Reisverhaal «Hanoi»

een stukje Indochina | Vietnam | 2 Reacties 26 April 2016 - Laatste Aanpassing 25 April 2016

17. Hanoi
Hanoi is de hoofdstad van Vietnam, tegelijkertijd provincie en gemeente.

Kaart van Vietnam waarop Ha Noi is aangeduid

In 1010 werd de stad gesticht. Ze bestaat nu dus 1016 jaar. Tussen 1010 en 1802 was Hanoi de belangrijkste stad van het land. In 1802 werd Hue hoofdstad tijdens de Nguyen dynastie. In 1945 echter werd de hoofdstad terug Hanoi. Van 1954 tot 1975 was Hanoi de hoofdstad van Noord-Vietnam. In 1975 werd Hanoi weer de hoofdstad van het verenigde Vietnam.
Ho Chi Minh City is de grootste stad van het land, gevolgd door Hanoi. Men vermoed dat er nu rond 8 miljoen mensen leven.

Hanoi ligt aan de Rode Rivier op 60 km verwijderd van de monding ervan in de Tonkin Baai. Hanoi betekent “aan de rivier”.

In april start hier het regenseizoen, dat duurt tot en met oktober, en dat ondervinden we. Elke nacht zijn er verschillende hevige buien en onweders.
De regenrijkste maanden zijn juli en augustus. Vandaag, bij onze aankomst, maken we een dagje regenseizoen mee. We bezoeken tijdens de eerste namiddag het Etnologisch Museum. Het museum ligt op 7 km van het centrum, goed voor een taxirit in elk van beide richtingen. We bezochten enkele dagen geleden in Thai Nguyen, ook een etnologisch museum. Hier in Hanoi, vinden wij het veel informatiever, mooier en moderner voorgesteld.

de toegang tot het Etnologisch Museum in Hanoi

Na onze vele bezoeken aan minderheidsgroepen in Vietnam (en ook tijdens vorige jaren aan China, Thailand, Laos, Cambodia, Borneo en Indonesië) is dit museum een mooie synthese.
De verschillende bevolkingsgroep, 54 in het totaal in Vietnam waarvan 86% Viet en 14% minderheidsgroepen, worden ook hier onderverdeeld per taalgroep. Er zijn op de wereld voor- en tegenstanders, overtuigden, twijfelaars en ontkenners van bepaalde verdelingen in taalgroepen. We zijn helemaal geen taalspecialisten, we geven hier gewoon weer wat we telkens opnieuw lezen over de onderverdelingen van de minderheidsgroepen in Vietnam.

• -Austro-Aziatische taalgroep heeft zowat 100 miljoen mensen die één van deze talen spreken in Azië. Er zouden ongeveer 50 talen tot deze taalgroep horen. De meeste Zuid-Aziatische bewoners spreken een Austro-Aziatische taal. In Vietnam zijn er 25 minderheidsgroepen die één van deze talen spreekt. Wij zagen de KoHo, de BaNa, de Mnong en natuurlijk de grote groep Viet

de eerste 12 minderheidsgroepen welke een Austro-Aziatische taal spreken in Vietnam

de volgend tien groepen

en de laatste drie groepen

• -Sino-Tibetaanse taalgroep is een taalgroep waarover veel discussie heerst. In dit museum wordt de Tai-Kadai tot de Sino-Tibetaanse taalgroep gerekend. De Tai-Kadai talen zijn allemaal afkomstig van het zuiden van China. In Vietnam zijn er twaalf minderheidsgroepen die een taal spreken uit de Tai-Kadai taalgroep. Wij zagen de Thai en de Tay, de Bo Y, de Nung en de Giay.

de twaalf minderheidsgroepen die een Tai-Kadai taal spreken

De meest gesproken Sino-Tibetaanse taal is het Mandarijn, gesproken door de Han (etnisch Chinezen). Wij hebben geen van deze minderheden gezien.

de drie groepen in Vietnam welke Chinees spreken

Daarnaast horen ook de Birmees-Tibetaanse talen tot deze groep. De voorouders van de Vietnamezen, die één van deze talen spreken, leefde verspreid in de Himalaya en zijn zuidelijk getrokken. In Vietnam leven 6 minderheden waarvan de taal tot deze taalgroep behoort. Wij hebben enkel de Lolo gezien.

de 6 groepen die een Birmees-Tibetaanse taal spreken

De HMong-Dao (of Yao) is de laatste ondertaalgroep van de Sino-Tibetaanse taalgroep. Deze groep elt 10 miljoen mensen die leven in Zuid-China, Vietnam, Laos, Thailand en Myanmar. In Vietnam wonen drie minderheidsgroepen. Wij zagen de HMong en de Dao (of Yao)

de 3 groepen die tot de Hmong en Dao ondertaalgroep horen

• -Austronesische of Maleis-Polynesische taalgroep: de meeste talen, die tot deze taalgroep behoren, worden gesproken in Indonesië, de Filipijnen, Singapore, Bruneï, Madagascar, Micronesië, Melanesië, Nieuw-Guinea, Polynesië en Taiwan. Ook in Vietnam en Cambodia wordt door een minderheid enkele van deze talen gesproken. Tot deze taalgroep horen 150 talen, die in 2005 nog werden gesproken, in totaal door meer dan 250 miljoen mensen.
  In Vietnam zijn er 5 minderheidsgroepen die Austronesische talen spreken. Hiervan hebben wij de E De, de Cham en de Giarai gezien.

de vijf minderheidsgroepen in Vietnam welke een Austronesische taal spreken

De Viet zijn bekend voor hun waterpoppentheater. Onder het wateroppervlak zijn de poppen te bedienen via stokken. Soms komen er ook koorden aan te pas.

een waterpop

de meeste poppen stellen figuren uit het dagelijkse leven van de Viet voor

het waterpoppentheater

Handwerkkunst van de Cham vrouwen

De KoHo weefden grote manden die ze als kleerkast gebruik(t)en

Rond het gebouw va het museum, in de tuin, zijn ook hier verschillende gebouwen uit verschillende plaatsen, waar een minderheidsgroep woont.

