Reisverhaal «de laatste dagen op Bali en Jakarta»

Indonesië | Indonesië | 4 Reacties 30 November 2015 - Laatste Aanpassing 10 Februari 2016

10. De laatste dagen in Bali

We overnachten in het westen van Bali, de 400km waarvan 350 in Java hangen immers in de armen.

Omdat we nog enkele dagen over hebben, keren we terug naar Amed, naar het Jemeluk strand. Hier ligt een koraalrif dichtbij de kust, en is de kust beschermd door een rots die een rechte hoek maakt. Hier is een goede snorkelplaats. We zien ook dat beginnende duikers hier hun eerste lessen krijgen.

We vinden hier een homestay dichtbij de zee. Het is slechts enkele meter stappen en de snorkelpret kan beginnen.

de snorkelbaai

het uitzicht op een stukje baai van op ons terras

Stephan ziet veel nieuwe vissen en zee-organismen. Het is alsof hij in een aquarium zit met een grote soortenrijkdom.
Enkele beelden zoals in het onderwaterleven hier te zien is (foto’s niet zelf genomen)

een algemeen beeld met een grote kleurenrijkdom en een heel speciaal kleurenpatroon


een pagode van 3 verdiepingen hoog kan door duikers onderzocht worden.  Voor snorkelaars ligt de pagode te diep


blauwe zeesterren


de stekels van deze duivel zijn giftig.  De vis wappert mooi in het water

Amed ligt ten oosten van de hoogste berg en vulkaan van Bali, de Gunung Agung (3142m). Momenteel slaapt de vulkaan (code 1 op 5, betekent slapend, maar niet uitgedoofd). De berg bepaalt voor een belangrijk deel het klimaat op Bali. De wolken en heersende winden komen uit het westen. De hoge berg houdt de wolken tegen waardoor ze westelijk uitregenen, terwijl het oosten droog en dor is.
De laatste uitbarsting was meer dan 50 jaar geleden, maar nog steeds komt er een rookpluim uit de diepe krater.

de Gunung Agung is zo een typische berg zoals een kind een berg zou tekenen. Er zijn 2 toppen met tussenin een zeer grote krater waar continu een rookpluim boven hangt

We volgen de bergweg ten zuiden van de vulkaan om de “moedertempel” van de Hindoe in Bali te bezoeken. Deze tempel ligt op de helling van de Gunung Agung.
De tempel is bekend en berucht. Overal lezen we van uiterst opdringerige “gidsen”, geldaftrochelaars, verkopers en kleuterverkopers die wenen als je niets koopt, soms handtastelijkheden,… . Een maand geleden hebben we daarom de tempel opzij laten liggen.

Nu, maandagochtend en absoluut laagseizoen, vermoeden we dat al die mensen niet zullen staan wachten op de paar enkele toeristen die vandaag op bezoek komen.
En het klopt. Vriendelijkheid is een onbekend begrip, maar ook wij houden ons afzijdig. De toegangsprijs is iets meer dan wat zou moeten zijn, maar we krijgen nog een parkeerticket. We antwoorden niet aan “de gidsen” en andere mannen en vrouwen die op ons afkomen. En we lopen rechtdoor zonder boe of bah, en dat helpt. We moeten zeggen, veel van die mannen en vrouwen zijn er vandaag niet.

de grootste tempel, ooit eigendom van een Balinees koningshuis, is Pura (tempel) Penataran Agung

de toegang ligt in de hoogte, maar de helling is beplant en mooi onderhouden

de klim kan beginnen

in de tempel zelf mogen we niet binnen, maar de afsluitingen en de muurtjes zijn laag zodat we toch enkele foto’s kunnen nemen. Er zijn meer dan 50 altaren en kleine tempeltjes binnenin het gebied

de tempel is op 6 terrassen gebouwd. Hier de gevel van de toegangspoort tot het tweede terras

een van de bovenste terrassen

Er zijn meer dan 20 verschillende tempels, de meeste ervan zijn kleiner. Ze zijn meestal dicht tegen elkaar aan gebouwd

een van de andere tempels van boven gezien

Balinezen die komen offeren, bidden of kuisen mogen binnen in de tempels

deze mensen hebben hun offergaven gebracht, ze zijn op terugweg

Aan de toegang staan dikwijls beelden van mensen, dieren of een combinatie van beiden

hier is de trap versierd met draken

en deze moet met zijn knuppel de boze geesten tegen houden

hier zijn de draken niet enkel gebeeldhouwd, ze zijn ook geschilderd in zwart en goud

hier liggen 2 leeuwen (of misschien wel een ander soort dier?)

en nog een met een knuppel. Beelden staan steeds aan beide zijden van de toegang

en hier één gevleugeld monster

In verschillende tempels is er een of meer meru te zien, een toren met een oneven aantal verdiepingen. Die stelt de Mt Meru voor, de “heilige “ berg

deze is wel een speciale toren

Het swastika symbool komt zowel bij de Hindoe als bij de boeddhisten voor. Het stelt het zonnewiel voor

De hoogst gelegen  tempel, zo een 2 km verder in het bos, vinden we de meest originele en de mooiste. Alles ziet er wel oud uit.

de toegang is een open trap

dichtbij de trap is de versiering een stenen, gevleugeld dier

ook een volgende poort is fijner gebeeldhouwd, het lijkt net kant

een volgende toegang is veel sierlijker dan deze van de klassieke Hindoe-tempel

de eigenlijke toegangspoort tot het centrale deel van de tempel (waar wij niet binnen mogen) is niet (meer) geverfd met goud en rood. Het houtsnijwerk is goed te zien


We rijden verder door naar Ubud. Ubud en omgeving was de eerste plaats welke we bezochten op Bali. We hebben weer een andere overnachtingsplaats.

