Reisverhaal «naar en op het noordereiland»

Nieuw Zeeland, onze echte tegenvoeters | Nieuw Zeeland | 3 Reacties 30 Januari 2017 - Laatste Aanpassing 04 Februari 2017

Vanuit Motueka volgen we de noordkust richting westen. We rijden langs Nelson, dé stad met het mooiste weer in NZ, naar wat Nieuw Zeelanders ons vertellen.
Hierna gaat de weg door de bergen, over enkele lage passen, tot Pelorus Bridge. Hier is er een mooi zicht op de Pelorus rivier. Mensen zwemmen in het water, hier vertrekken ook heel wat kleinere wandelingen.

De weg gaat verder langs een vlakte tussen bergen. Hier wordt weer aan landbouw gedaan.
In Havelock komen we bij een arm van de Malborough Sounds.

Kaart waar de Malborough Sounds zijn aangeduid

De Malborough Sounds is een groot gebied vol met baaien, inhammen, eilanden en schiereilanden. Grote delen zijn enkel toegankelijk via de zee. Een deel van het land wordt gebruikt voor de landbouw, er zijn zalm- en mosselkwekerijen. Een ander deel van het land is beschermd gebied.

De totale kustlengte is hier meer dan 1000km. Het speciale landschap is te verklaren doordat ooit de zeebodem is gezonken waardoor zeewater in de diepere rivierdalen naar binnen stroomde.
Volgens de Maori verklaring zijn de Malborough Sounds het gevolg van een wapenstilstand tussen de zeegod, Tangaroa, en de landgod, Tane. Er is een compromis ontstaan waarbij beide godheden een deel van de koek kregen.

Vanuit Havelock is er een mooie route die gaat langs het water, soms even oversteken naar een volgende arm of baai, de Queen Charlotte Route. Ze is 35 km lang, achter elke bocht (en dat zijn er zeer veel) is er een ander uitzicht. Hier enkele foto’s.

onderweg zien we een enorm groot havenbedrijf waar bomen worden opgeslagen. Bomen worden in NZ aangeplant en na een groot aantal jaren worden ze gerooid. Hun hout is dus van ecologische aanplantingen

een foto dichterbij waarbij we pas zien over welke enorme massa bomen het gaat

We komen uiteindelijk aan in Picton, een havenstadje. Het ligt heel erg beschut in de Sounds.

In Picton is er een veerdienst naar Wellington, dé veerdienst tussen het zuider- en het noordereiland. De weersvoorspellingen voor woensdag geven een zeer ruwe zee, dus maken we dinsdag de overtocht. Zolang het schip in de Sounds vaart is de zee erg rustig. We zitten op het bovendek en genieten van de zon (wanneer ze vanachter de wolken komt piepen) en het uitzicht. De lucht is grijzer dan gisteren, dus de foto’s zijn ietwat anders.

hier en daar staat er langs de oever een gebouw. De enige mogelijkheid om er bij te komen is via de zee

hier was ooit een station voor de walvisvangst

Eens de Sounds achter ons liggen, komen we in de Cook Straat, de open zee tussen het zuider- en het noordereiland.

de toegang tot de Marlborough Sounds, voor ons start hier de overvaart in de Cook Street

Beetje bij beetje wordt de wind heviger en steken er koppen op. De zee wordt ruwer, de wind heviger. We zitten wat beschut.

het noordereiland is in zicht. We varen er nog een hele poos langs tot de toegang tot de baai van Wellington wordt bereikt

Op een bepaald moment wordt er beslist het bovendek te sluiten, we zijn bijna in Wellington.

Het ontschepen verloopt, net zoals het inschepen, erg geordend.

We besluiten niet in Wellington te blijven, de weersvoorspelling voor morgen geeft regen.

1. Op weg naar Napier
Vanuit Wellington gaan er 2 wegen noordwaarts. Snelweg 1 volgt min of meer het westen, snelweg 2 gaat door het binnenland naar de oostkust. Denk niet dat het woord “snelweg” hetzelfde betekent dan in Europa! Het is gewoon een doorgaande weg over een erg grote afstand.
Wij nemen weg 2, een weg die uit een rijbaan in elke richting bestaat en af en toe een voorbijrijstrook.

