Reisverhaal «Lanzarote, het zuiden»

Lanzarote | Spanje | 2 Reacties 06 Maart 2023 - Laatste Aanpassing 27 Maart 2023

5. Derde week, het zuiden van Lanzarote

Playa Blanca is de laatste locatie waar we verblijven.

Playa Blanca is omcirkeld

Het gebied waar de laatste 300 jaar vulkanen actief waren, is ingericht als het Nationaal Park Timanfaya.

kaart waarop het Nationaal Park Timanfaya is omcirkeld. De enige toegang is de weg in het oosten van dit gebied

Een bezoek aan het nationaal park is een toeristisch hoogtepunt. In het park is er één toegangsweg tot El Diabolo, de Duivel, reeds in 1970 gecreëerd door César Manrique om de mensen de schoonheid van Lanzarote te leren kennen én om het gebied te beschermen

het symbool van het nationaal park, natuurlijk ook ontworpen door Manrique

Daar heeft Manrique het centrum voorzien waar bezoekers kunnen komen. De parkeerruimte is eerder beperkt omwille van de massa’s lava en de hoogteverschillen. Bij het begin van de weg moet men de toegang betalen, daarna is het in de auto rijtje schuiven, vooral veel stilstaan.

links van de weg is er een brede krater, dit is er een deeltje van

een andere vulkaan rechts van de weg, een eind verder

Elke auto die vertrekt bij El Diabolo, zorgt ervoor dat er weer een auto kan parkeren. Alleen taxi’s en bussen mogen de file voorbij steken. Op de foto hierboven is de wachtende rij auto’s te zien

een stukje file door mijn achteruitkijkspiegel. Na ongeveer 1 uur file, komen we op de parking. Dan is er garantie dat je één parkeerplek hebt.

Eens je er bent, mag je blijven zolang je wil. Niemand mag verder met de auto, maar er rijden op de door Manrique voorziene weg, heel frequent gratis bussen zodat elke bezoeker enerzijds het mooie gedeelte van het park ziet, en anderzijds aan de natuur geen schade berokkend wordt door mensen, auto’s en vooral rommel.

we hebben geluk, omdat de vorige bus net volzet is, stappen we als eerste op de volgende en kunnen we direct door de voorruit zien
Op de voornaamste plaatsen stopt de bus, zodat iedereen vanuit de bus foto’s kan nemen. Dus alle foto’s zijn genomen vanuit de bus

een kleine krater

Voor we verder rijden, toch enige informatie. Vooradat hier vanaf 1730 uitbarstingen waren, waren er al een ruime tijd aardbevingen met verschillende kracht. Op 1 september 1730 zijn de uitbarstingen begonnen. In feite was hier geen vulkaan die begon uit te barsten, maar een breuklijn in de aardkorst die aanleiding gaf tot uitbarstingen. Hierdoor ontstonden er vulkanen en vulkaantjes met verschillende grootte en kracht. Bij de uitbarstingen van 1824, duurde maar 3 maanden, verliep de breuk in de aardkorst via dezelfde lijn

de breuklijn is de groene lijn. Alle gevormde kraters liggen op deze lijn

geen enkele gevormde vulkaan heeft een volledige top, het was immers uit de krater dat lava en stenen wegvloeiden en wegvlogen

op de grond zien we uitgeperste lava, waarvan het oppervlak als een ruwe plaat is gestold

(door het zijraam gefotografeerd, dus spiegeling) hier zijn zijdelingse brokstukken door de vloeibare lava losgekomen waardoor er net een soort kap is over gebleven

plots rijden we in een gebied waar bovenop de lava, een massa vulkaanas is neergekomen

Pahoehoe lava gevormd door zeer vloeibare en snelstromende lava waarbij de gestolde oppervlaktekorst bijna glad is

net naast de weg is er een grote en diepe krater, omdat die zich aan de andere zijde van de bus bevindt, staat de chauffeur even op voor mij, doet zijn raampje open, en ik kan een goede foto maken

hier rijdt de bus (en houdt halt) in een open tunnel waardoor lava stroomde

gevormd door druppelvorige lava, die van de wanden of het plafond in een tunnel afdruipt en stolt

in het doorgaans zo kale landschap, is op deze helling begroeiing

de chauffeur rijdt vele malen per dag, vele dagen per jaar deze route, maar soms is het toch iets vasthouden als wij (het idee natuurlijk) als het ware met onze zitplaats boven de afgrond zweven …

nu we hoger rijden zien we de vele gevormde kraters ..

beneden staan de wachtende nog steeds in een file

gevarieerd vulkanisch landschap

en dit is de hoogste krater, de Montaña Timanfaya, waarvan het hoogste punt iets meer dan 500 meter boven de zeespiegel ligt

korstmossen op de lava, en een plantje wat verderop

voor ons, El Diabolo, het restaurant ontworpen door Manrique, evenals de parking

en nog een blik in een dichtbij gelegen krater

Eens terug bij El Diabolo, wordt de hitte , direct in de bodem, op verschillende manieren getoond. We krijgen eerst enkele lavasteentjes in de hand, steentjes zoals er tonnen in onze tuin liggen. Groot verschil, hier zijn de steentjes warm …

in een kleine put steekt men een bosje droge planten….

… door de bodemhitte ontvlamt het geheel op minder dan 1 minuut. Hier heerst een temperatuur van ongeveer 250°C

wat verder heeft men een aantal gaten in de grond geboord en ze worden open gehouden door een stuk metalen buis. Men giet er wat water in …

… door de hitte wordt het vloeibare water direct omgezet in stoom …

… nu giet men er veel meer water in …

direct spuit de stoom met een knal en sissend geluid, als een geyser omhoog

vlak bij het gebouw is er nog een opening afgedekt met een rooster, de hitte straalt er uit … gratis verwarming, maar die is hier niet nodig …

En dan als laatste toepassing van de hitte, de BBQ van Manrique, bij het restaurant

… en Stephan voelt plots grote hoger …

onder de rooster met een diameter van 6 meter, een diepte van enkele meter, een temperatuur van om en bij de 400 °C

El Diabolo is ontworpen op het heetste punt van het gebied en wordt ‘Islote de Hilario’ genoemd (eilandje van Hilarius). Een legende vertelt dat Hilarius hier in het gebied met zijn kameel (dromedaris) leefde. Hij plantte een vijgenboom, maar er groeiden geen vruchten aan, te warm. Er groeiden wel wortels aan.
In het midden van het restaurant is een cirkelvormige opening die door Manrique van een verdroogde vijgenboom en botten van een dromedaris is voorzien

Buiten het gebied van het nationaal park bevindt zich het bezoekerscentrum van het Nationaal Park Timanfaya, gratis toegankelijk

hier is heel veel info te lezen over de aarde, vulkanisme in het algemeen, en het nationaal park

men kan hier beperkt even buiten in een afgesloten gebied op een plankenvloer. Lavastenen met begroeiing door korstmossen

na de eerste korstmossen komt Ramalinetum bourgeanae, een ander en groot korstmos

en andere pionierplanten

Op regelmatige tijdstippen wordt er omgeroepen dat een simulatie van een uitbarsting zal plaats vinden, iedereen gaat wel eens kijken

hier staan ook enkele toestellen opgesteld die de beweging van de aarde, gemeten bij Timanfaya, registreren. Dit toestel is zeer gevoelig, de uitwijkingen zijn niet voelbaar