’s Avonds is er in een tempel niet ver van de accommodatie een optreden van een vrouwen gamelan- en dansgroep. We kopen tickets en in een foldertje lezen we dat vrouwen in Bali gebonden zijn, aan hun echtgenoot in alles wat hij beslist, aan de kinderen die ze moeten opvoeden, aan het huishouden dat ze moeten organiseren en aan de religie met al zijn offerandes. Ze hebben geen tijd voor zichzelf. Daarom heeft meer dan 10 jaar geleden, een Balinese artiste en feministe, een creatieve groep opgericht van vrouwen, waardoor ze zich ook kunnen ontplooien.

het tempeltje in Ubud waar het optreden plaats vindt

tijdens de namiddag oefent de groep, we horen de gamelan

het decor van de tempel, met podium

avondoptreden

in de groep speelt er één man mee op de gamelan

5 danseressen

een mannenfiguur, vermoedelijk door een vrouwelijke danseres gespeeld

Noordelijk van Ubud ligt de Batur, een vulkaan met een enorme krater. In een gedeelte van die krater is er een meer. Omdat in het Batur gebied de overnachtingsplaatsen erg duur zijn, en dikwijls van lage kwaliteit, bezoeken we Batur vanuit Ubud. We vertrekken van zodra het licht is, om 6u.

Onderweg zien we verschillende plaatsen waar de markt al gestart is. Kinderen gaan om 6u ’s morgens ook al naar school. Om 10 of 11u echter is de school echter uit

 een mooi uitzicht, zij het in tegenlicht, op de Gunung Agung, de hoogste berg en vulkaan op Bali, 3142m

We hebben geluk, de lucht is glashelder, geen wolkje of waas te bespeuren ’s morgens om 7u.
De weg loopt boven op de kraterrand, op iets meer dan 1300m hoogte. Penelokan, op 1450m hoogte, biedt de mooiste zichten.

de Batur, berg en vulkaan met een hoogte van 1717m ligt in een krater, die ongeveer 600 tot 700m lager gelegen is

in de krater ligt ook het meer Danau (meer) Batur

de vulkaan Batur heeft 4 kraters, die we van dit uitzichtpunt zeer goed kunnen waarnemen

om 7u ’s morgens is het nog fris, over enkele uren is het weer erg warm, maar is de lucht veel minder helder

Daarna rijden we naar beneden, de krater in. Het meer, Danau Batur, ligt op 1030m hoogte.

het meer is niervormig en ligt aan een zijde bijna tergen de kraterwand

Het water wordt niet alleen gebruikt voor de lokale tuinbouw en voor visteelt, maar ook om een groot deel van de subaks (vereniging van rijstboeren i.v.m. water) te voorzien van water.
Aan de zuidzijde van het meer, in Kedisan, zijn mensen al druk bezig met het bewateren van hun velden, anderen vissen en nog anderen staren.

omdat dit gebied op meer dan 1000m hoogte ligt, is het klimaat eerder Middellands Zeeklimaat, waardoor heel wat groenten- en fruitsoorten kunnen geteeld worden

aan de zuidelijke zijde van de krater ligt de berg Gunung (berg) Abung, 2151m hoog

op het meer zijn enkele vissers bezig. Wat verder zien we systemen voor visteelt. Hier zou Tilapia gekweekt worden, een vis die in tropische zoetwater voorkomt en ook bij ons in diepvries te koop is.  Het wateroppervlak van het meer is een spiegel

er wordt hier kool, chili peper, bonen, ajuinen, tomaten, … gekweekt door gebruik te maken van de erg vruchtbare vulkaangrond en het water uit het meer

ook de watervogels vinden hier wel hun kost aan vis

We worden aangesproken door een jonge man. Hij is van dit gebied, stelt wat vragen, geeft wat antwoorden. Op mijn vraag waarom hij goed Engels spreekt antwoordt hij dat hij hier niet werkt, maar wel bij de Holland-American Lines. Hij heeft telkens een contract van 10 maanden op cruise schepen, dan komt hij voor 2 maanden weer naar huis. Hier, in Indonesië, verdien je immers geen geld en moet je veel te hard werken. Wat doet hij dan als job? Kelner. Als je bedenkt dat op de cruiseschepen Filippino’s en Indonesiërs worden aangeworven omdat ze tevreden zijn met een laag loon, en dat dit lage loon nog veel beter is dan wat de mensen in Indonesië verdienen, dan kan je even rekenen en nadenken.

hier zien we weer een oude, grote Ficus benjamina

in het lavaveld worden trouwfoto’s genomen van een koppel, waarschijnlijk moslim mensen. Voor de officiële foto’s moet zij zedig naar beneden kijken, maar voor mijn foto kijkt ze toch even op

op de kraterbodem liggen vele lavavelden. Hier en daar, op een vlakke plaats, hebben mensen een tuintje gemaakt waar ze groenten kweken

Aan de andere zijde van het meer ligt Pura (tempel) Jadi. Naast enkele muren is er de pagode die in het meer staat.

een man zit hier vredig te vissen, een eind weg van de bewoonde wereld

De weg naar Batur en langs de noordzijde van het meer wordt zeer veel gebruikt door relatief kleine vrachtwagens die op en af rijden. Zij komen in de krater vulkaanzand, steentjes en stenen ophalen, en voeren ze naar hun bestemming ergens op Bali. De weg is geasfalteerd, maar smal, en aan de wegkanten ligt er een pak fijn vulkaanzand. De weg gaat op en neer, de lavastromen en lavaheuvels volgend.