Binnen dezelfde omheining en toegankelijk met hetzelfde ticket, is in oktober 2015 het moderne Zuidoost Azië museum geopend. De zalen en verdiepingen zijn nog niet helemaal gevuld, wat er is, is interessant. Ook hier worden voorwerpen van minderheidsgroepen in zuidoost Azië, en bij uitbreiding van andere continenten voorgesteld.

een deel van het grote Zuidoost Aziatische Museum

een poederdoos van de Thai

Het procedé om lakwerk te maken wordt eenvoudig getoond

het beginproduct is een rieten mandje

het eindproduct is een gelakt potje

Glasschilderkunst uit Indonesië

een werk tegen polygamie, Java 2003

een werk dat de Bali spreeuw voorstelt

Maskers

het bovenste komt uit Nepal, het onderste uit Bhutan

en een uit Papua Nieuw-Guinea

Al de andere plaatsen in de stad zijn voor ons te voet te bereiken.

een mooi gebouw waar we voorbij komen tijdens onze wandeling

Westelijk is er het Ba Dinh district, het gebied waar de belangrijkste culturele en historische bezienswaardigheden te vinden zijn. Hier vestigden de Ly koningen in de elfde eeuw, hun koninklijke hoofdplaats. Dat was het begin van Hanoi, hoofdstad van Vietnam.

De Literatuurtempel Van Mieu is één van de voornaamste en belangrijkste tempels in Vietnam. Hier was de eerste universiteit van Hanoi. Het gebied van de tempel is vrij groot en rustig, te minste voor de bussen Fransen en andere toeristen neerstrijken.

toegang tot de Literatuurtempel

Op deze plaats stichten de Ly koningen hun eerste hoofdstad. Daar is nu echter, na al de restauraties en nieuwbouw, niets meer van te merken.

in de eerste binnentuin is er een grasvlakte met bomen en planten, wandelpaadjes en 2 vijvers, omheind en diep gelegen

via deze poort komen we in de tweede binnentuin

versiering op het dak van de poort. De tweede binnentuin bevat ook 2 lager gelegen en ommuurde meren. Deze binnentuin is kleiner dan de eerste.

tussen de tweede en derde binnentuin bestaat de poort uit 2 verdiepingen en is ze versierd met (Vietnamese) sterrenbeelden van de literatuur

in de derde binnentuin ligt er centraal een groot vierkant meer, de “Bon Van Het Hemelse Licht”

zicht op de tuin, het meer en de gebouwen langs de zijden

langs de twee (tegenoverliggende) zijden waar geen poorten in aangebracht zijn, zijn er open paviljoenen gebouwd. Die herbergen in het totaal 82 stenen tabletten. Op elk van deze tabletten, daterend van een verschillend jaar, staan biografische gegevens en examenresultaten van geslaagden in het Mandarijnexamen. Ze bevatten een hele schat aan informatie daterend vanaf 1442 tot 1779. Sinds 2010 behoren de stenen tabletten tot het Unesco Werelderfgoed

de teksten op de tabletten zijn in oud Chinees schrift. Ze vertellen over de waarde van de koning, de reden waarom er examens werden uitgeschreven, de leerstof die moest gekend zijn, de functies die de gekozen Mandarijnen moesten uitvoeren

de stenen tabletten zijn telkens gemonteerd op een schildpad. De schildpad is één van de vier heilige dieren, naast de draak, de eenhoorn en de feniks (mythologische vogel). Hierdoor wordt er aan de geslaagden een lang en gezond leven toegewenst. De vorm en uitzicht van het schild verandert met de jaren

deze tablet is de oudste en dateert uit 1442

de vierde binnentuin is bebouwd met enkele grote gebouwen. Aan beide zijden werden de gebouwen volledig verwoest door Franse bombardementen. Ze zijn helemaal herop gebouwd en dienen nu als winkel. Vroeger werd Confucius hier vereerd door de studenten. Op de foto is het Huis van de Ceremonies, te zien, behorend tot de Confusius-tempel

een bronzen as-vat

hier zijn verschillende oude bonsaïboompjes te zien

het houten plafond, geconstrueerd zonder één nagel te gebruiken

het beeld van Confucius

De Ly koning liet hier in 1070 een altaar voor Confusius oprichten. Vijf jaar later iet zijn opvolger hier een school bouwen, de Academie Voor De Zonen Van Het Land. Die opleiding was eerst enkel voor de zonen van de koninklijke familie, later ook voor zonen van andere adellijke personen. Vanaf 1396 konden hier ook zonen van hogere ambtenaren een opleiding volgen. Tot 1807 was hier de kweekschool voor de elite van het land. Toen de Nguyen koningen Hue als hoofdstad kozen, geraakte de universiteit hier in verval. De laatste examens werden in deze school in 1915 afgelegd.

op de vijfde couryard staan ook enkele grote gebouwen. Aan de ene zijde is er een grote drumtoren. De drum zelf weegt meer dan 4 ton

aan de andere zijde is de beltoren

de vijfde binnentuin met zijn grote en vele gebouwen

in de laatste tempels is dit grote beeld van Confucius

in vele tempels zien we telkens, zeer groot en in brons, de afbeelding van deze typische kraanvogel

de gebouwen op de vijfde binnentuin

Aan de overzijde van de straat bevindt zich het Museum van Schone Kunsten. Volgens de reisgidsen bevindt zich hier de beste collectie. De opzet is anders dan in andere musea, heel overzichtelijk en met voldoende Engelstalige (en Franstalige) uitleg.
Veel oude stukken zijn replica. De oudste stukken zijn meer dan 2000 jaar.

een soort bijlen uit de derde eeuw vC

bronzen voorwerpjes van ongeveer 100 vC

een mooi gebeeldhouwde houten poort, afkomstig van een pagoda, uit 1262

een reus die wierookstokjes offert, afkomstig uit een tempel (17^de eeuw)

in enkele zalen worden schilderijen op zijde tentoongesteld. Dit werk “Jonge vrouw die haar kamt” uit 1940 is van de hand van Nguyen Van Long (1907-1992)

in enkele andere schalen zijn er olieverfschilderijen voorgesteld. Tran Van Can (1910-1994) schilderde in 1943 “Little Thuy”

een zestal zalen bevatten gelakte werken. Hoang Tich Chu (1912-2003) maakte “Nonkel Ho speelt met kinderen” in 1960

in de zalen met schilderijen op papier, hangt dit werk van Le Toan (1923-2008), Vrede voor Kinderen uit 1968

enkele zalen zijn gewijd aan toegepaste kunst. Hier komen vooral kledij en gebruiksvoorwerpen van de verschillende bevolkingsgroepen in Vietnam voor

bamboeschoenen die ooit door Kinh (Viet) werden gedragen

Daarna komen we in het politiek belangrijke gebied van de stad. Een groot standbeeld van Lenin siert een parkje rechtover het Militair Historisch Museum, dat we niet bezoeken. Aan de overzijde bevindt zich de citadel van Hanoi. Het centrale deel ervan is ingeschreven in de lijst van Unesco Werelderfgoed.

het standbeeld van Lenin

de vlaggentoren van de citadel

De citadel werd gebouwd door de Ly koningen in 1010. Het gebied bleef in koninklijk bezit tot 1810, toen de Nguyen vorsten Hue als hun hoofdstad kozen.
Deze citadel of wat ervan overblijft, zou gedeeltelijk te bezichtigen zijn.