Af en toe worden ook2 films vertoont, de eerste over de vulkanen in het park, de tweede over de verovering van plant en dier van de lava. Omdat het nationaal park ongeschonden blijft, kunnen wetenschappers de evolutie op de verschillende plaatsen onderzoeken. Daarbij zijn de ‘islotes’ de kleine eilandjes zeer belangrijk. Dit zijn kleine gebiedjes die door de laatste vulkaanuitbarstingen niet aangetast werden, waar dus de flora en fauna al verder gevorderd is. Voor ons zeer interessant

hier in de holten van de lava van het Nationaal Park nest de Pijlstormvogel, een vogel die enkel aan land komt om zijn nest te maken en eieren te leggen. Groot probleem is dat het jong in het nest, of bij het eerste uitvliegen door stropers worden gevangen. Het is een beschermde vogelsoort en stropen is absoluut verboden …

en brrr …

Verder zuidelijk langs de weg, hebben de dromedarissen hun standplaats. Het zijn er zeer veel. We zien wat auto’s, de passagiers zitten op de dromedarissen om een ritje te maken, buiten het nationaal park

het is al namiddag, er zijn minder toeristen. De dieren staan in groepjes van 3à4 samen in een convooi gebonden.

opdat de toeristen in de houten zitjes zouden kunnen plaats nemen, moeten de dromedarissen knielen en naar liggen …

… iets wat de dromedarissen blijkbaar niet willen, ze grommen en grommen en de bewaker moet wel wat trek- en duwkracht gebruiken om de dieren te dwingen om te knielen

hier zien we de vulkanen langs de andere zijde, we zijn hier nog net in het Nationaal Park

We maken nog 2 mooie wandelingen in het Natuurpark Timanfaya, een gebied dat rond het Nationaal Park ligt.

kaart waarop de beide wandelingen zijn aangeduid. Beide wandelingen bevinden zich in het gebied waar tussen 1730 en 1736 vulkanen zijn gevormd en zijn uitgebarsten

De ene wandeling is rond en in de Caldera de los Cuevos, de plek waar op 1 september 1730 de eerste vulkaan gevormd werd en is uitgebarsten. Ook hier, typisch voor deze vulkanen, een kleine krater, die slechts éénmaal kon uitbarsten. Ze bevindt zich noordoostoost op de breuklijn.

Door de grote druk is de stop, die de krater gesloten hield, weggevlogen. Door een scheur in de wand is de wand van de vulkaan open gebarsten en is de lava er uitgestroomd.

het is even stappen tot we bij de vulkaan komen. Hierdoor hebben we een mooi algemeen beeld van de berg

er is een duidelijk verschil te zien tussen het gesteente hogerop en de kleinere, grijszwarte steentjes op een deel van de helling

hele busladingen toeristen worden hier afgezet, ze komen om de krater te zien, en keren dan terug

Een enorme oppervlakte Malpais, zoals het hier genoemd wordt, Slechte Grond, vol met lavastukken. Een gebied waar men niets kan doen met de grond en dat voor vele duizenden jaren lang (tot de lava zo geërodeerd is dat er enkel kleine stukken overblijven)

hier en daar zijn de grote lavablokken bedekt met veel kleiner lavagesteente, lapili, die kleiner zijn dan 6,4 cm

De grote attractie hier is dat de kraterwand door de hoge druk voor een groot gedeelte is weggevlogen waardoor de krater nu vrij goed toegankelijk is

even omhoog stappen en dan kijken we in de krater

een pad maakt een rondweg beneden waardoor iedereen van het spectaculaire landschap kan genieten

ruwe steenmassa’s en lieflijke Ooievaarsbek-achtigen, wat een tegenstelling …

het lijken pakken touw of vezels, maar het is hard gesteente

een eind boven ons …

ruwe schoonheid veroorzaakt door een immense kracht … dit stuk muur heeft de kracht kunnen weerstaan en is blijven bestaan

de krater is langwerpig

een heel kleurenpalet …

de opening in de wand van de vulkaan, waardoor het eenvoudig is om in de krater te komen

grillige grote stukken lava ..

helemaal niet grillig

We klimmen weer uit de krater. Een rondweg is duidelijk aangelegd

de grote massa mensen is terug gekeerd naar hun auto of bus, we hebben het pad bijna voor ons alleen

een reeks vulkanen gevormd tijdens de jaren 1730-1736, bijna allemaal gelijk van grootte. Ze liggen bovenop de breuklijn. De hoogste activiteit was in het Timanfaya gebied, waar nu het Nationaal Park is. Nu nog is er een rest van de vulkanische activiteit onder de vorm van een grote hitte, niet diep onder de bodem bij El Diabolo (150 tot 600°C op 13m diepte)

twee bergen naast elkaar, recht de vulkaanrest Caldera de los Cuevos, links een berg die ontstaan is doordat vulkanisch materiaal dat in de lucht geblazen is, zich daar heeft opgestapeld

een belangrijk deel van Lanzarote is bedekt met Malpais

De andere wandeling is in vogelvlucht slechts 2 km verwijderd, hier werd de laatste vulkaan gevormd, Montaña Colorada op 16 april 1736, die ook is uitgebarsten. Net zoals de vorige heeft ook deze vulkaan slechts 1 uitbarsting gekend. Ze bevindt zich noordoostoost op de 14 km lange breuklijn.

Montaña Colorada verwijst naar de kleur, rood-bruin

tijdens de wandeling staat er een aantal borden opgesteld die heel wat info geven over de berg

de lavabrokken, klein en groot, die we hier zien zijn deels afkomstig van de Caldera de los Cuevos, die als eerste is uitgebarsten

van hier hebben we een mooi zicht op de Caldera de los Cuevos, die als eerste is uitgebarsten

de naburige berg, op 1 km afstand is Montaña negra, Zwarte berg. Het is een veel oudere vulkaan, die, door de uitbarstingen van 1730 tot 1736 opnieuw bedekt zijn met een dikke laag vulkanische steentjes, waardoor het verweerde uitzicht helemaal verdwenen is.

op deze tekening is te zien wat er allemaal kan voorkomen tijdens een uitbarsting. Het oranje zijn vooral de gassen, het rode rechts de vaste delen, steentjes, sintels en bommen, grote brokken. Links in de lucht, in het grijs is de vulkanische as en links op de berg in het rood is de vloeibare lava.

Maar ook het hete materiaal dat op de bodem valt, kan samensmelten met andere hete materialen en op die manier materiaal toevoegen aan de vulkaan, de vulkaan neemt toe in massa.