De krater bestaat in feite uit 2 kraters, de ene ongeveer 29.000 jaar geleden ontstaan, de binnenste, kleinere is ongeveer 20.000 jaar geleden ontstaan. De laatste 200j heeft de huidige vulkaan regelmatige uitbarstingen gekend, de laatste in het jaar 2000. De uitbarstingen zijn klein en kennen de laatste 50jaar geen slachtoffers meer. De dorpen zijn immers veilig gebouwd.

Aan de verste zijde van het meer, in de krater dus) is er de Pura (tempel) Ulun Danau Bratan. Die tempel is gewijd aan de godin van het water. Door de hevigere uitbarsting van de Batur vulkaan in 1926 werd een belangrijk deel van de tempel verwoest, alleen het voornaamste (voor de Hindoe) bleef overeind, de 11-verdiepingen tellende pagode of meru. De oude, verwoeste tempel is in 1935 deels herop gebouwd.

de oude tempel met de vulkaan Batur op de achtergrond

er staan nu een aantal gebouwen recht van wat vroeger een groot tempelcomplex was

ook hier zijn de boeren aan het werk, in en rond het meer, en op de velden. Een klein deel van het meer is overwoekerd door de waterhyacint (Eichhornia crassipes). Boeren halen ze met hun riek uit het water en halen ze op het land uit elkaar.

Wat ze verder aanvangen met de waterhyacent weten we niet, maar de plant is een echte pest in tropische wateren (ook in België komt ze al voor)

De tempel werd herbouwd, nu boven aan de kraterrand, samen met het toenmalige dorp. Deze tempel (zowel de oorspronkelijke als de nieuwe uit 1926) is de op een na voornaamste Hindoetempel op Bali. Pura Besakih (zie tekst hierboven) is de belangrijkste.
De huidige tempel is in feite een samenstelling van 9 verschillende, met 285 gebouwen en gebouwtjes. Die verschillende schrijnen zijn gewijd aan een ganse resem goden en godinnen van o.a. water, landbouw, heilige bronnen, kunst, handwerk, …

deze tempel is samen met de Subaks (de verenigingen van rijstboeren ivm de irrigatie) Werelderfgoed

toegang tot de tempel met kleurrijke figuren die de kwade geesten moeten weg houden

zoals overal is de centrale toegang mooi en afgesloten. Toegang langs een of beide zijden is wel mogelijk

de godin van het water heeft hier haar tempel. Haar beeld staat bij een vijvertje

de linker meru (pagode) is niet de hoogste, maar telt 11 verdiepingen. Daarmee is dat de voornaamste meru, en stelt de goddelijke berg Meru voor

verder staan er nog meru met 9 verdiepingen, tempels voor andere goden of godinnen

Wat noordelijker, op de buitenste kraterrand, ligt de oudste tempel van Bali, Pura Puncak (bergtop) Penulisan. OM er te komen moeten we 300 treden op, een traptrede in Indonesië is minstens gelijk aan 2, meestal aan 3 of 4 treden zoals wij ze kennen. Eenmaal boven staan we op het hoogste punt van de oudere kraterrand, 1745m. Ondertussen is het 11u, de wolken komen overal opzetten, en het uitzicht is plots bijna niets meer. 5 minuten geleden hebben we nog de noordkust van Bali gezien … . Gelukkig zijn we deze ochtend vroeg gestart!

sarong wat hoger geknoopt, klaar voor de 300 treden

tussen de bomen door zien we wazig de Batur en op de achtergrond de Agung, de hoogste berg van Bali. De noordkust zien we helemaal niet meer

aan de andere zijde, richting westen, zien we de bergen vaan het Bratan gebied

Het ganse gebied is geopark met een bijhorend groot museum over vulkanologie. Maar dat museum blijkt al tijden gesloten en niemand kan ons vertellen waarom. We kunnen wel een toegangsticket kopen….


Voor de laatste dag op Bali rijden we naar het zuidelijk schiereiland. Hier zijn we bij de start zo snel mogelijk vertrokken. Dit is hét gebied van de strandtoeristen met steden vol resorts en hotels voor vakantieverblijven, niet bepaald ons soort vakantie. Op de zuidwestelijke tip ligt er een tempel Uluwalu in de zee, mooi bij zonsondergang.

langs de weg zien we een grote affiche, wel erg toepasselijk met de klimaattop die in Parijs momenteel gehouden wordt. Misschien zou deze affiche beter in de voortuin van de Belgische politici, met de tekst naar het huis toe, geplaatst worden

In Sanur zouden we eerst het woonhuis-museum van de Belgische kunstenaar Le Mayeur (1880-1958) bezoeken. De man kwam naar Indonesië op de leeftijd van 52 jaar. Zoals nog wel meer Europese mannen kruiste de liefde zijn pad (het meisje was toen nog een kind), hij trouwde 3 jaar later en zij woonden in een mooi huis op het strand van Sanur. Voordat hij zich in Bali settelde had Le Mayeur een groot stuk van de wereld bereisd. De man is in België gestorven, zijn weduwe gaf bij haar dood het huis, annex atelier en de vele doeken die er nog aanwezig waren, aan de Indonesische staat.
Hoewel het museum vandaag open zou zijn, was dit niet het geval. Uitleg: ceremonie!
Daar was niets van te merken maar al bij al zien we het museum dus niet.