We wandelen langs het Monument voor de Martelaars. Het gebied ervan mogen we echter niet betreden, enkel een foto van op afstand. Het gebouw is een mengsel van moderne en Vietnamese architectuur en werd in 1993 gebouwd. Het is opgericht voor de vele mannen en vrouwen welke hun leven hebben gegeven voor het vaderland tijdens de tweed Indochina-oorlog, de Amerika-oorlog of zoals bij ons bekend als de Vietnam oorlog.

Naast dit monument bevindt zich Vietnamese National Assembly. Voor dit gebouw werd er in 2007 een wedstrijd uitgeschreven waar meer dan 200 inzendingen aan deel hebben genomen. Meinhard von Gerkan en partners, een Duits architect, geboren in 1913 in Riga, won de prijs. Zijn ontwerp houdt rekening met belangrijke symbolen en emblemen, zoals rond en vierkant die staan voor hemel (universum) en aarde. Het oppervlak is 3,6 ha de bouw gebeurde van 2009 tot 2014.
In dit gebouw vinden de vergaderingen plaats van het Partij Comité.

het gebouw waar het partijcongres plaats vindt

We zien enkel de buitenzijde van het gebouw, dat grenst aan het centrale plein, Ba Dinh.

het enorme Ba Dinh plein

Op dit plein vindt jaarlijks de militaire parade plaats, telkens op 2 september, de nationale feestdag van Vietnam. Op 2 september 1945 las Ho Chi Minh op dit plein de Onafhankelijkheidverklaring voor. Die was, erg ironisch gebaseerd op de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring én op de Franse verklaring ivm. Vrijheid, Gelijkheid en Onafhankelijkheid. Doordat zowel Frankrijk als de US stokken in de wielen staken, duurde het nog 30 jaar voor het verenigde Vietnam werkelijk onafhankelijk was.

er liggen nog mooie gebouwen in het gebied. Waarvoor ze dienen kunnen we niet afleiden
Bij het plein liggen verschillende historische gebouwen zoals het Paleis van de Gouverneur-Generaal voor Indochina. Na de onafhankelijkheid werd dit gebouw Presidentieel Paleis. De president woont hier niet, enkel internationale, hoe politieke gasten worden er officieel ontvangen.

Aan een lange zijde van het plein ligt veruit het belangrijkste gebouw voor de vele Vietnamezen, het Mausoleum van Ho Chi Minh. De man had in zijn testament de opdracht gegeven om hem na zijn dood te verassen, de as in 3 porties te verdelen en telkens een deel te begraven in Noord-, Centraal- en Zuid-Vietnam. Deze wilsbeschikking is nooit uitgevoerd. Het lichaam werd in Rusland gebalsemd en ligt in het Mausoleum opgebaard. Jaarlijks reist het terug naar Rusland voor conservering. Dan is het mausoleum gesloten. Voor de rest kan het gebalsemd lichaam, dat opgebaard ligt in een glazen kist, enkele uren tijdens de voormiddag bezocht worden. Volgens bronnen staan mensen uren in de rij. Elk elektronisch toestel of camera moet afgegeven worden voordat bezoekers binnen gelaten worden.

het Ho Chi Minh mausoleum

een foto van internet met de glazen kist en Ho Chi Minh

twee bewakers in wit uniform bewaken de toegangsdeur tot het mausoleum

een andere bewaker loopt rond en mag mee op de foto

Wat verder bevindt zich het Ho Chi Minh Museum, een gebouw van Russische makelij. Omdat we in Saigon een soortgelijk museum bezochten, slaan we hier het bezoek over.
Naast het museum is er nog het huis waar Ho Chi Minh een tijdje gewoond heeft.

Ho Chi Minh Museum

Dichtbij bevindt zich de Pagode-op-één-paal, een curiosum.

Aan de andere zijde van het Presidentieel Paleis bevindt zich de Botanische Tuin, eerder een park, dat dienst doet voor recreatieve doeleinden.

Vanaf hier is het niet ver naar de Quan Thanh tempel. Deze tempel is beroemd voor het bijna 4m hoge beeld van Tran Vu, één van de voornaamste goden in het Taoïsme. De tempel dateert uit de elfde eeuw, er blijft echter ongeveer niets origineels meer over. Het beeld zelf werd in 1677 in brons gegoten en weegt ongeveer 4 ton. De originele tempel werd ook in de 11^de eeuw door de Ly koningen gebouwd.

de Quan Thanh tempel

Tran Vu

het tuintje voor de tempel

De tempel maakte deel uit van het zomerpaleis van koningen. Tot het gebied van het paleis behoorde ook een meertje, Truc Bach. Dat werd in de 17^de eeuw door een dijk afgescheiden van het West-meer. Het Westmeer was ooit een verbreding van de Rode Rivier. Doordat in de loop der tijden de rivier haar bedding verlegde, werd er het Westmeer gevormd.

Truc Bach meer

bij het meer komt de meer welgestelde jeugd samen om ijs te eten en koffie te drinken

met enkel hoogbouw in de stad. De meeste hoogbouw bevindt zich buiten de stad, daar is ruimte

Bij het Truc Bach meer werd ooit een Paleis van Plezier gebouwd voor de koningen. Later werd het een gevangenis voor de koninklijke concubines en andere vrouwen van licht allooi. Zij moesten zijde weven. De kwaliteit ervan was zo goed, dat die Truc Bach zijde tot ver over de grenzen bekend werd.

Het water van het meer is sterk vervuild en dient momenteel (volgens ons) als open riool.

We wandelen door het stadscentrum.