Kaart van het noordereiland waar Wellington, route 2, de plaatsen waar we een bezoek brengen en Napier is aangeduid

De eerste korte stop is Featherston, waar zich het Fell museum bevindt.
Om in Featherston te komen moeten we een bergpas over. Nu is er een weg, maar rond 1870-1880 was die er nog niet. Om goederen en vooral reizigers van Wellington naar Napier te brengen, besloten de Engelsen en de regering in NZ, een spoorweg aan te leggen. Er moest echter een oplossing gevonden worden om de steile Rimutaka helling op en af te rijden. Hierbij moest er een hoogte van meer dan 265m overwonnen worden op een afstand van 4,8 km. In Bristol (GB) werden door ir Fell 5 krachtige locomotieven ontworpen. Ze werden rond 1875 gebouwd en werden voor een vrij kort traject, enkele tientallen km, ingezet. Ze bleven in bedrijf tot 1955.

hier stond de machinist en werden de kolen continu in de ketel geschept. De loc’s gaven een enorme hoeveelheid vuile lucht af. Als ze door tunnels reden moest het personeel zich diep bukken of op de grond gaan liggen en hun mond en neus bedekken met een natte doek, kwestie van levend uit de tunnel te komen

Tandrad was nog niet ontworpen, op de steile helling werd een soort derde spoor gebouwd. Bij het klimmen reden langs dat spoor extra horizontale wielen, bij het dalen werd er door dikke, zacht ijzeren remblokken langs dat spoor geremd.

onderaan in het wit de remblokken, bovenaan 1 stel extra wielen, horizontaal geplaatst

onderaan een extra, horizontaal geplaatst wiel, daarboven de kamwielen voor de aandrijving

Per loc waren er 2 wagons, de remwagons, die instonden voor het remmen. Die beide wagons bevatten samen 28 remblokken.

de remwagon

in elke remwagon zat er een man, die de remmen moest bedienen

Als je bedenkt dat een treinstel 4 of 5 loc’s bevatte, elk met 2 remwagons (en natuurlijk ook passagierswagons), dan geeft dat in het totaal 112 of 140 remblokken. Na elke afdaling werden die remblokken vervangen!

 een stel met 4 loc’s

In 1955 is dit steile traject vervangen door een lange tunnel waardoor er veel minder hoogteverschil moet overwonnen worden en deze machines niet meer nodig waren. De 5 loc’s en de 10 remwagons zijn toen allemaal uit elkaar gehaald. Amateurs hebben uit al de stukken nog een loc en een remwagon opnieuw kunnen samenstellen.

Wat verder komen we bij het Pukaha Mt Bruce National Wildlife Center. Ook hier weer een gans verhaal.
Toen rond 1200 de eerste Polynesiërs in Nieuw Zeeland aankwamen, samen met honden en andere dieren, vonden zijn eilanden overdekt met wouden waar, langs de kusten zeezoogdieren voorkwamen, in het binnenland geen zoogdieren, wel vogels waarvan er vele niet konden vliegen. Deze vogels hadden geen natuurlijke vijanden waardoor zij overleefden en zich voortplantten. Voor de Polynesiërs waren deze vogels een zeer gemakkelijke prooi. Het begin van de verwoesting van het ecosysteem.
Later kwamen de blanken. Zij rooiden bossen aan een razend snel tempo. Hierdoor verdween de habitat van die vogelsoorten die nog niet waren uitgeroeid door de Polynesiërs.
In 1949 werd in het zuidwestelijke, ontoegankelijke deel van het zuidereiland een vogelsoort, de Takahe (Porphyrio mantelli) herontdekt.

de Noordereilandtakahe

De Nieuwzeelandse regering wou deze soort beschermen en hem op het noordereiland laten voortplanten. Minder dan 10 jaar later werd in het stukje oerwoud, dat rond Mt Bruce nog aanwezig was, het Pukaha centrum geopend, met enkele eieren van de Takahe.
Ook andere, zeer bedreigde vogelsoorten, en een bedreigde reptielsoort, worden hier in een natuurlijke omgeving, gevrijwaard van alle predatoren (ratten, fretten, opossums, …). Deze zoogdieren zijn een werkelijke pest voor de flora en fauna van Nieuw Zeeland en worden met giftig lokaas zoveel mogelijk gedood.