Het kleine materiaal is erg poreus en zorgt ervoor dat water (regen, beregening in de landbouw) langer kan vastgehouden worden, waar de planten dus van kunnen profiteren

de reuzen vulkaanbom, krijgt zijn typische vorm door draaiing in de lucht tussen de vulkaankrater en het moment dat de steen op de grond terecht komt. Hoe groter de bom hoe dichter deze terecht komt bij de vulkaan

De meeste bezoekers, busladingen vol, komen om de reuzen vulkaanbom te bekijken en keren dan terug

het landschap in deze omgeving

Montaña Ortiz ziet er een grote vulkaan uit. Echter tijdens de uitbarsting zorgde de overheersende windrichting ervoor dat de kleine vulkaansteentjes (Lapili, minder dan 6,4 cm groot) op de helling van de krater werden geblazen waardoor de vulkaan een groter volume kreeg

daar waar op de Montaña Colorada een scheur in de helling was, is de lava daar uitgestroomd. Aan deze zijde van de vulkaan zien we het lavaveld, in het Spaans Malpais, Slechte Grond, waar men helemaal niet mee kan aanvangen, en dat voor duizenden en duizenden jaren … Lava die zelfs uiterst moeilijk begaanbaar is

een beeld van de begroeiing langs een zijde van de vulkaan

Korstmossen zijn de eerste organismen die op de stenen verschijnen. Korstmossen zijn een samenstelling tussen een schimmel en een alg of een soort bacterie. Beide organismen hebben elkaar broodnodig, de ene overleeft niet zonder de andere

verschillende soorten korstmossen.

Korstmossen zijn hier op de ene zijde van de helling in zeer grote hoeveelheid te zien, op andere delen van de helling weinig of niet. Het al dan niet voorkomen van korstmossen hangt af van de windrichting. Vanuit de zee wordt vochtige wind aangevoerd waardoor er voldoende vocht is om de korstmossen in leven te houden

een grote steen, helemaal begroeid met korstmos

Er zijn, naast de korstmossen ook een aantal planten te zien die hier in het veelvoud voorkomen

Blauwgroene Tabak, Nicotiniana glauca, komt oorspronkelijk uit Zuid-Amerika en is hier een invasieve soort, ze heeft de neiging andere planten te verdringen

een zeer laag plantje maximaal 30cm hoog, Polycarpeae nivea, geen Nederlandse naam

Kanarisch Zonneroosje, Helianthemum canariense

Bitterkruid-Zwavelkorfje, Urospermum picrinoides, zien we hier voor de eerste maal. De schutbladeren rond de bloem vormen een mooi korfje

Rumex lunaria, een soort veldzuring, komt op deze berg in zeer grote aantallen voor

een klein plantje met bloemen in pluimpjes

Papaver somniferum setigerum, een soort papaver. De bloemen staan op hoge stengels, 40 tot 70 cm hoog

een Ooievaarsbek-achtige , Pelargonium capitatum …

… met zijn geurende bladeren (op La Réunion worden soortgelijke bladeren gebruikt om geurstof uit te extraheren)

de vruchten van de Ooievaarsbek zijn tot 6 cm lang en geven de naam aan de plant

één vetplant, in een kleine vallei …

Ononis pendula met vrij kleine bloemetjes

niet alleen korstmossen en planten vormen hier het biotoop, regelmatig zien we ook hagedissen

Een verbinding tussen het centrum en het zuiden van Lanzarote is de route van Mozaga naar Uga, door het wijnbouwgebied.

op de kaart is deze route aangeduid

Dit gebied was na de uitbarstingen van de jaren 1730 bedekt met een dikke laag vulkanische steentjes, lapili,, . Deze grond was ideaal om de wijnstokken te laten groeien en om een behoorlijke productie aan druiven te verkrijgen.  Boeren groeven in de lapili tot ze terug op de vruchtbare grond (van voor de uitbarstingen in de 18de eeuw) kwamen.  De lapili werden verwijderd tot men een ronde omgekeerde kegel (put) verkreeg die bovenaan enkele meter diameter had?  Daarrond werd een muurtje gebouwd ter bescherming tegen de overheersende winden

We komen eerst in Masdache. Hier is het wijnmuseum. 

In Masdache zijn er al enkele bodega’s, El Grifo is de grootste. El Grifo betekent ‘de griffoen’, een mythologisch dier, half leeuw, half adelaar.

César Manrique, vriend van de familie die toen het gebied in bezit had, ontwierp en maakte het symbool (1992)

El Grifo zou het oudste wijnbouwbedrijf zijn, niet alleen van Lanzarote, maar van al de Canarische eilanden

een mooi onderhouden tuin

Manrique ontwierp ook het etiket voor de wijnflessen

zelfde als de verpakking van een wijnfles

En we kunnen ons bezoek beginnen. Voor 7 euro per persoon, inclusief de app van het bedrijf waar we bij elk tentoon gesteld stuk info kunnen beluisteren (Spaans, Engels, Duits, Frans, Italiaans).

de arbeiders op het bedrijf gebruikten, net zoals overal vroeger, een dromedaris als trek- en laaddier

hier trekt de dromedaris een ploeg

transport van vulkanische as

de wijn hier was vroeger blijkbaar een zeer slecht smakend product. Pas 70-80 jaar geleden kwam er wetenschappelijke kennis bij te pas, en was El Grifo zelfs een voortrekker

een aantal mooie en ingekleurde tekeningen (uit de precomputertijd) legt uit wat we in elke zaal zien

zelfs op de muur is de werking van de pers getekend

geen kamelen die de pers moesten aandrijven, wel 2 sterke mannen

een mobiele druivenpers. Het bedrijf El Grifo had (en heeft) landerijen dichtbij hun bedrijf. Maar als er verder weg (op het einde van de 19^de eeuw) druiven werden geplukt, moesten die druiven ter plekke worden geperst.

Het sap werd dan in vaatjes naar het bedrijf gebracht. Onderweg begon meestal al de vergisting

de wijn was in de beginjaren zo slecht van smaak, dat alle wijn werd gedestilleerd om er een soort grappa of marc van te maken. Probleem, er was een grote hoeveelheid brandhout nodig, alles wat op het eiland aan bomen te vinden was, werd als brandstof gebruikt voor de destillatie

In de jaren 80 en 90 van vorige eeuw (pas dan) werden hier voor het eerst op de Canarische eilanden, inox vaten gebruikt voor de gisting en de bewaring van de wijn

de velden met de wijnstokken, elke plant is omgeven door een gedeelte ronde muur om de plant te beschermen tegen de wind

Omdat we hier geen goed zicht hebben op de wijngaarden, rijden we een eindje verder. Daar maken we een wandeling zodat we vanuit de hoogte op de wijngaarden kunnen neerkijken

onderweg komen we weer bloemen tegen, zoals de Astericus sericeus, een asterachtige die van oorsprong enkel op Fuerteventura voorkwam, nu ook hier in het zuiden van Lanzarote

Pelargonium capitum, kwam oorspronkelijk in Zuid-Afrika voor

Carrichtera annua, eenjarige Carrichtera

Na ongeveer 2 km stappen komen we op een hoogte waarbij we in de vallei van La Geria kunnen kijken, de wijnvallei

mooi zicht op de halve cirkels gemaakt uit vulkaansteen en gericht tegen de overheersende windrichting in

Het moet voor de boeren een enorm werk zijn geweest om de vulkaanas o te zetten tot vruchtbare grond. Alleen nog maar al de muurtjes, enkele meters diameter ..