Ongeveer in het centrum van de historische stad ligt een meer, Hoan Kiem.

een foto van het meer, genomen van af de noordelijke oever

Alle toeristen komen hier en voor de inwoners van de stad is het een ontmoetingsplaats, zeker vandaag op zondag.
In het meer(tje) liggen twee eilanden. Het meest zuidelijke bevat een gebouw “schildpadtoren”.

de schildpadtoren om een eilandje in het Hoan Kiem

Vroeger leefde in dit meer de Rafetus swinhoei of de Yangtze Weekschildpad.
Deze soort is een van de grootste zoetwaterschildpadden ter wereld, nagenoeg uitgestorven. Tot enkele maanden geleden waren er, voor zover men weet, nog vier levende exemplaren op de wereld, 2 in een zoo in China en 2 in Vietnam. In januari 2016 echter vond men in dit Hoan Kiem meer één ervan dood. De andere in Vietnam leeft in het wild.

Rafetus swinhoei of Yangtze Weekschildpad, foto van internet

Vroeger leefde deze soort in de Rode Rivier in Vietnam en in de Yangtze in China. De schildpad werd gevangen en gebruikt in schildpaddensoep, terwijl het pantser werd vermalen voor het één of het ander in de Chinese geneeskunde.
De enige hoop die er nog rest is dat het koppel schildpadden in de Chinese zoo zou voortkweken, iets wat tot op heden niet is gebeurd.

Wat noordelijker in het meer ligt nog een eilandje. Dat is via een rode brug verbonden met de oever. Op dit eilandje bevindt zich een pagode.

de roodgeverfde brug, een veel gefotografeerd zicht in Hanoi

niet zo mooi als vele andere rode bruggen, maar wel de enige hier in Vietnam

Aan de overzijde van de straat zien we een groot gebouw dat ergens met de regering te maken heeft

veel communistische bouwwerken zien er strak en saai uit

Kleurrijker is dit meisje dat moet poseren voor foto’s

Aan de noordoostzijde van het meer ligt een theater waar dagelijks waterpuppet shows worden gegeven. We zagen in musea al enkele van deze poppen. Het zijn figuren uit het dagelijkse leven en gemaakt uit een licht houtsoort. Ze zijn uit één stuk hout gemaakt en kunnen dus enkel in het geheel voort bewogen worden. Deze poppen kunnen tot 10 kg wegen. De show gebeurt steeds op een theater dat bestaat uit water. Origineel werden waterpuppet-shows gegeven in rijstvelden, die onder water stonden, maar waar nog geen rijst geplant was.

nu vindt de show plaats in een overdekte zaal

De poppen zijn onder het wateroppervlak aan bamboestokken vastgemaakt. Via deze stokken kunnen poppenspelers de houten figuren laten voortbewegen op het water. De poppenspelers staan zelf half onder water, achter een scherm. Het is absoluut verboden voor bezoekers om hier een kijkje te komen nemen.
Er wordt 5 maal per dag opgetreden, telkens voor ongeveer 50 minuten. Op zondag zijn de goede plaatsen uitverkocht, dus kopen we tickets voor maandag namiddag.

We zitten op de vierde rij en dat is wel nodig want de houten poppen zijn niet zo groot. Het spektakel bestaat uit muzikanten welke op traditionele instrumenten spelen en zangers en zangeressen. Zij vertolken de stem van de poppen

muziek en zang

de voeten en de benen van de poppen zitten steeds in het water

waterspuwende draken

het bewerken van het veld en het planten van de rijst. Ook de dieren zitten voor het grootste deel onder water en zijn moeilijk te zien

het vistafereel, links met een mand en rechts zittend in de sampan en vissen met een net

bootjes

een dansoptreden

op het einde komen de poppenspelers, natuurlijk in het water, een liedje meezingen

bij het verlaten van de zaal zien we enkele poppen

Dit optreden is iets typisch voor Vietnam. Voor ons voelt het zo als voor een poppenkast zitten, waar niets verteld wordt.

Ten noorden van Hoan Kien meer ligt de oude stad met zijn smalle straten en nog smallere huizen.
In oost Azië wordt bouwgrond verkocht per meter, grenzend aan de straat. De lengte speelt bijna geen rol. Dus hoe groter de breedte, hoe duurder de bouwgrond. Daarom zijn de oude huizen zeer smal, soms zelfs maar 3m breed. Die huizen zijn oud, de oude stad is zeer oud.

het hotel waar wij verblijven (links) en het naburige, zijn net zoals zoals hotels in de oude stad, minder dan 4m breed. Dit betekent een kamer vooraan en een achteraan met in het midden de trap

Vroeger was er een winkel of handelszaak in de kamer aan de straatzijde. Er achter was de werkplaats en daarachter een open plek, om licht toe te laten. Daar achter was het woonhuis van de familie.
Nu wonen heel dikwijls vele tot zelfs meer dan 10 families in zo een krot. Men neemt aan dat in de oude stad minder dan 1m² woonoppervlakte per persoon aanwezig is! Er is 1 kleine WC voor 50 mensen!
Mensen van het platteland komen naar de stad om wat geld te verdienen, dikwijls zijn dat vrouwen. Het stuk landbouwgrond van de man is te klein om van te leven en zeker om kinderen op te voeden.

mensen met een beperkt aanbod aan koopwaar op de fiets, of in manden op de schouders, kopen dat ’s morgens in en hopen dit tijdens de dag te verkopen, om toch een heel klein beetje over te houden

heel typisch voor elk land in Azië: mensen eten op straat “streetfood”. Daar zit heel weinig variatie in de rijst met meestal tofu en waterspinazie. Het formaat stoeltjes en tafeltjes is bij ons voor de kleinkindjes. Het voedsel is goedkoop en zowel arm als middenklasse eet hier, soms al voor ontbijt, maar verder voor lunch en avondmaal

Vroeger, maar ook nu nog, liggen winkels en zaken welke eenzelfde assortiment verkopen of eenzelfde beroep uit oefenen, samen.