Uluwatu is het meest zuidwestelijke punt van het Bukit schiereiland dat bestaat uit een kalkrots tot 200m hoog. De stranden in de omgeving zijn bekend bij goed getrainde surfers.
Pura (tempel) Uluwatu is een van de 6 belangrijkste tempels op Bali. De tempel zelf is gewoon, maar de ligging ervan is spectaculair. De tempel ligt immers op het uiteinde van de rots, 100m boven de zeespiegel. Er is een grote parking aangelegd en een veilig wandelpad langs de klif.

dit is weer een gebied waar de makakken leven. Overal staan bewakers die de mensen waarschuwen bij de aapjes weg te blijven, ze niets te geven, brillen en fototoestellen vast te houden, en verder te stappen als de aapjes bij het wandelpad komen

het eerste uitzicht vanaf en op de 100m hoge klif

het binnenland is bedekt met een dichte begroeiing van helder groene planten met hier en daar een kroon van feloranje bloesem

behalve de mensen met hun toestelletje op een selfiestick, vraagt iedereen aan een andere bezoeker een foto van hen als koppel te nemen

hier is een hek dat enkel open gaat voor mensen met offergaven in de traditionele kledij

op de achtergrond de tempel op de klif

de klif aan de andere zijde van de tempel

aan de basis van de rots is de kalk op verschillende plaatsen al opgelost zodat er een soort grot of een overhang gevormd is

waar het veiliger is, is er een hekje in de balustrade geopend zodat mensen acht op de klif kunnen staan

wat later zijn de offergaven afgeleverd (rijst, fruit, bloemen, …) en gaan de mensen weer naar huis

de verschillende meru tellen hier maar 3 verdiepingen

het geheel is kleurrijk met hier en daar een Bougainvillea

Als laatste foto van Bali, de zonsondergang bij Uluwatu

11. Jakarta, de laatste dagen op Java

Nadat we onze huurauto afgeleverd hebben vliegen we naar Jakarta, het eerste deel van onze terugtocht naar België. Omdat Jakarta veel en veel te druk is, bezoeken we de stad zonder auto.

We worden op de luchthaven opgehaald door de chauffeur van de homestay. Hij zal ons zondagavond ook weer terug brengen.

Jakarta heeft een aantal tolwegen waardoor het verkeer (op die tolwegen) nog min of meer vooruit geraakt.

voor korte afstanden zijn dit de taxi’s (wij nemen ze niet, lijken nogal gevaarlijk)

ochtendgymnastiek voor de werknemers, iets wat we kennen van China. Daar is het de gewoonte bij elk bedrijf, elke winkel, elk kantoor

om er te komen is er een flyover over de snelweg, de banen en de rivier. Zo kunnen voetgangers bij bussen, taxi’s, winkels en het kantoorgebouw komen

op de snelweg is het enkele minuten voor 7 ’s morgens nog rustig. Op de gewone rijbanen, de parkings, de taxi’s en bij de kantoren is het al een drukte van belang. Mensen beginnen om 7u te werken, kinderen zijn dikwijls al vroeger in de klas

Wat we zien is enerzijds luxe moderne hoogbouw en winkelcentra, daarnaast sloppenwijken waar mensen in een golfplaten omgeving wonen.

op de voorgrond een modern kantoorgebouw met enkele verdiepingen westerse winkels. Om in het gebouw binnen te komen worden de tassen gescand. Werknemers hebben een badge waarmee ze naar de lift en de kantoren kunnen en ’s avonds ook weer naar buiten. Overal staan er bewakers

de straat is proper, de krotten aan de buitenzijde zijn nog om aan te kijken, maar als we binnenin kijken ziet het er verschrikkelijk uit

geen water, geen sanitair, geen ruimte, geen licht, en waarschijnlijk een hardnekkige stank. Overdag zijn de bewoners op straat te vinden

De riolen zijn open, er lopen rivieren en waterlopen door de stad die min of meer gelijk zijn aan riolen.

in vele straten, ook in betere wijken, loopt een open riool door de straat

het kanaal ziet er nog redelijk uit op de foto, maar het is een dood water, een open riool vol vuil

Ten noorden van de stad, dichtbij de zee ligt er een reuzengroot pretpark met allerlei attracties. Wij bezoeken er Seaworld, een groot aquarium met vooral organismen van Indonesië.

er is één tank met vissen uit het Amazone gebied. Er zwemmen enkele Araipama (de grote vis op de voorgrond) rond, zeer grote vissen, die men momenteel in het Amazonegebied ook kan kweken.

Scleropages formosus of Asian Arowana (geen Naderlandse naam) is een vis die in enkele meren van Kalimantan (Indonesisch Borneo) voorkomt. Hij is met uitsterven bedreigd

de eerst keer dat we de Indische zeekoe of doejong (Dugong dugon) zien. Dit dier komt voor in de warme kustwateren van Oost-Afrika, Azië (langs de kusten van de Indische Oceaan) en in de kustwateren van Australië. Hij/zij is verwant met de Manatee, de zeekoe die we kennen uit de warme wateren van Latijns Amerika. Zez ijn het nauwst verwant met de olifant

het dier leeft in beschermede kustwateren zoals mangrovegebieden waar het leeft van zeegras. Omdat de mangrovegebieden verdwijnen en het gejaagd wordt, is de populatie sterk gedaald. Nu is het dier beschermd. Ze grazen dag en nacht. Wijfjes zijn een jaar zwanger van 1 jong dat ze na de geboorte nog 18 maanden bij zich houden. Doejongs zijn zoogdieren

de Kleinklauwotter (Anoyx cinereus) is de kleinste ottersoort ter wereld. Hij leeft o.a. op Sumatra, Java en Borneo. Het is een landdier dat bij open waters leeft en zich voedt met kleine vis, krab, garnalen, kikkers en kleine zoogdieren

bij enkele tanks is er een tunnel die uitmondt op een koepel. Hierdoor is het mogelijk in de tank te kijken