bekijken we het veld dichterbij, dan zien we dat achter elk muurtje een ronde, enkele meter diameter, vrij diepe put gemaakt is

op het diepste van elke ronde put, is één druivenstok te vinden

op deze manier is er een artistiek landschap gecreëerd

In La Geria houden we even halt bij het wijnbedrijf La Geria. Net zoals bij de andere wijnbedrijven wordt hier de Malvasia en de Moscatel druif geteeld. De Malvasia druif verwijst in feite naar een druivenfamilie, en geeft doorgaans zware wijnen, maar ook zoetere wijnen. De Moscateldruif geeft zoete wijnen (ik heb er zelf geen geproefd, dit is wat ik lees)

Yaiza is de grote gemeente in het zuidwesten van Lanzarote. We stoppen in het centrum. Dit zou nu (nadat we dat al gelezen hebben over Haria en Teguise) bij uitstek de mooiste gemeente van Lanzarote zijn

Yaiza is in kleur aangeduid op de kaart van Lanzarote

vele huizen in het centrum hebben een houten balkon

volledig autovrij, banken en bomen, … een ideaal gemeenteplein in het zuiden

het kerkje, even mooi wit dan al de andere gebouwen in dit dorp

en binnenin

en het plafond

het beschaduwde gemeentehuis

en bloeiende bougainvillea’s, we zijn van kaal (noorden) over vruchtbaar (midden) naar het bloemrijke zuiden gereisd

en het voormalige schoolgebouw, helemaal gerenoveerd tot handwerkkunstwinkeltjes en een gezellige cafetaria

We rijden nadien door naar Playa Blanca, een onderdeel van Yaiza

Aan de westkust in het zuiden is er 1 dorpje, El Golfo. Zoals overal aan de westkust waait het hard en is de zee geweldiger in kracht.

kaart waarop El Golfo en de andere bezienswaardigheden zijn omcirkeld

Een 5 km lange weg verbindt El Golfo met de wegen op het eiland.

Bij het binnen rijden van El Golfo is er een grote parking, waar verschillende bussen met draaiende motoren staan, en een aantal auto’s. Dus weer een hele massa mensen, Engel-, Duits- en Franstalig.

we maken hier ook de twee korte wandelingetjes, het eerste naar een uitzicht op de zee en het pikzwarte strand

beneden is het gitzwarte strand te zien, tussen de al even zwarte rotsen

kijken we even meer naar rechts dan zien we rotsen in allerlei kleuren, door de sterke golven al uitgeschuurd

iets verder ligt het dorpje El Golfo

terwijl de azuurblauwe zee met schuimende koppen steeds maar weer op de (oude) lava beukt

Het tweede wandelingetje volgt de kust richting zuiden, rechts zien we de zee.

Dit pad eindigt bij het uitzichtpunt op de groene lagune, Charco de los Clicos. De groene kleur is dankzij het voorkomen van algen of wieren.

Charco de los Clicos, gelegen in het natuurpark Timanfaya

Hier was ooit een vulkaankrater, ook El Golfo, ontstaan tijdens de IJstijd door een onderzeese vulkaanuitbarsting. De combinatie tussen de zeer hete lava en het vrij koude water, deed allerlei reacties ontstaan, de lava stolden vrij vlug. De krater was 60m diep, de kraterwand werd telkens door de golven beetje bij beetje aangetast en weggeslepen. In de loop der tijden verzande het meertje, een zestal jaar geleden heeft men het uitgebaggerd zodat het mooie natuurverschijnsel behouden blijft.
Vroeger kon men langs de andere zijde bij het kratermeer komen, die weg is echter afgesloten. Het is absoluut verboden bij het 100m lange meertje of het bijhorende strand te komen.

de groene kleur wordt veroorzaakt door de wierbloei (grote hoeveelheid wieren) en zoutminnende onderwaterplanten zoals Ruppia maritima, en daarboven bevat het water ook (geel) zwavel. Het water in het meertje is veel zouter dan zeewater, het staat ondergronds in indirect contact met de zee (soort filtratie)

We wandelen nadien nog even in het dorpje El Golfo. Net zoals het kustgedeelte van het nationaal park is dit ook een gebied waar zeevogels nesten en dus een beschermd gebied

wij zien hier enkel een groepje meeuwen op de rotsen bij de zee zitten

er zijn hier veel kleine meertjes op het lavagesteente, waarschijnlijk worden die overspoeld als het zeewater stijgt

Vanuit El Golfo is er een weg die langs de kust naar het zuiden gaat. Maar iets meer dan een jaar geleden is er een zinkgat ontstaan , ongeveer 4 km ten zuiden van El Golfo. Doordat de golven gesteente, waarop de weg ligt, heeft weggespoeld is de weg niet meer bruikbaar.
Gelukkig is de weg nog open tot het volgende natuurverschijnsel Los Hervideros. De parking is afgesloten, maar doordat er geen doorgaand verkeer meer is, wordt er langs de weg geparkeerd

los hervideros, kokend water letterlijk vertaald

lavagrotten deels ontstaan bij de uitbarsting en verder gevormd door de werking van het zeewater zorgen hier voor spektakel

het (schijnbaar rustige) zeewater komt binnen in het grottengebied

hier zien we het water opspatten tegen de rotsen

grotere golven komen aangerold …

ze spatten nog meer op

Tijd dus om iets dichterbij te gaan kijken

hier zien we het water in een grote sterker opspatten

We gaan nog dichterbij, we volgen het pad dat beveiligd is, wel noodzakelijk als de zee echt ruw is

smal paadje, trappen, lavarotsen, en het lawaai van het water, …. Benieuwd

we kunnen over de rand kijken, diep beneden ons kijken we in een grot, het water draait daar in alle richtingen (‘het kookt’, spat op, botst, keert terug, botst weer

we kunnen nog wat afdalen, dan kijken we weer in een andere grot, iets minder diep, hier slechts plaats voor 2 mensen om te kijken ..

iets verder nog zien we de golven met grote zwier komen aangerold in de grot

zoals een echo tegen elke wand botst en weerkaatst, zo bots elk waterdeeltje tegen de wand, kaats terug, botst tegen andere waterdeeltjes, versterken soms elkaar, … water draait in alle richtingen - het geluid kunnen we hier niet meegeven ...

hier overleef je niet, mocht je in de kolkende watermassa terecht komen

fascinerend ….

even een korte (relatieve) pauze en het geweld kan weer verder gaan

Tijd om plaats te maken voor het volgende stel mensen dat er aan komt

Om bij de Salinas de Janubio te komen moeten we even rondrijden (de afstanden zijn hier allemaal vrij kort)

Ooit was dit het grootste winningsgebied voor zeezout op de Canarische eilanden. Zeevaarders die de oceaan overstaken hielden halt op de Canarische eilanden om water en voedsel in te slaan, en om te wachten tot de gunstige windrichting om in de juiste richting te kunnen overzeilen.
Er waren geen koelkasten, vlees en vis werden bewaard in de pekel, dus veel zout nodig.

Later werd het zout ook gebruikt voor het bewaren van vis door de visserijschepen.

Nu zijn al die redenen voorbij, enkel op heel beperkte schaal wordt er nog zeezout gewonnen

de meeste vlakken liggen droog, enkel daar waar toeristen komen zijn ze nog gevuld met zeewater

Het water uit het zeewater verdampt langzaam waardoor het zout meer en meer geconcentreerd wordt en uiteindelijk kristalliseert

een beeld, enkele jaren geleden opgericht, toont het werk van de arbeiders in de Salinas

Ook hier komen bussen toe, de toeristen hebben een korte tijd vrij om zout te kopen.