Wanneer de vogels eieren leggen, worden deze in het labo uitgebroed. Eieren trekken immers nog meer het ongedierte aan. Wanneer de jonge vogels voldoende sterk zijn, worden ze terug in het natuurgebied uitgezet.

In het gebied met zeer zuiver water komt ook de Nieuw Zeelandse Langvinaal voor (Anguilla dieffenbachii) voor. Deze palingsoort groeit erg traag waarbij de wjfjes groter worden dan de mannetjes. De mannetjes zijn geslachtsrijp op ongeveer 23 jaar, ze zijn dan minder dan 75 cm lang. Ze leven gescheiden van de wijfjes, welk soms pas op de leeftijd van 60 jaar geslachtsrijp zijn. Ze zijn dan langer dan 1,5m. Het oudste wijfje dat ooit is gevonden was 104 jaar. Na het paren sterven de palingen, ze keren dus nooit terug naar Nieuw Zeeland.

reuzegrote palingen, de Nieuw Zeelandse Langvinpaling

Net zoals de paling welke in Europa voorkomt, trekt de Nieuw Zeelands langvinpaling naar de oceaan om er te paren.

De eieren komen op de oceaan boven drijven en gaan met de zeestroming mee, richting Nieuw Zeeland. Eens bij de kust, na vele maanden, of zelfs meer dan een jaar later, komen de glasaaltjes uit.

Endemische vogels welke we zien in dit beschermd gebied, soms zijn de foto’s door de sterke regen wat troebel

de Tui (Prosthemadera novaeseelandiae) of in het Nederlands de Toei. Deze vogel vliegt vrij rond

Kakariki (Cyanoramphus novaezelandiae, in het Nederlands de Roodvoorhoofdkakariki). Zit met enkele andere soorten in een grote, voor bezoekers toegankelijke, volière

Kaka (Nestor meridionalis) in dezelfde volière. In het Nederlands heet de vogel ook Kaka

de Nieuw Zeelandse Duif (Hemiphaga novaeseelandiae) in dezelfde volère

Maoribelhoningvogel (Anthornis melanura)

een zeldzame eendensoort welke in snel stomend water leeft, de Blauwe Eend (Hymenolaimus malacorhynchos)

deze parkiet kan niet vliegen en leeft dus op de bodem. De Groene Kakariki (Cyanoramphus unicolor)

de Hihi (Notiomystis cincta)

een erg zeldzame vogel, de Zuidelijke Kokako (callaeas cinereus) zoals hij zichzelf noemt. Deze vogel komt dichtbij de mensen, wil er wel naar pikken als de mens té dichtbij komt, en zegt dan kokako. Er is slechts & mannetje in gevangenschap, voor zover men weet komt de vogel in de natuur niet meer voorzz

Al deze vogels zijn endemisch in Nieuw Zeeland.

En dan is er natuurlijk ook de kiwi (Apteryx sp). De kiwi is een nachtvogel, kan niet vliegen, heeft een erg lange snavel waarmee hij diep in de grond graaft. Om de kiwi te zien, heeft men donkere ruimtes gemaakt, zodat bezoekers de vogels kan observeren. Foto’s nemen is zeer moeilijk, wegens de duisternis. Gelukkig is er een genetische afwijking, een witte kiwi.

toch een silhouet te zien. De kiwi heeft de grootte van een basketbal. De kuikens hebben de eerste weken geen pluimen, geen probleem in het Nieuw Zeeland van 1000 jaar geleden, maar nu van nature uitgeroeid op het vaste land van Nieuw Zeeland. Men probeert de kiwi terug te kweken op beschermde eilanden, en in dit gebied.

De kiwi behoort tot de loopvogelfamilie waar ook de emoe, de struisvogel en de uitgestorven Nieuw Zeelandse Moa toe behoort. Kiwi is uniek, de enige vogelsoort die een reukvermogen heeft ontwikkeld. De kiwi’s zoeken hun voedsel door op de geur af te gaan. Zij voeden zich met aardwormen, insecten, kreeftjes, zaden en bessen.
Kiwivrouwtjes zijn groter dan de mannetjes, om echter het geslacht van de kuikens te bepalen, doet men een DNA test.

Naast de vogels is er ook de Brughagedis, Tuatara (Sphenodon punctatus), dé endemische reptielensoort.