Er zijn enkele tanks met koralen uit Indonesische wateren. Naast de levende koralen komen ook de koraalvissen voor. Stephan zag verschillende van deze koralen en koraalvissen tijdens het snorkelen

de zeeduivel heeft giftige stekels

de steenvis beweegt niet, lijkt op een steen. Maar bij aanraking geeft hij via zijn stekels, verspreid over het ganse lichaam, een sterk gif af. Wie per ongeluk op deze vis trapt kan in het ergste geval aan het gif sterven

Nemo stopt zich weg in dit mooie witte koraal

deze vis valt op door zijn kleur en vorm

Er is een reuzengrote watertank die meer dan 5 miljoen liter zeewater bevat, water dat geleverd wordt door de Indische Oceaan, die grenst aan Jakarta. Voordat het water in de tank komt wordt het gezuiverd en gefilterd. In de tank zit een grote hoeveelheid vis. Er loopt een tunnel van 80m lengte door de tank zodat bezoekers een goed zicht hebben op de vissen.

sommige vissen zwemmen te snel om een foto te kunnen nemen, deze echter is erg traag

Een aquarium met zeepaardjes


Iets westelijker ligt Sunda Kelapa. Sunda Kelapa is de plaats waar Jakarta ooit is ontstaan.

de haven is een toeristische attractie, de grootste groep komt echter tijdens een georganiseerde excursie

Tot de 16de eeuw was het de haven van het koninkrijk Soenda (waar de Soendanese bevolking woonde, de voormalige bewoners van West Java). Nadien kwam de plaats in Portugese handen, later van een Javaanse prins en nog later van een sultanaat. In 1619 veroverde Jan Pieterszoon Coen de plaats voor de VOC (Verenigde Oost-Indische Companie). De stad was toen vernietigd. De Hollanders bouwden relatief dicht bij de zee een fort en er ontstond een nieuwe stad, die door de bestuurders van de VOC Batavia werd genoemd. De naam Batavia bleef tot in 1942 Nederlands-Indië werd bezet door de Japanners, die de plaats Jakarta noemden.
De haven Sunda Kelapa bestaat nog altijd. Hier liggen de Pinisi-Schoeners, een oud type vrachtschepen die zorgen voor vrachtverkeer tussen de eilanden van de Indonesische archipel.

de schepen worden hier gelost en geladen

op veel eilanden is er niets, alles moet aangevoerd worden. De schepen hebben een gemengde lading mee

net zoals op Java en Bali drinkwater verkocht wordt in 30-literflessen, worden diezelfde flessen in grote aantallen naar de eilanden vervoerd

gelukkig wordt de vracht niet meer op de schouders of op de rug, op of van het schip gedragen. De opstapplank bestaat immers uit 2 of 3 boomstammen die aan elkaar genageld zijn via latten

de zakken (cement, rijst, …) worden met een grote hoeveelheid via een takel en een touw van de vrachtwagen op het schip of vv. geladen

elk schip heeft een kraan waarmee de goeden geladen en gelost worden

de man die op dit schip de kraan bedient

Grotere vrachtschepen kunnen hier niet aan land komen, daar is een grote haven, ongeveer 7 km oostelijker, voor gebouwd.

tientallen en tientallen schepen liggen in de oude haven broederlijk naast elkaar

de schepen zien er nog stevig uit, maar op sommige momenten van het jaar moeten ze stormen trotseren

sommigen moeten gewoon hier en daar wat herschilderd worden. Bij dit schip worden de gaten in het hout gewoon terug opgevuld

schepen brengen goederen mee van de eilanden, zoals hier hout

In feite ligt Sunda Kelapa niet in de zee, maar daar waar het gegraven kanaal een stuk verbreed voor het in de zee uitmondt. Bij de haven is er een toren gebouwd door de Hollanders in 1839. Vanop deze toren kon de havenmeester de aankomende schepen zien. De toren is gebouwd op resten van het fort Culemborg dat in 1645 door de Hollanders hier werd gebouwd.

de uitkijktoren. Wij kunnen ook de trappen om door de open vensters boven een uitzicht op de omgeving te hebben

Bij de haven werd door de VOC pakhuizen gebouwd voor de opslag van koffie, thee en kruiden. De bouw vond plaats tussen 1652 en 1759. Die gebouwen zijn geklasseerd, gerestaureerd en worden nu gebruikt als Museum Bahari, het scheepvaartmuseum.

de gerestaureerde pakhuizen van de VOC, nu museum

een ander pakhuis met een voor ons onbekende bestemming

een van de pakhuizen (nu museum) binnenin

op de bovenverdieping zijn er enerzijds sprookjes ivm scheepvaart en ontdekkingen uitgebeeld, anderzijds is er een zaal met uitbeeldingen van ontdekkingsreizigers zoals hier Abel Tasman en Cook

telkens ligt er een sprookjesboek open met het verhaal of het sprookje

dit is een boot uit Papua, gemaakt uit 1 boomstam. 6 mensen hebben gedurende 3 maanden gevaren om de boot van Papua naar Jakarta te brengen


iets verder richting stad was er een ophaalbrug over het kanaal, de Engelsenbrug, of ook wel hoenderpasarbrug (hoendermarktbrug). Die brug is meer dan 200 jaar oud. Ze is gesloten voor voetgangers en verkeer, maar bezoekers kunnen er nog steeds op lopen.

dit exemplaar is een getrouwe kopie van de originele brug

onder de nabije brug wonen mensen, net zoals onder andere bruggen. Het vieze water is hun WC en hun badwater!

overdag houden sommige zich bezig met uit de vuilnisbakken blikjes en plastiek flessen te halen en ze te verzamelen in een plastiek zak. Waarschijnlijk krijgen ze nog een beetje geld voor deze recyclage


Langs het kanaal lagen pakhuizen, handelskantoren en koophuizen. Nu nog zijn er gerestaureerde gebouwen te zien.