We gaan ook even in het winkeltje kijken

het eerste dat ons opvalt is een relatief klein potje met grove korrels zout, Flor de Sal, de Bloem van het zout, zou het beste moeten zijn. Op de verpakking staat niets essentieels vermeld, enkel hoe edel, hoe goed het product wel is …

wat lager liggen pakken zout, grover korrel en fijnere korrel. Hierop staat de samenstelling vermeld

en dat kennen we al, er wordt zout verkocht, volgens het soort recept heb je aan ander potje nodig …. Gewoon kruiden uit een potje gebruiken en (eventueel) zout, en het resultaat is hetzelfde

Dus toch maar even vragen wat het verschil is tussen Flor de Sal en Sal (het gewone zeezout). Flor de Sal wordt maar gedurende 1 of 2 dagen per jaar geoogst, wanneer het windstil en erg warm is. Dan gaar op het oppervlak van het zoute water, een heel dun laagje zoutkristallen verschijnen. Dar moet dan met de hand geoogst worden. Daarna wordt de Flor de Sal nog gedurende meer dan een jaar binnen gedroogd. En zo vertelt de man, het is gezonder want er zit minder zout in….

Ja, er zit nog iets meer water in dan in gewoon zeezout, maar uiteindelijk zitten er dezelfde mineralen in, buiten keukenzout, dan in zeezout. Alleen kan het percentage ietwat verschillen omdat tijdens de korte kristallisatie van de Flor de Sal, sommige zouten nog in oplossing blijven. Een groot verschil zal het zeker niet zijn. En de samenstelling staat nergens vermeld ….

Het dure Flor de Sal wordt enkel gebruikt om als kristallen op de klaargemaakte gerechten te strooien

bij sterke vergroting, zien we kleine bergjes zout liggen en er werken enkele mensen

en verder verwijderd van het zicht, zijn de vakken niet meer gevuld. Al bij al toch nog een mooi schouwspel …

We hebben nog iets zuidelijker een wandeling voorzien

ze start ten zuiden van het meer. Om er te komen moeten we voor 600m een grintweg volgen

we zijn ook hier in een lavagebied

het pad wordt weinig bewandeld, temperatuur is 38°C (in de volle zon) en het is namiddag …

We beperken ons tot ongeveer 500m heen en evenveel terug …

in het heengaan kijken we naar de zee

Wanneer we het voor bekeken houden en we terug keren, kijken we naar de plantjes die hier groeien

Frankenia ericifolia (Frankenia met blaadjes die op deze van Erica gelijken) is een laag plantje vol met kleine bloemetjes

Suaeda mollis komt alleen bij de zee voor, een mooie plant waarvan de blaadjes gelijken op opgeblazen kleine ballonnetjes

het is voor het eerst dat we de kleine (geel) bloemetjes zien

Aizoon canariense, inheems op de Canarische eilanden, voorlopig laag bij de grond, maar blijkbaar kunnen ze tot 50cm hoog worden

In het zuiden van Lanzarote kunnen we verschillende wandelingen maken die min of meer de kust volgen

Wanneer we in wijzerzin de kust overlopen, start de eerste wandeling bij Arrecife, de hoofdstad van het eiland. Deze wandeling gaat tot Puerto del Carmen.

Wij starten in Puerto del Carmen, wandelen naar het aanknopingspunt in Arrecife en keren dan terug naar Puerto del Carmen, in totaal bijna 30.000 stappen

op de kaart is de wandeling omkaderd

Puerto del Carmen is de oudste toeristische kustplaats. Hier zijn de gebouwen voorbeeldig geplaatst, minstens 50m van het strand, en maximaal 3 verdiepingen.
We wandelen in het dorp zelf niet rond, we starten bij het grote strand Playa de los Pocillos (Strand van de Bron), waarbij we nog 400m stappen langs het strand. Het strand zelf is meer dan 1 km lang en maximaal tot 200m breed.

het is nu ongeveer lage tij, dus bijna een volledig strand te zien

een van de monumenten die de paseo sieren. De paseo is hier de brede boulevard waar voetgangers een breed gebied ter beschikking hebben, maar waar ook fietsers, steps, rolstoelrijders, … een plaats hebben

rechts achter de bomen het strand, dan het brede wandelpad, daarnaast een rijbaan voor fietsers, steps, … en dan het gedeelte waar of terrassen zijn of waar mensen slenterend naar de winkels kunnen kijken – veel aangenamer dan in het zuidelijke Playa del Carmen

hier is de boulevard smaller, er zijn immers geen winkels of horeca

rolstoelrijders kunnen op verschillende grote stranden op Lanzarote

er is op het strand een speeltuin, ook dit oudere dametje geniet ervan, ze heeft een goede zitplaats gevonden…

op het meest noordelijk deel van het strand staan wat ligbedden en parasols opgesteld. Het is nogal winderig vandaag, dus weinig strandgangers

Een mooie baai met een lang strand …

bijna direct aansluitend op Playa de los Pocillos is er een volgend strand Playa Matagorda

na Matagorda, richting noorden, ligt het vliegveld van Lanzarote.

We waren een maand geleden in Steenokkerzeel, daar zagen we vliegtuigspotters. Hier echter is de afstand tussen de spotter en het landende vliegtuig maar enkele tiental meter. De lichten die de richting van de landingsbaan aanduiden voor aanvliegende toestellen, staan in zee opgesteld

we zijn nog even op afstand, regelmatig komt een vliegtuig aangevlogen. Wanneer er even geen aankomen is de start/landingsbaan vrij voor vertrekkende vluchten

een fietsstalling voor vliegtuigspotters en een bord ‘verboden te vissen’

Meer dan een km verder (de lengte van de omheining is meer dan 2 km) staat er vermeld waarom er niet mag gevist worden. Bij het vissen immers worden vogels, vooral meeuwen aangetrokken die ook wel wat willen meepikken van de vis. En vogels samen met stijgende of landende vliegtuigen, geen ideale combinatie vooral voor de motoren

geen vliegtuig dat landt, dus kan er een ander opstijgen. Tui en Ryanair vormen samen de grote meerderheid van de vluchten

ondertussen staan we net onder de aanvliegroute, luttele seconden voor het vliegtuig landt

waarschuwing voor gevaarlijke uitlaatgassen, blijf hier dus niet lang staan…

wat verder is er een gedeelte zandstrand, Playa Guacimeta, een wandelaar ….

met deze vlucht zijn we 19 dagen geleden toegekomen

hier in het zand zijn bloemen te vinden, Cakile maritima, Zeeraket …

met dikke glanzende vruchten

wat verder bestaat het strand uit lavagesteente

in de verte zien we al het enige torengebouw van Lanzarote, een hotel in Arrecife, waar we een tijdje geleden op de bovenste verdieping waren

op het volgende strand zijn honden welkom. Hier laten baasjes hun honden crossen achter een balletje of iets soortgelijks, een man heeft zijn hond aan de leiband en laat hem kennis maken met andere honden …

een aantal mensen zijn bezig met wingfoil, ze gaan heel snel en sommigen zijn al ver in zee

anderen houden het veiliger met beide voeten op de grond of in het water ..

na de luchthaven komen we in Playa Honda, het strand heeft dezelfde naam.