straat met winkels waar schoeisel verkocht wordt

in dit straatje worden bloemen verkocht

straat met juwelenverkopers, sommigen in een meer chique winkel, andere meer eenvoudig. Dure en bekende winkels echter liggen bij of in dure hotels

vele winkels zitten overvol materiaal voor kleermakers of naaisters

hier de straat van bouwbeslag en aanverwante metaalwaren

in deze straat horen we uit elke werkplaats kloppende en slijpende geluiden komen. Hier maken mannen uit inox plaatstaal allerlei gebruiksvoorwerpen zoals deze kookkacheltjes

of grote kookpotten

de dunne inoxvellen worden gesneden

er wordt gelast

gebogen

direct ernaast is iemand die het werk aan het praktische nut ervan koppelt. Naast de inox bakvormen zijn er ook uit siliconen en worden bakproducten verkocht

wat verder worden muziekinstrumenten verkocht

en zo komen we bij de verven en lakken

we zien pakken geleverd worden en weer vertrekken. Hopelijk draaien de zaken goed

hier worden stoffen verkocht

hier belanden we in de wijk met kledij en ander gerei voor de baby

de koffiewinkels op een rijtje

en wat verder winkels waar (dure) wijn en (goedkope) inheemse en (dure) uitheemse sterkedrank verkocht wordt. We zien dat sterke drank per fles wordt opgedronken met een aantal mannen (en soms ook vrouwen)

sommige smalle verbindingsstraatjes worden helemaal gebruikt als parkeerplaats voor moto’s. Veilig echter is het er niet want rijdende moto’s slingeren zich er door; op andere plaatsen wordt de moto achteruit gereden (zoals steeds zonder eerst rond te kijken), of schier er zich een moto tussen 2 andere in om zich te parkeren

In de oude stad is er een type huis, dat goed werd onderhouden en oorspronkelijk eigendom was van een koopmansfamilie, helemaal gerestaureerd. Het is open gesteld voor het publiek als “heritage house”

een doorsnede door het huis, bij de renovatie. Die schets wijkt niet veel af van de originele

het gebouw is lang en smal, maar door kleine binnentuinen komt er voldoende licht voor alle ruimtes

bijna helemaal op het einde is de keuken, daarachter enkel nog een klein badkamertje

een slaapkamer. De matrassen hier zijn keihard, maar vroeger sliepen de mensen op een heel fijn rieten matje!

de andere slaapkamer met de (steenharde) hoofdsteunen

We bezoeken een modern en nieuw gebouw waar uitleg over lakwerk te vinden is. Lakken is een oude techniek die zeer veel geduld vraagt om een mooi eindresultaat te krijgen. Nu wordt de laktechniek ook gebruikt voor sieraden en moderne gebruiksvoorwerpen, die ook wel uitgevoerd worden naar de westerse wereld

een vaas helemaal in de originele laktechnieken gekleurd

een schilderij van een HMong kindje, helemaal in lakwerk

vazen zijn natuurlijk een geliefd onderwerp voor laktechnieken

er is een grote variatie aan expressievormen, die allemaal via eenzelfde techniek worden aangebracht

De lak zelf is afkomstig van een plant Rus succedana, de Vietnamese lakplant. Om de lak (een soort hars) af te tappen, gaat men min of meer te werk zoals bij een rubberboom

In hetzelfde gebouw, dat in het hartje van de oude stad ligt, is er via audiovisuele voorstelling info over de saneringsprojecten in de stad. Restauratie is hier van een bouwvallig kot een mooi gebouw maken dat aan de meer moderne normen van hygiëne moet voldoen.
We hadden al een aantal keer naar boven gekeken, maar na het bezoek zien we waar de restauratie al achter de rug is.

de verdiepingen hier zijn, tenminste aan de buitenzijde gezien, nog niet echt bouwvallig. Nieuw echter zien ze er al evenmin uit

bouwvallig is één iets, de elektriciteitsleidingen is iets anders. In tegenstelling tot bij ons in België, zijn alle luchtleidingen geïsoleerd met plastiek. Dikwijls hangen er leidingen los, of moeten wannen ze oprollen, verder leiden, … . Dat is alleen maar mogelijk als niemand zich kan elektrocuteren aan blote koperdraden

een wat betere straat

hier is al modernisering aangebracht zoals airco’s -dat is geen overbodige luxe als je bedenkt dat het hier nu, in april, al 34 graden is. De volgende maanden zal de temperatuur nog stijgen

vele huizen zijn enorm smal. Mensen echter houden de eigendom omwille van de hoge waarde, die nog niet zo gauw zal dalen

het zwarte gat, waar de moto voor staat, is de toegang tot de mensonterende bewoning voor velen

dit is wat breder, we kunnen binnenkijken in de toegang

beter en minder goed, broederlijk naast elkaar

ooit was dit erg mooi

ondanks de airco ziet het gebouw er niet erg gezond uit

mooie huizen, ook breder dan deze in de smalle straatjes van de oude stad

plots zien we een tempel tussen de huizen. Maar ook hier wordt er gewerkt

deze straat is helemaal gesaneerd naar de nieuwe normen. Als we de beelden zien van bij de start, was het bijna hopeloos om te saneren. Maar door de vele, en vooral erg goedkope werkkrachten, wordt er iets moois van gemaakt

onderaan zijn de winkeltjes, cafeetjes of eetgelegenheden terug gekeerd

dit hotel ligt net buiten de oude wijk

Aan de oostzijde van Hanoi ligt de Rode Rivier. In het verleden zorgde het water dikwijls voor overstromingen.
Ter gelegenheid van het 1000 jaar bestaan van Hanoi is er een 4 km lange muur gebouwd om het water tegen te houden. Het speciale aan deze muur is dat ze helemaal bedekt is met keramieken steentjes. Omdat aan de stadszijde een doorgaande weg met snel en druk verkeer ligt, gaan we maar op één plaats kijken naar de muur.

de muur is vermeld in het Guiness Book of Records, als langste mozaïekmuur ter wereld

omdat de muur aan de buitenzijde van de drukke weg ligt, zien we de muur wel van ver, maar kunnen we er niet bijkomen

Langs de drie andere zijden van het Hoan Kien meer, hebben de Fransen, bij de bezetting van Hanoi in de 19^de eeuw, de bewoningen, winkeltjes, tempels en pagodas vernietigd. Enkele bouwwerken zijn afgebroken en verplaatst naar een andere locatie.
In dit gebied kwamen brede boulevards met villa’s en officiële gebouwen naar Europese bouwstijl.
We maken een wandeling langs enkele ervan

bredere straten in de Franse wijk

hier en daar is er een parkje

hier komen winkels voor welke mooiere stukken verkopen, hier verlichting

een foto van een moto die een ganse familie bestaande uit maar liefst 6 mensen, vervoert

bij het monument voor de eerste koning, die Hanoi als hoofdstad koos, staat een groep meisjes. Ze dragen allemaal hetzelfde, traditionele kledingstuk van de Viet, de “ao dai”, een broek (traditioneel in zijde) met brede pijpen en daarover een lange tuniek waarbij het beengedeelte aan beide zijden gesplit is