Iets verder landinwaarts komen we dan op Taman Fatahillah, het centrale plein van het oude Batavia. Dank zij de Unesco zijn verschillende gebouwen rond het plein grondig gerestaureerd. Nu zijn een aantal van die gebouwen musea.

op het plein worden kleurrijke fietsen verhuurd, enkel om op het plein te rijden

De grootste blikvanger is het voormalige stadhuis van Bavaria, gebouwd in 1710. Nadien werd het ook als gevangenis gebruikt, en later militair hoofdkwartier. Tot aan de tweede wereldoorlog werd het gebouw gebruikt door de voogdijregering van West-Java. Sinds 1974 is hier het historisch museum van Jakarta onder gebracht.

een van de zalen in het voormalige stadhuis

Aan de tweede zijde van het plein stond ooit het gerechtsgebouw.
Nu is hier het museum voor kunst, schilderijen en keramiek.

de toegang tot het gebouw

werk van Arie Smith uit 1997

werk van Affandi, een beroemde schilder in Indonesië, uit 1960

werk van Rindy Atmoko

een beeldje uit de Majapahit tijd

Aan de derde zijde stond ooit “de Oude Hollandsche Kerk”, later hernoemd tot “de Nieuw Hollandsche Kerk”. Dit gebouw werd in 1732 door een aardbeving verwoest. Het gebouw of wat ervan restte werd overgenomen door de “Stichting Oud Batavia” die er het “Oude Batavische Museum” van maakte. In 1968 kwam hier het Wayan (poppen) museum. Later is het gebouw uitgebreid.

bij de oorspronkelijke kerk hoorde een begraafplaats. Hier het graf (of enkel de grafsteen) van de stichter van Batavia
Wayan poppen komen oorspronkelijk uit Yogyakarta. Bij ons verblijf in Yogyakarta leerden we veel bij over de Wayan poppen.

Aan de vierde zijde van het plein bevindt zich de post en het Batavia Cafe. We stappen het café binnen en keren vele jaren terug, tot de Batavia tijd.

het cafe binnen

de post

Wat zuidelijker ligt het Museum van de Nationale Bank van Indonesië. Het gebouw werd tussen 1910 en 1030 in neoklassieke stijl opgericht. In het gebouw wordt de geschiedenis van de Bank en het geld weergegeven.

binnenin ziet het gebouw er strak en streng uit

er zijn een aantal glasramen

een voormalig loket, achter gesloten deuren met heel veel tralies en draadnet

het binnenplein van het gebouw

Zuidelijk van het oude, historische centrum  ligt het centrum van de moderne stad en dat sinds de tijd van de republiek.
Het Merdekaplein, ongeveer 1 km2 groot, is het centrum van de moderne stad. Merdeka betekent onafhankelijkheid. In de omgeving van het plein heeft Soekarno heel wat grote gebouwen laten oprichten, volgens wat we lezen om zijn eigen ego op te blazen. Indonesië was op dat moment vrij arm, na de bouwwerken was het zowat bankroet (lazen we gisteren in het museum van de nationale bank).

Aan een zijde van het plein bevindt zich het presidentieel paleis, gebouwd in 1879, als woonst voor een rijke Hollander.

er zijn vele regeringsgebouwen. Omdat de tekst Indonesisch is, verstaan we niet welke diensten er huizen


Het eerst in het oog springende bouwwerk staat te midden van het plein, omgeven door een park. Het Nationaal Monument (ook afgekort als Monas) is een toren met een hoogte van 137m. Er is een lift om bij het uitzichtplatform op 115m te komen. Daarboven staat een 22m hoge vlam in brons die bekleed is met 35 kg goud. Omdat de wachttijd minstens een uur bedraagt, gaan we niet naar boven.

rond de esplanade zijn er muren opgetrokken waar een deel van de onafhankelijkheidsgeschiedenis is uitgebeeld

120516 de plaats is zo ruim dat de massa mensen helemaal niet opvalt

Aan de basis van het monument, ondergronds, bevindt zich het museum van de onafhankelijkheid. Langs de 4 wanden bevinden zich een aantal diorama’s met belangrijke momenten in de strijd voor de onafhankelijkheid.  Hieronder enkele van deze diorama

de Indonesische studenten in Nederland richten de Indonesische Associatie op in 1922. In 1927 namen ze deel aan de Anti Koloniale Beweging in Brussel. De studenten eisten onafhankelijkheid, waarop de Hollanders de leider en andere sterke mannen in de beweging arresteerden

de ochtend van 17 augustus 1945 om precies 10u las Soekarno, in aanwezigheid van Hatta (de studentenleider van de Indonesische Associatie), de Indonesische Onafhankelijkheidsverklaring voor

maar de Hollandse agressie bleef, het Indonesische volk bleef in opstand tegen Holland en pas op 27 december 1949 herkende Holland de Indonesische Onafhankelijkheid over het vroegere Nederlands Indië

omdat Irian Jaya (Papua) door Holland bezet bleef, in tegenspraak tot de akkoorden, werd het eiland in 1961 door het Indonesische leger bevrijd. Op 1 mei 1961 herkend Holland de eenheid van Indonesië door toedoen van de Verenigde Naties


Ten westen van het plein ligt het Nationaal Museum van Indonesië. Het wordt ook wel het Olifantsgebouw genoemd omdat voor het museum een bronzen beeld van een olifant is opgesteld. Dat beeld is een geschenk van de toenmalige Thaise koning die in 1871 het museum bezocht.