Playa Honda is ook volgens dezelfde regels gebouwd. Maar hier mogen op de brede boulevard geen fietser, niemand echter lijkt zich dat aan te trekken. Het plaatsje is veel rustiger dan Puerto del Carmen

hier zijn enkele kitesurfers hun sport aan het beoefenen

zelfs vandaag, zondag, is het hier rustig. Vele lokale families gaan op zaterdag en zondag voor de lunch op restaurant, start rond 14u, einde rond 16u30. In Playa Honda geen souvenir- of ander winkels, wel horeca

we hebben de indruk dat hier vele huisjes permanent bewoond zijn, hier een met een mooie tuin

kinderen, en soms ook een volwassen man, amuseren zich hier uren met de voetbal

wat verder in Playa Honda is het strandje Playa de la Concha

Tussen Playa Honda en Arecife ligt er een heel stuk braak land, geen lava, geen bebouwing, enkel kaal land

we zijn nu op het grondgebied van Arrecife

en enkele planten Canarische Lavendel, Lavandula canariensis

met leuke gevederde bladeren

we zijn gekomen bij het punt waar we Arrecife zijn beginnen verkennen

bij de gebouwen van de Eilandraad

We keren terug naar Puerto del Carmen, nu zijn we halfweg onze wandeling

het waait nu nog harder dan toen we langs de luchthaven richting noorden stapten. Het fijne zand waait over de weg, het is bijna strand. Daarbij moeten we onze ogen beschermen tegen de zandkorrels, en blijft zand aan gelaat, armen en benen kleven. Zandkorrels zijn scherp, we voelen het …

door het stijgende water zijn de stranden kleiner, sommige zijn zelfs helemaal verdwenen

we komen langs enkele hotels, 4 en 5 sterren, waar in de mooie tuinen met zwembaden massa’s mensen zij aan zij in de ligbedden liggen te braden. Dat doet ons steeds terug denken aan de kolonies zeeleeuwen in Zuid-Afrika en Argentinië. Zij liggen ook in alle richtingen dicht bij elkaar, de grote verschillen zijn 1. de geur en 2. het hek waarachter de massa wordt bijeen gehouden

bij het binnenkomen van Puerto del Carmen zien we nog een van de kunstwerken van César Manrique, de mobiel El Robalo (naam van een of andere vissoort

Puerto del Carmen en Playa Honda zijn voor ons veel gezelliger dan Playa Blanca waar op elkaar gebouwd is, té dicht bij de zee en mensenmassa’s elkaar verdringen op de boulevard

Een tweede wandeling gaat van Puerto Calero naar Playa Quemada

kaart waarop het gebied waar we wandelen is aangeduid

Puerto Calero was ooit gepland als jachthaven voor de rijken der aarde. Maar de praktijk was anders, er waren voor deze mensen andere locaties die hen meer aantrokken.

Puerto Calero is een jachthaven en een dorp waar voor toeristen hele complexen zijn gebouwd. Gelukkig geen hoogbouw

mooi bebloemd en heel wat bootjes en boten

het is nog rustig, de meeste bars zijn nog gesloten, er is weinig beweging in de haven

de toeristische excursies zijn al gestart. Een groep bejaarde Fransen gaat met een veerdienst naar Playa del Carmen, het volgende, grotere en mondainere dorp. Anderen gaan een tochtje maken met de Yellow Submarin

een mooi geplaveid wandelpad … voor even

de wandeling blijft boven op de lava, pas op het einde zullen we afdalen tot iets boven het water

waar de paseo eindigt is het wat dalen, door een heel klein stukje strand en dan weer klimmen langs een trap op de rotsen..  Hier bevindt zich het laatste complex van Puerto Calero

de rest van de wandeling is door een dor landschap met sporadische nog iets van kleur naast het beige

het pad is goed zichtbaar

we zijn helemaal niet de enigen die deze wandeling maken, zowel op de heen- als op de terugweg komen we wat mensen tegen

meestal wandelen we dicht bij de bovenzijde van de klif, misschien niet zo ideaal voor mensen met hoogtevrees

regelmatig moeten we door een vallei, het pad gaat dan iets meer landinwaarts, daalt en klimt dan weer

beneden ons de zee. Waar we door een vallei moeten is er een strandje met grote rolkeien. Op het grootste strand  zien we 2 vissers

Playa Quemada komt in zicht

Playa Quemada is nog steeds een vissersdorpje met weinig toerisme

er zijn 2 bar-restaurants. Er zitten al wat mensen, velen onder hen zullen hier straks een visschotel eten

hier zijn we bijna op zeeniveau

Playa Quemada betekent ‘verbrand strand’, dit is dan het strand

het laatste stukje wandeling langs de zee. Wie verder wil kan omhoog klimmen, er is een pad, de bergen in.

wij blijven beneden, we houden even halt voor ons broodje

Daarna keren we langs dezelfde weg terug. Het is al wat later, de zon staat hoog, en sommige planten hebben nu bloemen

een verwilderde sierplant, origineel afkomstig uit Zuid-Afrika, Malephora crocea (Middagsbloem is vertaald Duits)

Plant endemisch op de westelijke Canarische eilande, Argyranthemum frutescens (struikvormende Canarische Margriet)

intussen stijgt het waterpeil, nog steeds geen hoogtij

één vrij grote plant is de diepste vallei, Nicotiana glauca, Blauwgroene Tabak. De plant zal uitgroeien tot een grote struik, is afkomstig uit Zuid-Amerika en een invasieve soort (bedreigt de lokale soorten)

al van ver zien we deze bruin-rood gekleurde oppervlakte

deze morgen geen enkele bloem, nu zien we overal kleine bloemetjes. Mesembryanthemum nodiflorum, waarvan de bloemen zich pas openen bij sterk zonlicht

Heliotropium bacciferum, sterk behaarde maar kleine plant

Launeae arborescens, geen bladeren te zien, wel dikke stengels en doornen

Wat later komen we terug in Puerto Calera, goed voor in totaal ongeveer 9 km wandelen

Op een ochtend zien we op de enige boom in onze tuin 3 kleurrijke parkieten, waarschijnlijk ergens vrijgelaten of zelf de vrijheid gekozen

Dan is er ook nog de zuidkust van Lanzarote. Hier kunnen we over de ganse lengte wandelen, maar omdat we op en naar stappen splitsen we de lengte in 2 delen.

Eerst het oostelijk deel gaande van de oude haven van Playa Blanca tot Punta Papagayo.

we gaan niet helemaal tot het eindpunt, we keren terug bij het laatste strand, Playa del Papagayo

Het eerste deel, en ook het laatste deel van de wandeling is over de aangelegde Paseo, de wandeldijk, die vanaf ons startpunt iets meer dan 4 km lang is. In totaal wandelen we iets meer dan 18 km.

Onze wandeling start bij de oude haven.

er liggen wat pleziervaartuigen ..