We komen verder langs een dorpje waar Deense migranten terecht gekomen zijn, Dannevirke. Als symbool van de stad is er een viking, de vlag van de stad is de Deense vlag. Wat verder is er Norsewood, daar is een Noorse kolonie migranten terecht gekomen.
Het was zo dat de regering van Nieuw Zeeland, Scandinaviërs liet overkomen en hen bossen in een groottempo lieten omzagen. Zij moesten het land klaar maken voor weiden en velden.

Uiteindelijk komen we bij Napier, een stad met meer dan 60.000 inwoners. Napier en de grote omgeving zijn tijdens de grote aardbeving van 1931 helemaal van de kaart geveegd. De oppervlakte van de stad is toen groter geworden omdat een deel van de zeebodem meer dan 2m opgeheven is.

huizen langs de zeepromenade

Het centrum van Napier was voordien in art deco stijl gebouwd. Na de verwoestende aardbeving van 1931 is het centrum helemaal herbouwd zoals het was, al werden de straten breder gemaakt.
Enkele foto’s van vooral de bovenverdieping van deze art deco gebouwen.

een café in een art deco gebouw… Stella in een land met tientallen en tientallen brouwerijen…

In het centrum is er een centrum waar info over de opossum kan gelezen worden.
In 1837 werden opossums uit Australië naar Nieuw Zeeland gebracht om ze als pelsdieren te kweken.

opgezette opossum

Blijkbaar was het voor de kwekers onmogelijk om de herbivore (plantenetende) dieren in gesloten hokken te bewaren, want rond 1900 waren en veel rapporten over vernielingen aan de lokale flora en fauna, gewassen en boomgaarden, door de opossums.
De volgende 50 jaar kwamen er af en toe maatregelen, zonder enig goed gevolg. Nu is opossum dé dierlijke pest in Nieuw Zeeland. In een land met ongeveer 4,5 miljoen mensen en 35 miljoen schapen, wordt het aantal opossums op 70 miljoen geschat. Zij verorberen per dag 21.000 ton (!) planten, een ecologische ramp.
Er bestaan opossumvangers, men heeft allerlei vangtechnieken, en men gebruikt vooral gif, waaronder cyanide. Op heel wat plaatsen in de natuur zagen we bordjes om te wijzen op de aanwezigheid van vergif.
Men gebruikt nu de pels van gevangen dieren om de haren te mengen met de wol van merinoschapen om er garen en textiel van te vervaardigen. Soms wordt de gelooide huid gebruikt voor hoofddeksels of pantoffels.

gelooide huid van een opossum

Zuidelijker in Napier, langs de zee, bevindt zich het Nationaal Aquarium.

de kaken en de tanden van een Megalodon, een haaiensoort welke 5O miljoen jaar geleden leefde. De volwassenen zouden meer dan 12m lang geweest zijn, meer dan 2x de lengte van de grootste hedendaagse haai

Informatie over de bewegingen van de aardplaten, nu in verband met Nieuw Zeeland, leren we kennen. De twee eilanden bestaan op zich al zeer lang, minstens meer dan 85 miljoen jaar.

op deze plaat zien we dat Nieuw Zeeland op de breuklijn ligt tussen de Pacifische plaat (rechts) en de Australische plaat (links). Ter hoogte van de oostkust van het noordereiland schuift de Pacifische plaat onder de Australische. Dat zorgt voor aardbevingen en vooral ook vulkaanuitbarstingen. Ter hoogte van de westkust van het zuidereiland schuift de Australische plaat onder de Pacifische. Dat zorgt ook voor aardbevingen, maar ook voor het opstuwen van de bodem tot de Nieuw Zeelandse Alpen. Vulkanen komen hier niet voor.

Er zijn (zee)dieren van diverse plaatsen ter wereld te zien.

de Wateragame (Physignathus lesueurii) leeft in langs de oostkust van Australië, op rotsen langs het strand of in mangrovegebieden

langs de Pacifische kust komen koralen en koraalvissen voor

Stephan houdt van snorkelen om dit in situ te zien, voor mij is een aquarium perfect

Er is ook een gedeelte gewijd aan dieren die in de wateren rond NZ voorkomen.