Het museum werd door de Hollanders gesticht in 1868. Op enkele plaatsen in het museum krijgen we een erg paternalistische koloniale indruk, zoals de grote kaarten van de archipel die omrand zijn met hoofden van mensen van de verschillende “rassen”.

er zijn verschillende huizen in klein formaat, dit van een bevolkingsgroep uit Sumatra

Het museum is interessant, maar op sommige plaatsen staat het overvol stukken.

sommige beelden staan zo dicht bij elkaar dat we ze niet eens kunnen bekijken

Een deel van de collectie stelt voorwerpen tentoon van verschillende volkeren op verschillende eilanden. Heel dikwijls zijn het beelden om de voorouders te vereren, of beelden die sjamanen gebruiken

een beeld om de voorouders te herdenken, gemaakt met een echte schedel, uit Papua. Het moet beschermen tegen slechte omstandigheden

beeld afkomstig van de Molukken. Het stelt een hooggeplaatste (letterlijk en figuurlijk) voorouder voor. Er is beïnvloeding van de westerse cultuur, een stoel was immers onbekend

ook een beeld voor de voorouders, nu uit Oost-Kalimantan (zuidelijk deel van het eiland Borneo, het noordelijk deel hoort tot Maleisië)

een beeldje gebruikt door een sjamaan in West-Kalimantan om een ziekte of een epidemie te bezweren

Daarnaast is er een enorme keramiek verzameling, een belangrijk deel ervan is Chinees porselein.

spaarvarken uit de Majapahit tijd, dus geen moderne uitvinding

Chinees porselein uit de 15de of 16de eeuw, gevonden in West-Java

Naast het oude gedeelte is er ook een nieuw gebouw met een modern kunstwerk aan de voorzijde van het gebouw.


Aan de andere zijde van het plein, in een zijstraat, bevindt zich Gedung Pancasila, een gebouw uit 1830 dat diende als verblijfplaats voor het militaire opperbevel van de Hollanders. Hier heeft op 1 april 1945 Soekarno de onafhankelijkheid uitgeroepen en de Pancasila voorgelezen. De Pancasila zijn de 5 filosofische punten waarop de grondwet van Indonesië gebaseerd is, afkomstig van het boeddhisme. Naast het geloof in 1 god (welke is niet belangrijk, als het maar 1 is) , is een rechtvaardig en beschaafde omgang belangrijk, de eenheid tussen alle mensen in de bevolking, een democratie in het ganse land en sociale rechtvaardigheid.

Wat verder komen we het Irian Jaya bevrijdingsbeeld tegen. Irian Jaya was de Hollandse naam voor Papua. Irian Jaya werd pas in 1963 bevrijd van de Hollandse bezetting. Het beeld stelt een man voor die de ketens breekt.

het bevrijdingsmonument

wat duidelijker zichtbaar


Niet ver hier vandaan bevindt zich het Opperste Gerechtshof in een gebouw uit 1848. Net zoals verschillende andere gebouwen bevat de gevel een aantal klassieke zuilen.

we wandelen langs een groot gebouw van de post met een beeld van de postbode van weleer

Dan komen we bij de kathedraal, een gebouw uit 1901. Officieel heette het gebouw “Kerk van Onze Lieve Vrouwe tenhemel Opneming”.

gelukkig is er een groep mensen die een trouwend koppel vergezellen zodat het geheel nog wat kleurrijk is

de kerk is goed gekoeld (airco is hier belangrijk) maar van een mis of iets soortgelijks is hier geen sprake

De helder witte torens steken af tegen het grijze strenge gebouw. Bij de vroegere kathedraal zouden de torens zo zwaar geweest zijn dat ze in de kathedraal gevallen zijn, die helemaal ingestort is. Of de torens nu van gietijzer of van teakhout gemaakt zijn, nergens vinden we daarover uitsluiting. Ze zijn echter wel lichter en lijken uit kantwerk te bestaan.

in feite zijn enkel de torens mooi, de rest van de kathedraal, zowel binnen als buiten, is grijs en saai

Aan de overzijde van de straat heeft Soekarno de grootste moskee van Indonesië laten bouwen, een bouwwerk waar 18 jaar aan gewerkt is. Hier kunnen 200.000 mensen een zitplaats (op de grond) hebben, een gebeurtenis die 2 maal per jaar voorkomt, bij speciale gelegenheden.

nergens is een zicht op de ganse moskee te zien, waardoor we aan de buitenzijde geen idee hebben hoe groot het bouwwerk is

In tegenstelling tot de moskeeën in Noord-Afrika, mogen we deze in Indonesië wel bezoeken. We moeten een lichte mantel aantrekken (maar die hoeft niet gesloten te zijn), we mogen overal rondlopen, maar niet op de rode gebedsmatten.

de ruimte op de rode matten binnenin is enorm

aan 3 zijden zijn er nog 4 verdiepingen gaanderijen waar ook nog eens zeer veel personen (zittend op de grond) kunnen plaats nemen

het gebouw is opgetrokken in lichtgrijze beton. De kleur van de koepel is sterk contrasterend

de minaret

De moslims kijken een beetje vreemd op als ze ons zien lopen, maar bij een “goede morgen” beginnen ze te lachen en willen ze met ons op de foto. Eerst één man, daarna verschillende mannen en dan de vrouwen.