… en vissersbootjes …

… en de ferry van de rederij Fred Olsen. Die maakt de zeeverbinding tussen Lanzarote en Fuerteventura, de 2 eilanden die het dichtst bij elkaar liggen, en ooit, tijdens de laatste grote ijstijd, 1 eiland vormden

… en 2 meeuwen zitten rustig, elk op een steen, het gedoe in de haven te volgen …

we wandelen in oostelijke richting. Na een tijdje komen we bij een eerste strand, Playa Blanca

nu is het strand groot, lage tij. Maar nog te vroeg voor standliggers. Straks als we terugkeren, is er enkel bovenaan nog een strook vrij wegens hoge tijd. Dan liggen de zonne-aanbidders dicht bij elkaar

wat verder een beeld van 2 mannen tijdens de lucha, een soort worstelen dat populair is op Lanzarote

een brug overspant een breed betonnen kanaal. Als het regent dan kan hier veel water doorstromen. Het kanaal is netjes onderhouden, geen vuil, geen onkruid, …

een beeld van de wandelboulevard …

Playa Dorada, het tweede strand is veel breder, maar wordt bij hoogtij ook sterk verkleind. Hier kan je een ligzetel en parasol huren, maar mensen zijn ook vrij om niets te huren en gewoon met hun eigen materiaal op het strand te komen. Geen privé stranden …

wie liever wat andere lichaamsbeweging doet dan wandelen of fietsen, kan hier terecht … gratis fitness voor iedereen

wat verder is de kust rotsachtig, geen stranden dus. Hier zijn er meer bootjes, ze worden bij de stranden geweerd omwille van de veiligheid voor zwemmers

nog enkele getuigen van het verleden … vroeger had men ook hier zoutwinning. De windmolens, waarvan hier een rest, zorgden voor energie om water uit de zee naar de salinas te pompen

en voor de toeristen die niet verder dan Playa Blanca gaan, hier heeft men een ‘typisch Lanzarote dorp’ na gemaakt, Rubicon, met een markt op woensdag en zaterdag (en vandaag is het zaterdag). Geen enkel dorp op Lanzarote lijkt op dit nagemaakt exemplaar, en hier is alles voor de consumptie, … zoals de rest van de boulevard trouwens …

hier is ook de nieuwe jachthaven, met dezelfde naam, Rubicon

Hier zijn heel veel mensen naartoe gekomen, we moeten wat slalommen om er door te geraken…

en om het allemaal nep-echt te maken … het kerkje van Teguise is hier nagemaakt, met daarnaast een vulkaan …

(en dat is weer echt, we hebben het ‘dorpje’ verlaten) is nog een restant van een vroegere verdediging tegen piraten, Torre del Aguila (Arendstoren). Binnenin is er een kamer waar munitie werd opgeslagen en er was ook een slaapzaal voor de soldaten. In de loop van de 18^de eeuw verwoest en later heropgebouwd

vanop een uitzichtpunt is het eilandje Lobos goed (hoewel nevelachtig) te zien. Het eilandje behoort tot een gemeente in Fuerteventura, is slechts 6 vierkante km groot en ligt in de Straat van Bocaina (zeestraat tussen Lanzarote en Fuerteventura) op 2 km van Fuerteventura en op 8 km van Lanzarote. Het eilandje is in zijn geheel natuurpark, men kan en mag er zo maar niet aan wal komen

uitzicht naar het oosten van de zuidkust

een stukje van de rotskust, hier helemaal geen lava …

het uitgedeinde gebied van Playa Blanca eindigt bij dit reuzenhotelcomplex

Een klein intermezzo

Heel wat hotels in Playa Blanca zijn illegaal gebouwd. Er was een regel dat ze op minstens 50m afstand van de zee moesten verwijderd blijven. Maar ze werden gebouwd, …. met veel geld van de Europese Gemeenschap …. . Ondertussen heeft de overheid op Lanzarote de regel al wat aangepast en terug gebracht tot 20m …. Claims zijn lopend … corruptie viert ook hier hoogtij …

Tot daar het intermezzo

nog 3 vissershuisjes, volgens wat we lezen zijn de bewoners ooit verdreven zonder compensatie ten voordele van de bouw van het hotel ..

hier het laatste strand van Playa Blanca, Playa de las Coloradas

Bijna aan het einde van dit reuzencomplex is de boulevard plots gedaan. Om verder te wandelen moeten we op een steile helling, langs de metershoge afsluiting van het hotel, op de rotsen omhoog klimmen

hier keren we zeker niet terug om af te dalen…

Eens boven zijn we op een hoger plateau, zien we meerdere paden, is het algemeen beeld heel dor en zijn er regelmatig valleien. We volgen de kust min of meer

vooral in de valleien, meestal erg smal, zien we heel wat van deze mooie gele bloemen, Asteriscus sericeus, een plant die oorspronkelijk alleen op Fuerteventura voorkwam

richting zee worden de valleien dieper

een volgend strand, Playa Mujeres, breed, diep, dicht bij de weg, dus heel wat campers, en aantrekkelijk voor enkele mensen die volledig uit de kleren willen gaan

We steken het strand over, de wandeling gaat verder aan de overzijde

in het zand op het strand zien we af en toe een klein plantje met witte bloemetjes, Cakile maritima, Zeeraket, een plantje dat zoute grond verdraagt

toch wel erg speciale blaadjes …

voorbij het laag gelegen strand klimt het pad weer

ons einddoel komt dichterbij (of beter, wij komen dichter bij het einddoel), de voorlaatste van de uitstekende rotsen

nog een ferry …

en we blijven maar afdalen tot op de valleibodem en dan weer stijgen …

het Los Ajaches gebergte vormt hier de barrière tussen Playa Quemada (zie vorige wandeling) en de zuidkust

Het Ajaches gebergte is 14 miljoen jaar oud en daarmee het oudste deel van Lanzarote.

hier zomaar op de hoogte een kruis, opgericht in 2004 om de 600^ste verjaardag te vieren van de oprichting van het bisdom Rubicon door paus Benedictus XIII. De kathedraal (die waarschijnlijk hier stond) was gewijd aan San Martial van Limoges. Ze werd door Engelse piraten verwoest in de 16^de eeuw

Wat verder, beneden in een bredere vallei, is er een archeologische site met putten. Er valt weinig te zien want de meeste putten zijn toegedekt en bovenaan is er een zeer stevig rooster, de Pozos (Putten) van Martial.
Archeologische hebben hier onderzoek gedaan naar getuigen van de oorspronkelijke bewoning. De putten hier waren waterreservoirs voor de bewoners, hier waren zoetwaterbronnen. Op één van de muren van een put zijn gravuren in de steen gevonden die te maken hebben met de godin Tanit, zij komt voor in verschillende Noord-Afrikaanse mythologieën. Dit zijn echter de enige overblijfsels van de stad Rubicon

twee van de putten

een derde put, waar we iets kunnen zien, bevat een holle ruimte met opgebouwde wanden en beneden is er water ..

en beneden deze vallei is er een strand met de toepasselijke naam Playa del Pozos (Strand van de putten). Het is hier rustiger omdat dit strand niet direct in verbinding staat met de weg en parkings. Er moet gewandeld worden om hier te komen

en dan komen we wat verder bij een druk strand, Playa de la Cera (strand van het kaarsvet). Op de parking wat hogerop staan er veel auto’s en campers

en dan ons einddoel, iets verder, Playa de Papagayo (Papegaaistrand), zeer mooi gelegen maar erg druk

de zee hier wordt aan beide zijden beschermd door hoge rotsen, waarschijnlijk veilig om te baden

de hoge rots westelijk van dit strand is begaanbaar, we wandelen naar het uiteinde

we zien een draaikolk beneden, ietwat verwijderd van het strand

het echte eindpunt van de zuidkust is nog iets verder. Omwille van de lange wandeling hebben we echter beslist niet nog verder te wandelen

westelijk van de vooruitspringende rots waar we op staan is een klein strand met grote keien, wat een verschil

We keren terug, nu iets verder van de zee verwijderd. Het pad is er over het algemeen beter

een tomatenplant Solanum lycopersicum, zo maar verwilderd

Uiteindelijk komen we terug bij de Oude Haven.