Nog een communistische creatie, gebouwd na de tijd van de Fransen

de Nationale Bank van Vietnam

Veel mooier zijn de gebouwen uit de Franse tijd

de voormalige residentie van de Gouverneur van Tonkin, nu een gebouw waar officiële gasten overnachten

nog een ander mooi gebouw

een stukje van de immense, spierwitte gevel van het Metropol hotel. Dit gebouw werd in 1901 als Grand Metropol Palace gebouwd. Snel werd dit het voornaamste van de zuid-Aziatische hotels in die tijd. Charlie Chaplin kwam hier in 1936 op huwelijksreis.

Zelfs tijdens de oorlog was het hotel in gebruik, zij het met veel beperktere middelen. Na de onafhankelijkheid kreeg het de naam “Reunificatie Hotel”, waar ratten en superonveilige elektriciteitsdraden standaard waren. In 1990 nam Sofitel het gebouw over en renoveerde het

de receptie

voor de gevel staan er 2 oude Citroën. Op aanvraag (en mits betaling) kan men in deze auto rond gevoerd worden

het Opera gebouw, nu gemeentelijk theater, is gebouwd naar het plan van de neo-barokke Parijse Opera. De zuilen en dakpannen zijn uit Frankrijk ingevoerd. In 1901 is de bouw gestart, in 1911 werd de opera in gebruik genomen. In 1945 werd de Augustus-Revolutie uitgeroepen vanaf het balkon van de opera. Tijdens de onafhankelijkheid was het vooral een propaganda gebouw, maar nu is het in al zijn glorie hersteld, met dure en waardevolle materialen. Men kan het interieur enkel bewonderen als men een voorstelling gaat bijwonen

zijgevel van het operagebouw

zelfs hier in Vietnam bestaat de Beurs, gehuisvest in dit mooie gebouw

In dezelfde wijk ligt het Vietnam Museum van de Geschiedenis. Het museum bestaat uit 2 gebouwen. Het eerste gebouw is een combinatie van een Franse villa met een Vietnamees paleis. Deze stijl wordt ook wel “Neo-Vietnamese stijl” genoemd. Het museum hier was opgericht in de jaren 1930 door de Franse School voor het Verre Oosten.

het eerste congres van de Franse paleontologen voor het Verre Oosten, gehouden in 1932 in Hanoi

Na 1954 (natuurlijk, de Fransen waren buiten gejaagd) werd het accent verlegd naar de evolutie in Vietnam vanaf de prehistorie tot de onafhankelijkheid. In dit eerste gebouw eindigt de geschiedenis in 1945.

het eerste gebouw, het eigenlijke museum

een wereldkaart (let op, op een kaart in het verre oosten ligt Europa helemaal links en de VS rechts) waarop vindplaatsen uit de prehistorie aangeduid zijn. Deze gaan vanaf Oost-Afrika via de Middellandse Zee naar Europa, of naar het oosten

Noord-Vietnam was een ideale plaats voor een verblijf van onze verre voorouders. Het klimaat was goed, er was voldoende water, bossen en wilde dieren, en de grote hoeveelheid karstgrotten boden bescherming tegen weersinvloeden, dieren en mensen.

het is dan niet te verwonderen dat de oudste vondsten in het noordelijk deel van het huidige Vietnam werden aangetroffen

De oudste vondsten van menselijke aanwezigheid zijn zowat 300.000 jaar tot 400.000 jaar oud

de oudste, zeer eenvoudige, stenen werktuigen

Langzaam maar zeker migreerden deze groepen richting zee. Van daaruit werden ook eilanden bevolkt en migreerden mensen in zuidelijke richting.

getuigen daarvan waren (eenvoudige) juwelen gemaakt uit schelpen

Tijdens het bronzen tijdperk werden heel wat voorwerpen uit dat metaal gemakt. Men vond ook resten van ovens terug. Ook pottenbakkerij was toen in gebruik

steunen op de warme keramieken potten op te plaatsen

juwelen uit de periode 3500 tot 3000 vC

de eerste, zij erg kleine, bronzen drums werden gemaakt (2500 – 2000 vC). De tekening op de boven- en opstaande zijden zijn tot op heden nog maar weinig veranderd

Rond deze tijd ontwikkelde zich zowel in het noorden, als in het centrale deel als in zuid Vietnam een verschillende cultuur. Ze hadden gemeenschappelijke kenmerken en ze reageerden tegen de invloeden komende uit China. De toenmalige Chinese Qin dynastie werd aangetrokken door de rijkdom van de Viets: neushoorn hoorn, kleurrijke vogelpluimen, parels en edelstenen. De Chinezen zonden daarom een leger bestaande uit 500.000 soldaten onder leiding van een generaal. De Viets echter hadden nog nooit oorlog (moeten) voeren. Ze wisten niet hoe ze een krijgsmacht op de been moesten brengen, en daarom vluchtten ze weg in de jungle en leefden er met de wilde dieren. Ze begonnen zich te organiseren en verschalkten later de Chinezen tijdens de duisternis. De generaal en duizenden soldaten stierven, de eerste oorlog tegen een vreemde mogendheid was een succes geweest.

misschien gebruikten ze wel hun speren, welke voordien nodig waren om dieren te doden

hun aardewerk werd gebruikt in het dagelijkse leven en voor hun doden

De cultuur welke in Centraal Vietnam woonde kende ijzersmeden en maakte juwelen van edelstenen

De Mekong delta was de derde plaats waar een cultuur leefde. Zij waren zeer bedreven in het ijzer smeden. Er zijn een groot aantal resten van smeltovens teruggevonden. Ze dateren vanaf 2000 vC.