Tuatara is een prehistorisch dier, het enig nog overblijvende dat behoort tot de familie van de Rhynchocephalia. Al de andere vertegenwoordigers zijn al sinds het einde van het Krijt (geologische periode welke 65 miljoen jaar geleden eindigde). Waar de Tuatara, vroeger op het vaste land van Nieuw Zeeland voorkwam, zijn de verblijfplaatsen nu beperkt tot enkele eilanden (waar geen predatoren voorkomen).
Dit dier is hier geboren, uit eieren, welke in 1979 van één of ander Nieuw Zeelands eiland zijn meegebracht

Ook hier is een kiwi te zien, in een nachtverblijf.

Er zijn een aantal geredde Dwergpinguïns. De middelste vogel op de foto heeft nog slechts 1 vleugel en kan bijgevolg niet meer zwemmen. Een andere vogel heeft geen vleugels meer

een zwemmende Dwergpinguïn, heel gestroomlijnd

2. Lake Waikaremoana

De reis gaat noordoostelijk van Napier verder.

ten noorden van Napier zien we hier voor het laatst de kust. De weg loopt verder door het binnenland, waarschijnlijk is de kust té steil

We komen op het schiereiland waarvan het meest oostelijke punt 179° oosterlengte aangeeft. Dit is hét punt waar de wereld dagelijks eerst de zon ziet opkomen, en waar het nieuwe jaar eerst wordt gevierd. Er liggen nog enkele eilanden meer oostelijk zoals Samoa en Tonga. Eigenlijk liggen die eilanden verder dan 180° oosterlengte. Men heeft echter de internationale datumgrens een bocht laten maken, zodat op deze eilanden de dag eerst begint (normaal zou daar de dag laatst eindigen – er zijn nog wel van die gebogen lijnen op de wereldkaart)

We rijden door een vrij leeg gebied, er is veel bos, af en toe een boerderij, dorpjes die bestaan uit maximaal enkele huizen, rivieren en een spoorlijn.

de weg en de spoorweg lopen via een hoge brug die een diepe en smalle rivierbedding overbrugt-dit is de spoorwegbrug

Enkele foto’s van het landschap

Het ganse gebied dat de oostkaap van Nieuw Zeeland vormt, is Maori gebied.

Kaart waar Lake Waikaremoana en het gebied van de oostkaap zijn aangeduid

In het westen van dit gebied bevindt zich het op 2 na grootste nationaalpark van Nieuw Zeeland en, samen met het nationaalpark in het zuidwesten van het zuidereiland, een zeer groot gebied met oorspronkelijk oerwoud. Het geheel is het gebied voor serieuze stappers en ook wel watersporters.

De meeste namen hier zijn in de Maori taal. Waikaremoana betekent: zee met rimpelend water.
Het meer is zowat 2.000 jaar geleden gevormd doordat een grote massa stenen, rotsen en aarde de loop van de rivier hebben afgesneden. Hogerop kwamen heel wat zijrivieren in de rivier, en het gebied stroomopwaarts de natuurlijke dam vulde zich jaar na jaar met meer en meer water.

Het meer ligt voor het grootste deel omgeven door hoge en steile bergen.

eerste blik op het Waikaremoanameer, de zuidoostzijde

een kaart van het meer, waar de meerdaagse wandeling is aangeduid

We kamperen aan de noordoostelijke zijde van het meer.

Hier is een kleine baai waar eenden en zwarte zwanen hun woonplaats hebben

mannetjes van de Paradijscasarca (Tadorna variegata) hebben een zwarte kop, de wijfjes een witte

Zwarte Zwaan (Cygnus atratus) zit te broeden in het hoge gras

anderen zwemmen rustig, nu in zoetwater

Wij beperken ons tot uitzichten op het meer. Voor goede trekkers is er een vierdaagse trektocht rond het meer, met sterke klimmen en dalingen.

bij valavond

het ganse gebied is dicht begroeid, tot zelfs de toppen. Elke wandeling gaat door het bos

reuzenvarens en boomvarens zijn inheems in Nieuw Zeeland

deze hoge graspluimen hebben we op verschillende plaatsen in Nieuw Zeeland gezien

Dichtbij het bezoekerscentrum van het nationaal park bevindt zich een mooie waterval

03-03-17

het water in de rivier is glashelder

Het meer ligt op een hoogte, iets boven 600m. De zon geeft overdag veel warmte, ’s nachts is het fris.