Onze laatste wandeling vertrekt vanuit de Oude Haven richting westen.

kaart waarop onze laatste wandeling is aangeduid

Hier zijn er gelukkig nog weinig winkels, wel hotels, de volledige breedte van de Paseo is nu voor de wandelaars.

in de verte is de hoge vuurtoren te zien, het doel van de wandeling

op zee, bij het eilandje Lobos is de ferry te zien. Meermaals per dag wordt de verbinding Lanzarote-Fuerteventura gevaren

op verschillende plaatsen zien we vandaag deze plant met grote bladeren, Nicotiana tabacum, Echte Tabak. Men vermoedt dat de plant afkomstig is uit Zuid-Amerika. Geen enkele plant heeft bloemen

een Kleine Zilverreiger (Egretta garzetta) valt op tegen de zwarte rotsen

wat verder is er een mooi zandstrand, Playa Flamingo, waar mensen met kinderen in het zand zitten en zwemmen

het zwem- en speelwater is aan beide zijden beschermd door zeer grote betonblokken

net voorbij het strand, op een vooruitstekende rots zijn nog de restanten te zien van een bunker uit de tijd van de Spaanse Burgeroorlog

van op dit uitzichtpunt hebben we een zicht op het strand

Het vervolg van de kust is zwart en rotsachtig

hier en daar zijn grote meeuwen te zien, de Geelpootmeeuw, Larus michabellis atlantis

Acacia cyclops, een invasieve struik, ooit uit Australië ingevoerd

Nicatiana glauca, Blauwgroene tabak, van oorsprong uit Zuid-Amerika, lijkt hier goed te gedijen

bij een duikschool zien we reclame voor het Museo Atlantico, een museum dat we niet bezochten omwille van …. Men moet duiken omdat dit een onderwatermuseum is met beelden van Jason deCaires Taylor. Daar staan op iets meer dan 1200 vierkante meter 300 individuele beeld(groepen). Het museum bevindt zich op 12m diep ….

we naderen de vuurtoren …

hier is nog iets van een bunker te zien

af en toe klimt de paseo wat omdat er steile hogere rotsen zijn

het laatste deel van het wandelpad gaat door dor, ongebruikt land.

het einde van de zuidelijke kust is vrij vlak en rotsachtig, niet hoog zoals het oosten van de zuidkust

de Paseo eindigt nog voor de vuurtoren bereikt wordt. We stappen verder, we zijn niet de eersten

De vuurtoren van Pechuguera, naar de naam van de kaap waarop de vuurtoren staat, bestaat uit een oude, kleine vuurtoren uit 1866 en een grote nieuwere vuurtoren uit 1988.

Bij de oude vuurtoren hoort een huis met 3 slaapkamers, een keuken, een badkamer en een kantoor. De oude vuurtoren is gebouwd met basaltstenen, van vulkanische oorsprong. Door verschillende invloeden wordt de stabiliteit van de oude vuurtoren bedreigd. Door de regering van de Canarische eilanden is de oude vuurtoren uitgeroepen tot Cultureel Erfgoed

De nieuwe vuurtoren is de op één na hoogste op de Canarische Eilanden, 50m en gebouwd in witte steen (de vuurtoren van Maspalomas op Gran Canaria is 56m hoog). Zijn wit licht kan tot 17 zeemijlen(31 km) ver gezien worden en bestaat uit 3 lichtflitsen elke 30 seconden

de bovenzijde van het grote Lichthuis

gebouwd in 1986, in werking sinds 1988

We wandelen nog even verder op het zwarte vulkanische gesteente. Een gedeelte ervan wordt maar bij hoge golven en hoogtij door de zee overspoeld

in enkele van de basaltbekkens zijn er natuurlijke salina’s, door de zon droogt het zeewater op en blijft het zout achter. Telkens er wat zeewater bijkomt komt er ook meer zout en wordt het zeezout dus meer geconcentreerd. Zoutkristallen zijn te zien aan de zijkanten, in het midden is er een zeer zoute vloeistof die nog wat verder zou moeten uitdrogen

We keren terug op onze stappen. Er valt nog wat te ontdekken

lage plant en kleine bloemetjes, Frankenia ericifolia, Frankenia met blaadjes van erica-heide

ondertussen heeft de zon al vele uren geschenen en komen de middagsbloemen open, Mesembryanthemum nudiflorum

bijna geen andere mensen te zien, velen zitten nu in hun hotel aan tafel

voor ons de enige berg hier, Montaña Roja, 196m hoog met een krater van 350 m diameter en 50m diep. Vooral de krater is roodachtig-bruin door de oxidatie van vooral ijzer. Wij hebben deze berg niet opgewandeld, omwille van de temperatuur hier is dat iets voor de vroege uren

het vrouwtje van het kleine blauwe vlindertje, dat we in België ook dikwijls zien tijdens de zomermaanden

in een tuin van een hotel staan er enkele bomen waar we de kleine parkieten zien zitten smullen van vruchten. We weten niet welke boom dit is, maar de vruchten of nootjes smaken de vogels  De Engelse benaming voor deze Agapornis parkieten is Love-Birds

Spilopedia senegalensis, Palmtortel

een bad in een ondiepte, daarna zich droog schudden, Numenius phaeopus, de Euraziatische Whimbrel

zwarte stenen, wieren in verschillende tinten groen, azuurblauw water en witte golfjes …

wat verder, dichterbij de oude haven, ligt een ontziltingsinstallatie, door omgekeerde osmose wordt uit zeewater het zout gehaald. Dat ontzilte water wordt gebruikt voor huishoudelijk gebruik, maar niet als rinkwater. Probleem is dat de pekel (het sterk gezouten water, dat een afvalproduct is, waarbij nog 3 pesticiden voorkomen om de filters te reinigen, opnieuw in de zee geloosd worden en dus ter plekke het zeewater verontreinigen

20 dagen geleden zagen we op onze eerste avond een grote, rode maan die uit de zee opsteeg. We waren toen in het noordoosten van Lanzarote, we hadden gelezen wat we hier allemaal zouden kunnen bezoeken en wandelen.

Nu 20 dagen later zien we op onze laatste avond een witte zon die achter wolken net boven de zee ondergaat. We zijn nu in het zuidwesten van Lanzarote en we hebben nu al die plaatsen ervaren