aardewerk van deze cultuur (2500 tot 2000 vC)

en aardewerken schaal uit diezelfde tijd

gouden sierraden uit dezelfde tijd en bij dezelfde cultuur vervaardigd

Later, zeker rond het begin van onze tijdrekening was noord Vietnam overheerst door de Chinezen. De Viets namen in de loop van die tijd het Chinese geschrift over en leerde keramiek, de voorloper van het porselein maken

eerste keramiek uit die periode, eerste tot derde eeuw nC

en terracotta huis, enkel voor grafdoeleinden. Men geloofde (en gelooft) in een leven na de dood. Daarom moet er kleding, voeding, huisraad, juwelen, zelfs een huis, gebruiksvoorwerpen, … meegegeven worden in het graf

Van 938 tot 1009 was Vietnam onafhankelijk van China. Er kwam een koning, die als hoofdstad een gebied bij Hanoi verkoos. Er was een organisatie van de staat en natuurlijk ook een leger.
De volgende dynastie, in deze periode, koos Hoa Lu als hoofdplaats. Resten van het paleis hebben we bezocht.
In 1009 kwam de Ly dynastie, die weer naar Hanoi trok. De stad had toen een andere naam, maar de locatie was dezelfde als nu. Keizer Ly wordt aanzien als de stichter van Vietnam (in die tijd enkel het noorden van het huidige land) en tevens stichter van Hanoi.
Het boeddhisme, dat uit Indië kwam, treedt zijn intrede en in 1031 kon het koninklijk hof de bouw van 950 pagode’s bekostigen.
In 1076 echter was China hier weer heer en meester.

in de dertiende eeuw kwam dan de grote invasie van de Mongolen, die niet allen naar het zuidelijk deel van Azië lonkten, maar ook naar Europa

Ondertussen was er in het gebied van het huidig zuid Vietnam het Champa koninkrijk aan de macht (en het Kmer koninkrijk in het huidige Cambodia – zij vochten onderling een aantal oorlogen)

beelden uit tempels in het Champa rijk. Wij bezochten dat gebied in de buurt van Hoi An – Da Nang.

In 1408 kwam de Mng (Chinese keizerdynastie) invasie. De Chinese keizers eisten enorme voorraden aan dieren en rijst. De Chinese generaals brachten daarnaast ook massa’s vrouwen en kinderen mee, handarbeiders en kunstenaars en ook een befaamde architect. Al die Viet’s werkten aan het Chinese keizerlijke hof.

geglazuurd keramiek uit noord Vietnam, 15^de eeuw

De Nguyen dynastie, die de hoofdplaats naar Hue verplaatste en regeerde vanaf 1802 tot 1945 leerden we kennen in Hue.

een bronzen leeuw als versiering tijdens de Nguyen

lakwerk en parelmoerinleg was een veel gebruikte kunstvorm tijdens de Nguyen

een detailfoto van de fijnheid van de parelmoerinleg

schoenen en laarzen van de mandarijnen tijdens de Nguyen

de Nguyen lieten elk jaar een gouden boek maken waarin hun verwezenlijkingen genoteerd werden. Er is in het museum op dit moment een tijdelijke tentoonstelling hierover

daarnaast lieten ze ook elk jaar een gouden stempel maken

er is weinig verschil te zien tussen de prints van al die verschillende stempels

Het tweede gebouw behandelt wat van de latere geschiedenis, vooral dan over Ho Chi Minh, met heel veel brieven, en wat over het verzet. Er zijn enkele zalen met geschenken welke Ho Chi Minh mocht ontvangen van hooggeplaatsten en diplomaten.

het enige interessante hier is een landkaart waar per streek de bron van inkomsten wordt weergegeven, landbouw of erts

die kaart is waardevol, gemaakt van gelakt hout met parelmoerinleg

en nog een vlag met de afbeelding van Ho Chi Minh

We wandelen in de Franse wijk voorbij andere gebouwen. Sommige ervan bezoeken we.

het gerechtsgebouw

We bezoeken verder het moderne Vietnam-Vrouwen-Museum

een moderne gevel

met in de inkomhall dé Vietnam-moeder-met-kind

De zalen van het museum zijn opgesplitst volgens de levensstadia van een vrouw, echter niet in chronologische volgorde. Overal wordt er ook aandacht besteed aan minderheden.
Deel 1 gaat over zwangerschap en geboorte

Vrouwen welke zwanger willen worden kunnen gaan offeren, amuletten kopen, bijstand aan sjamanen vragen en dergelijke meer. Dit wordt herhaald tot ze uiteindelijk zwanger is. De verschillende minderheidsgroepen hebben verschillende rituelen

Vrouwen die zwanger zijn moeten in tempels of pagoda’s amuletten kopen en aan monniken offeren. Bij andere minderheden moeit de sjamaan zich met de vrouw om haar te beschermen (door offergaven). Nu krijgen zwangere vrouwen regelmatig medische bijstand, er worden ook echo’s genomen

De geboorte vond vroeger plaats thuis, onder een afdak of in het bos. De placenta werd op een of andere manier verbrand of in een boom gehangen. Nu gebeurt de geboorte meestal in een geboortekliniek

een affiche die toont welk voedsel een baby tot zijn eerste verjaardag moet krijgen

voor een voldoende melkproductie moet de moeder allerlei zaken drinken of eten. Hier enkel voorbeelden, gedroogd plantendeel, gedroogde slakkenschelp…

Rond een pasgeboren baby hangt heel wat bijgeloof, bij de verschillende minderheidsgroepen. Velen geloven dat de ouders de kwade geesten en vreemdelingen (zelfs bekenden) moeten buiten houden. Dat doen ze door een groene tak van de moerbei aan de buitendeur te hangen, of een doorntak in de kamer waar de baby verblijft.
Allerlei amuletten uit de tempel worden aan het kindje bevestigd en wanneer het huilt zonder reden wordt er soms een stukje van de traditionele driehoekige en gebruikte hoed verbrand, of wordt er een mes bij de wieg gelegd of, bij andere minderheden wordt er een soort sjamaan gevraagd om het kind te beschermen

amuletten en een krans om rond de arm of hals van de baby te wikkelen om het te beschermen

om voor het kindje voorspoed af te smeken wordt er gedurende het eerste levensjaar regelmatig geofferd. Dit (nep)geld wordt verbrand in een tempel

Ook de kersverse moeder moet beschermd worden

aan de deur van haar kamer moet een bos look hangen en de doorns van een bepaalde fruitsoort

Ook voor de naamgeving, een maand tot een jaar na de geboorte, afhankelijk van de minderheid, is een hele ceremonie. Die gaat meestal gepaard met een naam welke uitgesproken wordt. Dan wordt er een bepaald iets verbrand. Huilt het kindje dat wordt de naam wel (bij de ene minderheid) of niet (bij een andere minderheid) aanvaard

