greep uit de immense verzameling

primitieve muziekinstrumenten

klei figuren die al eeuwen lang werden uitgewisseld tussen geliefden. De jongen gaf aan zijn uitverkorene zijn kleifiguur. Wanneer zij inging op zijn uitnodiging, gaf zij haar figuur aan hem…

carnaval was en is nog steeds een erg belangrijke traditie

tussen 2 kamers is er een erg smalle houten deur die uit 2 delen bestaat, beiden helemaal versierd met houtsnijwerk

versieringen, door de oorspronkelijke bewoners gebruikt om hun huid te beschilderen, een teken van herkenning

een traditioneel ondergronds huis van de oorspronkelijke bewoners van Lanzarote

de wijnopslag

een kamer met voorwerpen uit de familietijd

wie zegt dat kinderen nu veel speelgoed hebben, …

de dame aan de kassa (en ze verwijdert ook het stof) wil nog een foto van ons maken voor we weggaan

We rijden naar het tweede dorp Tinajo

een voorbeeld van de hoeveelheid bloemen (niet in de weiden want er is geen gras)

we slaan even af in het landbouwdorpje Tiagua. Hier het kerkje en op de achtergrond een windmolen

overal zijn er veldjes waar gewassen geteeld worden

in de sociale club van het dorp zitten mannen domino te spelen, een geliefd spel op de Canarische eilanden

Wat verder komen we in Tinajo. Het is namiddag, er is weinig beweging op enkele pastelerias na

zonder woorden…

op het centrale plein 2 grote Drakenbloedbomen

de plaatselijke kerk

en Montaña Tenesar, de lokale vulkaan

ook zonder woorden

We rijden verder richting kust, naar Tenesar

een deel van deze weg rijden we rond Montaña de Teneza, het zou de vulkaan zijn op Lanzarote met de grootste oppervlakte, hoogste punt is 368m. Hier heersen bijna altijd sterke winden

langs alle zijden een afgebrokkelde vulkaan

Daarna nog een wandelingetje in een zeer bizar landschap, waar 2 natuurkrachten een rol spelen of hebben gespeeld, start bij Teneza

Enerzijds is hier lava gevloeid tijdens de uitbarstingen van de 18^de en de 19^de eeuw, anderzijds zien we de hoge golven tegen de lavakust uit elkaar barsten

kaart van het gebiedje waar we een kleine wandeling maken

links van ons, en onder onze voeten, lava

met hier en daar al een plantje

lava tot in de zee, waar de golven al een boog hebben uitgehold

zoals overal lava met heel scherpe snijdende kanten (gelukkig moeten we dat niet vastgrijpen)

het pad, of beter gezegd, de paden, zijn goed te herkennen. Goede schoenen met stevige zolen zijn wel een must…

een dikker lavaveld achter ons, trap naar beneden om het pad verder te volgen

rechts van ons de zee met zijn mooie kleur en witte schuimende koppen

Sóo ligt aan de rand van het natuurgebied van de Archipel Chinijo, waartoe ook La Graciosa en de andere eilanden behoren. Vandaag maken we vanuit Sóo een wandeling in dit gebied

het gebied waar we wandelen is op de kaart aangeduid. De wandeling is ongeveer 9,5 km lang

Het totale hoogteverschil is 200m, de wandeling is niet zwaar.
Het natuurgebied waar we doorwandelen heeft vooral te lijden onder het ongecontroleerd rond crossen van 4x4’s, vooral bij de zee zien we heel wat sporen, zijwegen .

De wandeling start langs asfaltwegen in het kilometerslange dorp dat aan de voet van een uitgestorven vulkaankrater ligt

Asfalt eindigt na 1,1 km, langs een breed pad klimmen we nu naar de pa, een gematigde klim

vandaag voorlopig geen lava, maar de lichte kleur van kalkhoudend zand

op een bepaald moment zien we beneden Famara liggen, de plek waar we enkele dagen geleden wandelden. Ook de kliffen zijn, ietwat wazig, te zien

wat verder zien we links van ons de huisberg, de Caldera Trasera (294 m hoogste punt) (in feite de krater van de berg

03-18-010 rechts is een ander gedeelte van dezelfde berg

mooie bloemen, in hoofdzaak geel van kleur zoals deze Helianthemum canariense

een typische plant voor dit gebied is de Lanzarote Rolklaver (Lotus lancerottensis), endemisch op de Canarische eilanden en op Madeira, behorend tot de familie van de Vlinderbloemachtigen

En om het moeilijk te maken op het eerste en tweede … zicht

dit is ook een typische plant Ononis Hesperia, een soort Stalkruid, behorend tot de Vlinderbloemachtigen

en een eindje verder zien we nog een typische plant voor dit gebied, de Rode Tondeldoos, Helichrysum monogynum, behorend tot de familie van de composietenfamilie

hier zijn we op de pashoogte tussen de 2 heuvels, de wind waait hier nog sterker dan tijdens de klim

Frankenia capita

daarna begint de afdaling naar de zee, het is een lange en geleidelijke daling. Op de achtergrond enkele van de kleinere eilanden in het noorden van Lanzarote

een andere hier voorkomende plant is Polycarpaea nivea, geen Nederlandse naam

waar planten de grond vasthouden zien we kleine heuveltjes duin

Asphodelus tenuifolius

Kickxia sagittata

na een tijdje gaat het wandelpad verder in de bedding van een beek, fietsers moeten hier rondrijden

overal zien we botten liggen, waarschijnlijk van een geit

uiteindelijk komen we op een breed pad dat de kustljjn min of meer volgt. We lopen nog iets meer dan 10m boven het zeepeil

van strand is hier helemaal geen sprake. Ter hoogte van het water is het gesteente over een grote lengte lava

naar het binnenland toe zien we de kleine heuveltjes waarop planten groeien, en op de achtergrond de berg waar we op het laagste punt over zijn gewandeld

het is gemakkelijk stappen hier, en met de vele planten, helemaal niet vervelend

voor ons ligt het dorpje Caleta de Cavallo, we stappen niet tot daar, de weg gaat voordien weer richting binnenland

een plant die houdt van zoute gronden, ze komt steeds dichtbij de zee voor

Mesembryanthemum crystallinum, opvallende kleur en bloem

weldra komen we weer in Sóo, nog een kilometer en we zijn weer bij de auto