één man kan het toch niet laten om ook bij de groep te komen staan

Zelfs in deze veel betere wijk is de rivier een open riool. We zien mannen bezig het vuil met de handen uit het water te halen

Zoals overal in Indonesië moeten we tijdens het wandelen de ganse tijd of naar de grond of naar het voorbij snoevende verkeer kijken

Ten zuiden van Jakarta bezoeken we de zoo. Net zoals voor de tocht naar het nieuwe centrum, nemen we ook nu de Transjakarta bus. Deze bus heeft een eigen bedding, maar moto’s, voetgangers en ook auto’s gebruiken die rijbaan. In Indonesië zijn er verkeersregels, verkeersborden, witte lijnen en soortgelijke verkeerssignalen. Niemand lijkt ze te kennen, niemand trekt er zich iets van aan en niemand krijgt een bekeuring. Waarom zou het moeilijk moeten als gemakkelijk ook gaat….

het baanvak voor de Transjakarta is soms door een klein verhoog, soms door niets afgescheiden van de rijbaan voor het andere verkeer

op sommige plaatsen is de verbinding tussen 2 busstopplaatsen boven de rijweg een heel gangensysteem

tussen de bus en de (hoge) halteplaats gaapt er een min of meer groot gat. Voor mensen die wat sukkelen is dat een echte hindernis

het voorste gedeelte van de bus is voorbehouden voor vrouwen. De busbegeleider houdt er toezicht op dat mannen daar wegblijven.

vooraan voor vrouwen, achteraan gemengd

De zoo ligt in een groot park. Het geheel is al even slecht onderhouden en chaotisch als de stad. De vogels en de apen zijn droevig gehuisvest, in kooien met dikke tralies

dit is de Beermarter of Bintoerong. Het dier is helemaal geen beer, noch een marter, maar eerder een civetkatachtige. Het dier komt op vele plaatsen in zuidoost Azië voor zoals op Sumatra, Java en Borneo. Het is met uitsterven bedreigd

de punt van zijn staart kan hij gebruiken om te grijpen. De staart zelf is sterk gespierd zodat het dier rechtop kan staan om vruchten van takken te plukken

de Maleisische Visuil (Ketupa ketupu) komt ook inIndonesië voor

de Brahmaanse Wouw (Haliastur indus) komt in gans zuidoost Azië en Australië voor

het Banteng rund (Bos javanicus) is een wild rund dat in de bossen vaan Java en andere eilanden van Indonesië voorkomt. Het is een schuw dier dat in de natuur zelden kan waargenomen worden

de Sumatraanse tijger (Panthera tigris sumatrae)

de Sumatraanse olifant (Elephas maximus sumatrensis)

de Komodo waraan ligt ook hier muisstil

op zondag komen veel inwoners uit Jakarta naar de zoo (en soortgelijke plaatsen). Handige straatvoedselverkopers hebben plastiekvellen op de (vuile) grond uitgespreid en vastgelegd met keien. Mensen kopen hun drankje en hun plastiek zakje met voedsel bij de verkopers. Sommige mensen hebben hun eigen plastiek vel mee en ook hun eigen voedsel: rijst en wat vlees of vis. Alles wordt met de rechterhand gegeten (de linker is om op het toilet ipv WC papier te gebruiken). Mensen zetten hun schoenen altijd naast de plastiek mat

verder rijdt er een treintje rond waar zowel jong als oud graag opstapt en meerijdt

Met deze sluiten we onze verkenning van Bali en Java af. Lombok dat eventueel ook op het programma stond, zal voor een andere reis zijn. We hebben 2 eilanden leren kennen met hun geschiedenis, hun mensen, hun bezienswaardigheden en we hebben deze beide eilanden met zijn bewoners leren waarderen.

 

Print Friendly and PDF

 

 

 

 

Plaats een Reactie

Cecile Hallo vanuit mijn keuken Mooie tempel met stenen kantwerk in ubud, de tempel op de klif is prachtig gelegen in het zuiden van Bali Ik toon de foto s aan Ine,souvenir voor hen volgende week in Tenerife Nog nooit van een doejong gehoord,en toch zo een reuzedier! Nog eens opzoeken over papoea en de Molukken Veel Gr Cecile Geplaatst op 15 December 2015
Anne Prachtige reis weeral! Ik heb geweldig genoten van jullie verslagen. De mondelinge verhalen beloven weer mooi én interessant te zijn! Prettige eindejaarsfeesten met de hele familie en tot volgend jaar Geplaatst op 07 December 2015
Enrique Schitterend, geniet er nog van en tot binnenkort!! Geplaatst op 07 December 2015
Robrecht en Isabelle Bedankt dat we weer mochten meegenieten van jullie fantastische reis. Erg genoten van elk gedetailleerd verslag en de schitterende foto's. Best dat jullie tijdens het wandelen steeds uiterst alert geweest zijn... Van harte fijne eindejaarsfeesten en een gelukkig nieuwjaar! Veel groetjes Geplaatst op 06 December 2015

 

      
This site is only viewable in landscape mode !
Session Tracking