Deel 2 gaat over het huwelijk, dat bij sommige minderheden al op de leeftijd van 15-16 jaar plaats vindt.
Er wordt heel wat uitleg gegeven over gearrangeerde huwelijken bij verschillende minderheden. Meestal kiest iet koppel nu elkaar zoals wij dat kennen.
Voor de huwelijken zoals ze vroeger, en soms ook nu nog bij minderheden, plaats vinden, moeten er geschenken en bruidschatten gegeven worden. Afhankelijk of er een matriarchaal (vrouwen de baas) of een patriarchaal (mannen de baas) stelsel heerst, zijn de rituelen verschillend.

traditionele bruidskledij voor de man (rechts) en de vrouw (midden met de grote hoofddoek) bij de Rode Yao

en bij de Hoa (etnisch Chinezen)

uitnodigingen voor de bruiloft. Vroeger gaven mensen een traditioneel geschenk, nu meestal geld

Deel 3 gaat over het leven in de familie waarbij de man meestal het huis bouwt en de vrouw voor het gezin en de kinderen zorgt. Kinderen moeten heel dikwijls meehelpen, zeker op het land

hoewel ze nog jong zijn, moeten ook zij gras, hout of ander materiaal op de rug naar het huis brengen

met handwerk wordt er een centje bij verdiend

Jongens moeten hun vader helpen, meisjes hun moeder om zo al doende te leren wat ze later zelf ook moeten kunnen. Op het platteland worden kinderen nog dikwijls op de rug mee genomen als moeders op het land gaan werken. In de stad bestaat die gewoonte al lang niet meer.

Deel 4 gaat over vrouwen die belangrijk waren in de strijd van Vietnam voor onafhankelijkheid. Veel vrouwen zijn heel belangrijk geweest in de strijd zelf, of als ondersteuning van mannelijke strijders. Omdat we ook In Saigon al veel info daar omtrent hebben opgestoken, gaan we hier vlugger door.

Deel 5, een klein deeltje, gaat over enkele vrouwen die het heel ver geschopt hebben in de politiek, de geneeskunde, de wetenschap of op internationaal vlak. Het zijn enkelingen.

Bij het museum vindt er in een zaaltje een grote infosessie plaats van Pampers. We zien enkel welgestelden

Wat verder bezoeken we de Hoa La Gevangenis, gebouwd door de Fransen. Hier werden de communisten, ook vrouwen gemarteld en velen ook gedood. Het was de bedoeling van de Fransen om de communistische weerstand te breken. Voor zover we lezen echter, werd die weerstand nog sterker, hier op de plaats waar veel mannen samen zaten.

een foto van de Hoa La gevangenis uit de jaren 1896-1954. Nu staat er vlak naast een torengebouw, Hanoi Towers, waar ook de Belgische Ambassade is in gehuisvest

de toegangspoort uit de tijd, waar langs de gevangenen binnen werden gebracht

een foto uit 1908 waar de gevangenen met een voet werden geketend in een houten klem

later was de voetklem in metaal. In zo een cel was er plaats voor 40 mannen, maar soms liep hun aantal op tot 100

het hurktoilet in de cel

de gevangenen die te opstandig waren werden in een afzonderlijke cel geketend en gemarteld

riolen waardoor gedurende 6 nachten in 1945 100 gevangenen, en in 1951 16 ter dood veroordeelden, wisten te ontsnappen

om dat te kunnen doen hadden ze metaalzagen en sterk zuur via een vrouwelijke strijdster gekregen. Ze moesten immers tralies doorbreken in de riolen

er waren 4 kleiner cellen voor vrouwelijke gevangenen, in een ander gebouw, en 2 iets grotere cellen voor vrouwelijke gevangenen met kinderen

de guillotine werd hier gebruikt

foto’s van enkele vrouwelijke verzetsstrijders die hier werden opgesloten tussen 1930 en 1945

in de tuin een herdenkingsmonument. Net daarachter is op de foto een glimp te zien van de Hanoi Towers

In deze gevangenis zaten ook zeer vele Amerikaanse piloten waarvan het vliegtuig neergeschoten was. Volgens de tekst en de beelden die we in dit gedeelte zien, werden de Amerikanen als koningen behandeld, een sterk overdreven propaganda.

enkele foto’s die moeten aantonen hoe goed de gevangen genomen Amerikaanse piloten het hier wel hadden!? De gevangenis kreeg toen in Amerika de bijnaam “Hanoi Hilton”

Net iets verder komen we bij Chua Quan Su, de Ambassadeurs Pagode, die in de vijftiende eeuw was gesticht. Het huidige gebouw dateert van 1942. Hier is het centrum van de Centraal Boeddhistische Congregatie en het centrum van de boeddhistische leer in Vietnam

het klooster dat rond de tempel gelegen is

met mooie houten deuren

een vrouw zit hier een bloementuil te maken met heerlijk ruikende lelies

het klooster is zeer mooi onderhouden

Dichter bij het centrum ligt, verscholen via een smal steegje, Chua Ba Da Pagoda,. De tempel bevindt zich hier al duizend jaar, de naam veranderde echter. Hier is nu het hoofdkwartier van de Stedelijke Boeddhistische Vereniging. Het gehele complex is recent gerenoveerd

ook hier mooi gebeeldhouwde deuren

En dan nog de laatste, en lelijkste bezienswaardigheid in het gebied bij het Hoan Kien, de kathedraal. Het gebouw werd hier neergezet in het begin van de jaren 1880. De buitenzijde is helemaal onderkomen door vocht en schimmel. Binnen in valt het smalle en hoge bouwwerk op

het gebouw is vooral gefinancierd door 2 Franse loterijen

En tot slot nog enkele beelden van Hanoi van het laatste moment

in de Franse wijk

een groot contrast op nog geen 2 km van elkaar: de oude stad en hier de Franse wijk. Voor één paar schoenen hier wordt meer betaald dan wat het jaarlijks inkomen is van een groot deel van de inwoners uit Hanoi

we gaan ervan uit dat de dure merken hier origineel zijn. Vele andere merken zoals “The Northface”, “Adidas”, ….. zijn erg dubieus. We vinden nergens dat dit zeker de originelen zijn, kopiëren is hier niet verboden ….